Кузатиш методи асосида ўқувчиларнинг методик эҳтиёжларини аниқлаш йўллари

Дидактик таҳлил – таълим турлари самарадорлиги, уни белгиловчи қонунлар ва қоидаларнинг дарсда қанчалик тўғри ҳамда мукаммал бажарилганлигини таҳлил қилиш демакдир.
Дарсни дидактик жиҳатдан таҳлил қилишда қуйидагиларга эътибор бериш ўринли бўлади:
1. Ўқитувчи баёнининг синф ўқувчилари жамоасига тўла тушунарли бўлиши ва бу баённинг изчил равишда ўқувчи онгига етиб бориши.
2. Ўқитувчи фикрининг маънавий-маърифий тарбия талабига мос бўлганлиги.
3. Барча ўқувчиларнинг ўқитувчининг, бераётган материалини онгли равишда ўзлаштиришлари.
4. Ўқитувчи баёнида ривожлантирувчи ва муаммоли таълимнинг мавжудлиги.
5. Ўқитувчи фикрининг изчиллиги.
6. Дарс жараёнида ёки янги мавзуни баён қилишда кўрсатмали қуроллардан, тарқатма материаллар ва техника воситаларидан фойдаланишнинг мақсадга мувофиқлиги ёки номувофиқлиги.
7. Экскурсия, тажриба, лаборатория ва амалий ишларнинг мақсадга йўналтирилганлиги.
8. Дарслик билан ишлашнинг тўғрилиги.
9. Мисолларнинг таълим-тарбия бирлигига мослиги.
10. Дарснинг маълум бир тизимда олиб борилиши кабилар.
Дарсни психологик-педагогик жиҳатдан таҳлил қилиш тизими:
Психологик таҳлил - дарснинг аниқ мақсад ва вазифаларга боғлиқ равишда тузилишига психологик баҳо бериш:
а) дарснинг мавзуси, мақсад ва вазифалари:
б) дарснинг тузилиши ва унинг психологик жиҳатдан мақсадга мувофиқлиги.
Дарснинг мазмунига психологик жиҳатдан баҳо бериш:
а) ўқув материалларининг сифати (тасвирловчи, тушунтирувчи, кўргазмалилик, аниқлик, мавҳумлик ва умумлашганлик даражаси);
б) ўқувчининг билиш фаолиятини ривожлантириш, ўқув ахборотини идрок этиши (образли, оғзаки мантиқий хотирани, хаёлий тафаккурни, ҳаётини). У қандай ҳис-туйғуларни уйғотади?
в) мазкур материал ўқувчилар билиш фаолиятининг ёш хусусиятларига, уларнинг ҳаётий тажрибаси ва билимлари даражасига мос келиши;
г) ўқитувчининг мураккаб ўқув материалини мазкур ёшдаги ўқувчиларнинг идрок этиши учун қулай, тушунарли ва қизиқарли уюштириш (баён қилишнинг равшанлиги ва оддийлиги, ёрқин мисоллар, ўхшатишлар, қиёслашларнинг мавжудлиги, кўргазмали материаллардан фойдаланиши, ҳаёт билан боғлаши).
д) ўрганилаётган материалнинг тарбиявий таъсири (ахлоқий, эстетик ва ҳ.к.). Ўқитувчи унинг тарбиявий имкониятларини қай даражада амалга оширади?