Корхона фойдасини шакллантириш ва ундан пандемия шароитида самарали фойдаланиш Мундарижа: I боб. Кириш II боб. Асосий кисм


Фойданинг шаклланиш боскичлари, фойда нормаси ва



Download 65,74 Kb.
bet3/8
Sana22.02.2022
Hajmi65,74 Kb.
#82413
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Курс иши фойда

Фойданинг шаклланиш боскичлари, фойда нормаси ва

массаси
Корхоналарнинг фаолиятига бахо беришда сотилган махсулотларнинг хажми, уларга килинган сарф-харажатлар ва фойда тушунчаларидан кенг фойдаланилади. Корхоналарда товар ва хизматларни сотишдан олинган маблаFлар уларнинг пул тушумлари ёки пул даромадлари дейилади. Корхона, пул даромадларидан сарфланган барча харажатлар чикариб ташлангандан кейин колган кисми фойда деб юритилади. Айрим адабиётларда бу иктисодий фойда деб хам юритилади.
Фойданинг таркиб топиши икки боскичдан утади:
биринчи боскичда фойда ишлаб чикариш жараёнида янги кийматнинг яратилиш чогида вужудга келади. Янгидан яратилган киймат таркибидаги кушимча киймат фойданинг асосий манбаи хисобланади, бирок у хали аник фойда шаклида намоён булмайди;
иккинчи боскичда ишлаб чикариш жараёнида яратилган фойда товарларни сотилгандан сунг олинган пул даромади билан харажатларнинг фарки куринишида тулик намоён булади.
Демак, товар ва хизматлар сотилганда уларнинг умумий киймати пул даромадларига, ундаги кушимча киймат эса фойдага айланади. Бундан куриниб турибдики, фойданинг хакикий манбаи кушимча махсулот ёки кушимча кийматдир.
Одатда ишлаб чикариш сохасидаги йирик корхоналар товарларни катта хажмда ишлаб чикариб, уларни савдо воситачиларига улгуржи нархларда сотадилар. Шунга кура, улар товарнинг улгуржи нархи унинг таннархидан юкори булган такдирда фойда оладилар. Демак, ишлаб чикарувчи фойдаси (Фич) - бу махсулот таннархи (Т) ва улгуржи нархи (Ну) уртасидаги фаркдан иборат..
Бундан куринадики, махсулот бирлигидан олинадиган фойда иккита асосий омилга боглик булади: 1) махсулот таннархи даражаси; 2) улгуржи нархлар даражаси.
Таннарх - бу махсулотни ишлаб чикариш учун сарфланган харажатларнинг пулдаги ифодасидир. Бу уринда махсулот таннархини унинг кийматидан фарклаш лозим. Маълумки, махсулот киймати (^) уз ичига сарфланган ишлаб чикариш воситалари киймати (^ив) хамда янгидан яратилган киймат (^)ни
VJ
тулик олади. Уз навбатида янгидан яратилган киймат иш хаки (ИХ) ва ялпи фойдага (Фя) ажралади. Бу холатни 6-чизма оркали куриш мумкин.
Фойда микдорига таъсир курсатувчи иккинчи омил - корхона уз махсулотларини сотувчи нарх даражаси булиб, бу уринда махсулот нархи, киймати ва таннархи уртасидаги нисбатнинг бешта асосий холатини ажратиб курсатиш мумкин.
Демак, биринчи холатда нарх махсулотлар таннархидан паст даражада урнатилиб (Hi даража), бунинг натижасида улар зарарига сотилиши мумкин. Иккинчи холатда нархнинг Н2 даражада урнатилиши махсулотни сотишдан олинган пул тушумининг корхона харажатларига тенг келиши, яъни ишлаб чикаришнинг факат узини-узи коплаши таъминланиши мумкин. Учинчи холатдаги Н3 нарх даражаси таннархдан юкори, бирок кийматдан паст булиб, бунда корхона фойдаси товарда мужассамлашган фойда микдоридан кам булади. Туртинчи холатдаги Н4 нарх даражаси киймат микдорига тенг булиб, корхона товарда мужассамлашган барча фойдани олади. Ва нихоят, бешинчи холатдаги Н5 нарх даражасини урнатиш корхонага товар кийматидан купрок пул даромади олиш имконини беради.

Download 65,74 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish