K. Z. Homitov iqtisod fanlar doktori, dotsent

 Investitsiya muhitiga ta’sir etuvchi omillar
13
 
Lekin asosiylari quyidagilar:
 
birinchisi, 
mamlakatdagi siyosiy barqarorlik. Siyosiy barqarorlikni 
belgilovchi asosiy ko‘rsatkichlar mamlakatda mavjud siyosiy partiyalar o‘z 
dasturlari asosida mustaqil faoliyatni amalga oshirishi hisoblanadi; 
 
ikkinchisi,
mamlakatda to‘g‘ri yo‘lga qo‘yilgan soliq tizimidir. 
Investitsion muhitni belgilovchi ushbu omil ham investitsiyalarni jalb etish, 
13
Mualliflar tomonidan tuzilgan.
Investitsiya muhitiga ta’sir etuvchi omillar 
Mamlakatdagi 
siyosiy 
barqarorlik 
Mamlakatdagi 
soliq tizimi 
Mamlakatdagi 
makroiqtisodiy 
barqarorlik 
Mamlakatning 
geografik 
joylashuvi va 
yo'l-transport 
infratuzulmasini 
rivojlanganlik 
darajasi 

---

52
investitsion faoliyatni rivojlantirishga yaqindan xizmat ko‘rsatuvchi asosiy 
omillardan biri. 
Mamlakatimizda
investitsiya muhitini jahon andozalariga mos 
ravishda tashkil etish uchun qilingan harakatlar mustaqillikning ilk davrlariga 
taqaladi. Sababi, aynan 1998-yil 
mamlakatimizda
Soliq kodeksi
qabul qilindi va 
davr talabiga monand bo‘lishini ta’minlash uchun uni 2008-yilda qayta ishlab 
soliq to‘lovchilar hukmiga havola etildi. Masalan, O‘zbekiston Respublikasi 
Prezidentining 2012-yil 10-aprelda qabul qilingan “To‘g‘ridan to‘g‘ri xususiy 
xorijiy investitsiyalarni jalb etishni rag‘batlantirish borasidagi qo‘shimcha 
chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi 4434-farmoni mamlakatda investitsiya muhitini 
yanada yaxshilash, xususiylashtirish, ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish, 
texnik jihatdan qayta jihozlash va rekonstruktsiya qilish, respublikaning ortiqcha 
ishchi kuchi mavjud bo‘lgan mintaqalarida yangi ish joylarini yaratish 
dasturlarini amalga oshirishga to‘g‘ridan to‘g‘ri xususiy xorijiy investitsiyalarni 
keng jalb etish, shuningdek, xorijiy investorlar uchun ishonchli huquqiy himoya 
va kafolatlarni ta’minlashga qaratilgan. Farmonda ko‘rsatilganidek, “….. xorijiy 
investorning pul shaklidagi ulushi 5 million AQSH dollaridan kam bo‘lmagan, 
yangidan tashkil etilayotgan xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi davlat 
ro‘yxatidan o‘tgan sanadan boshlab 10 yil mobaynida soliq qonunchiligida 
o‘zgarishlar yuz bergan hollarda, yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘i, 
qo‘shilgan qiymat solig‘i (tovarlar, ishlar, xizmatlarni realizatsiya qilish 
aylanmasi), mulk solig‘i, obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani 
rivojlantirish solig‘i, yagona ijtimoiy to‘lov, yagona soliq to‘lovi to‘lashdan, 
shuningdek Respublika yo‘l jamg‘armasiga hamda ta’lim va tibbiyot 
muassalarini rekonstruktsiya qilish, mukkammal ta’mirlash va jihozlash 
jamg‘armasiga majburiy ajratmalar to‘lashning mazkur korxonalar davlat 
ro‘yxatidan o‘tish sanasida amal qilgan me’yorlari va qoidalarini qo‘llashga 
haqlidirlar”
14
; 
uchinchisi
, makroiqtisodiy barqarorlik. Mustaqillik davriga bir nazar 
soladigan bo‘lsak, mamlakatdagi asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar doimiy 
o‘sish sur’atiga ega bo‘lmoqda. Buni quyidagi 3.1.1-jadval ma’lumotlari asosida 
ko‘rishimiz mumkin. 
Jadval ma’lumotlariga tayanib aytadigan bo‘lsak, bizning milliy iqtisodiyot 
jadal rivojlanib bormoqda. Ko‘rishimiz mumkinki, 2016-moliya yilida jalb 
qilingan investitsiyalar hajmi makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar orasida yuqori 
o‘sishga ega bo‘ldi. “2016-yilda iqtisodiyotimizga jalb qilingan investitsiyalar 
14
O`zbekiston Respublikasi birinchi prezidentining “To`g`ridan-to`g`ri xususiy xorijiy investitsiyalarni jalb 
etishni rag`batlantirish borasidagi qo`shimcha chora-tadbirlar to`g`risida”gi 2012-yil 10-apreldagi 4434-sonli 
farmoni. 

---