|
Bolada o'z-o'zini hurmat qilishni rivojlantirish uchun o'yinlar va tadbirlar
Maqtov bolada o'z-o'zini hurmat qilish va ichki motivatsiyani rivojlantirish uchun kalit bo'lmasligi mumkin. Ammo ularni o'yinlar orqali rivojlantirish mumkin. Keling, ulardan ba'zilarini ko'rib chiqaylik.
1.3 Boshlang'ich maktab yoshida fikrlashning asosiy turi.
Ushbu turdagi fikrlashning o'ziga xosligi shundaki, har qanday muammoni hal qilish tasvirlar bilan ichki harakatlar natijasida yuzaga keladi.
Kontseptual fikrlash va aqliy operatsiyalarning elementlari - nazariy mazmunni mos ravishda qayta ishlash uchun zarur bo'lgan tahlil, sintez, taqqoslash, guruhlash, tasniflash, mavhumlashtirish shakllanadi. Amaliy jihatdan samarali va hissiy tahlil ustunlik qiladi. Bu shuni anglatadiki, o'quvchilarga o'quv muammolarini hal qilish nisbatan oson bo'lib, siz ob'ektlarning o'zlari bilan amaliy harakatlar qilishingiz yoki ko'rgazmali qo'llanmada ob'ektlarning qismlarini kuzatishingiz mumkin.
Talabalarda abstraktsiyaning rivojlanishi umumiy va muhim xususiyatlarni ajratib ko'rsatish qobiliyatini shakllantirishda namoyon bo'ladi. Boshlang'ich sinf o'quvchilarining abstraktsiyasining xususiyatlaridan biri shundaki, ular ba'zan muhim belgilar uchun tashqi, yorqin belgilarni oladilar.
Umumlashtirish oʻrniga ular koʻpincha sintez qiladi, yaʼni obʼyektlarni umumiy xususiyatlariga koʻra emas, balki ayrim sabab-oqibat munosabatlariga va obʼyektlarning oʻzaro taʼsiriga koʻra birlashtiradi.
Tushunchalarda fikrlashni shakllantirish o'quv faoliyati doirasida quyidagi faoliyat usullari orqali amalga oshiriladi:
Ob'ektlar va hodisalarning muhim xususiyatlarini o'rganish;
Ularning asosiy xususiyatlarini o'zlashtirish;
Ular o'zlarining kelib chiqish va rivojlanish qonuniyatlarini o'zlashtiradilar.
Bilim tushunchalar va fikrlash jarayonlarini rivojlantirishning asosiy manbaidir
Tushunchalarda fikr yuritish vakillik va ular ustidagi yordamga muhtoj
qurilish ishlari olib borilmoqda. G'oyalar doirasi qanchalik to'g'ri va keng bo'lsa, ular asosida qurilgan tushunchalar shunchalik to'liq va chuqurroq bo'ladi.
Tushunchalarni o'zlashtirishda ob'ektni idrok etishga asoslangan maxsus tashkil etilgan kuzatishlar katta ahamiyatga ega. Kattalar tomonidan ma'lum bir tartibda berilgan bir qator savollar asosida qurilgan bolaning hikoyasi idrokning tizimli bo'lishiga, uning yanada maqsadli va rejali bo'lishiga olib keladi
Demak, ta’lim jarayonida shakllanadigan tafakkurning eng muhim xususiyati umumiyroq va aniqroq tushunchalar aniq ajratilgan va bir-biri bilan bog’langan tushunchalar tizimining paydo bo’lishidir.
O'quv faoliyati hayolning faol rivojlanishiga yordam beradi, ham dam olish, ham ijodiy. Tasavvurning rivojlanishi quyidagi yo'nalishlarda boradi:
Uchastkalarning xilma-xilligi ortib bormoqda;
Ob'ektlar va belgilarning sifatlari va individual tomonlari o'zgartirilmoqda;
Yangi tasvirlar yaratilmoqda
Bir holatning ikkinchi holatga o'zgarishining ketma-ket momentlarini oldindan bilish qobiliyati paydo bo'ladi;
Syujetni boshqarish qobiliyati paydo bo'ladi
Tasavvurning o'zboshimchaligi shakllanadi. Tasavvur maxsus faoliyatni amalga oshirish sharoitida rivojlanadi: hikoyalar, ertaklar, she'rlar, hikoyalar kompozitsiyasi. Bolaning tasavvurini rivojlantirish yangi imkoniyatlarni beradi:
Amaliy shaxsiy tajribadan tashqariga chiqishga imkon beradi;
Ijtimoiy makonning normalligini engish
Shaxsiy xususiyatlarning rivojlanishini faollashtiradi;
Majoziy belgilar tizimlarining rivojlanishini rag'batlantiradi.
Tasavvur ham terapevtik ta'sir ko'rsatadi, qachonki bola o'z fantaziyasida kim va nimani xohlasa, o'zi xohlagan narsaga ega bo'lishga imkon beradi. Boshqa tomondan, tasavvur bolani intruziv tasvirlarni yaratish orqali haqiqatdan uzoqlashtirishi mumkin.
Boshlang'ich maktab yoshida beixtiyor diqqat ustunlik qiladi.
Bolalar ular uchun monoton va yoqimsiz mashg'ulotlarga yoki qiziqarli, ammo ruhiy stressni talab qiladigan mashg'ulotlarga e'tibor berish qiyin. Bu yoshda har qanday yangi va yorqin narsaga munosabat juda kuchli. Bola hali o'z e'tiborini qanday boshqarishni bilmaydi va ko'pincha tashqi taassurotlarga rahm qiladi. Barcha e'tibor alohida, ko'zga tashlanadigan narsalarga yoki ularning belgilariga qaratilgan. Bolalar ongida paydo bo'lgan tasvirlar, vakillik aqliy faoliyatga inhibitiv ta'sir ko'rsatadigan kuchli tajribalarni keltirib chiqaradi. Shuning uchun, agar ob'ektning mohiyati sirtda bo'lmasa, u niqoblangan bo'lsa, unda kichik yoshdagi o'quvchilar buni sezmaydilar.
Kichik yoshdagi o'quvchining e'tibori kattalarnikidan (6-8) kamroq (4-6 ob'ekt), diqqatning taqsimlanishi zaifroq. E'tiborni turli xil belgilar, idrok qilish ob'ektlari va ish turlari o'rtasida taqsimlay olmaslik xarakterlidir.
Yosh o'quvchining e'tibori beqarorlik, oson chalg'itish bilan ajralib turadi. Diqqatning beqarorligi kichik maktab o'quvchisida hayajon inhibisyondan ustun turishi bilan izohlanadi. Diqqatning uzilishi ortiqcha ishdan qutqaradi. Diqqatning bu o'ziga xosligi o'yin elementlarini darslarga kiritish sabablaridan biridir va bu etarli.
faoliyat shakllarining tez-tez o'zgarishi.
Diqqatning xususiyatlaridan biri, buni ham hisobga olish kerak, kichik yoshdagi o'quvchilar diqqatini bir ob'ektdan ikkinchisiga tezda qanday o'tkazishni bilmaydilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
