Laboratoriya ishi qoidalari

Zanjirning tuzilishi
Rezollarning molekulyar massasi 400 dan 1000 gacha boradi.
Fenolformaldegidli smolalar turli ko'rinishda ishlatilishi mumkin: 1) to'ldiruvchilarsiz-quyma rezitlar; 2) presslanadigan materiallar ko'rinishida (kukunsimon yoki tolasimon to'ldiruvchi); 3) qatlamli plastiklar uchun bog'lovchilar sifatida; 4) metallar yoki taxtali maxsulotlarni yuzasini qoplash uchun elim va laklar ko'rinishida; 5) poroplastlar tayyorlash uchun.
Presslanadigan materiallar katta axaimiyatga ega. Ulardan maxsulotlarni
shakllash, bu materiallarni xarorat oshganda plastikligini ortishiga asoslangan, termoreaktiv plastmassalarni plastikligi vaqt o'tgani sayin pasayib boradi. Maxsuloliar presslash vordamida, bosini ostlaa quyisin usunaa, purkash usulida, shtamplash va boshqa usullarda olinadi.


18-Laboratoriya
Fenolni formaldegid bilan polikondensatlanishi
Iskning maqsad: Katalitik polikondensatlanish jarayoni va fenolformaldegid smolaar olish jarayoni bilan tanishish, tajriba uskunasida smola unumini aniglash.
RASM

Ishni bajarisli turtibi: Boshiang'ich reagentlarn fenolga olingan. Novolak smolasini olish uchun fenol va formaldegid 1:1,5 molyar nisbatda xona xaroratida kolbada aralashuriladi. Fenal erigach koibag katalizator solinadi (fenol massasining 1% miqdorida).
Kolba teskari sovutgichva aralashtirgich bilan ulangan, suv hammomida 9-95'C gacha qizdiriladi. Reaktsiyada ajralib chiqayotgan suvli qatlamning hajmi o'zgarmay qolgunicha davom ettiriladi. Aralashma tez qizdirilsa, reaktsion aralashmaga katalizator qo`shilgan vaqtda ko'piklaníb, reaktsion massa kolbadan otilib ketishi mumkin. Shuninu uchun jarayonni intensivligini kuzatish lozin. Agar reaktsiya shiddatli borsa va suyuqlik qaynashni boshlasa, qizdirish to`xtatiladi, suv hammomi olib tashlanadi. Reaktsiya kondensatlanish issiqligi hisobiga yana biroz davom etadi. Shiddatli reaktsiya tugaganidan keyin, kolba yana suvli hammomda aralashma ikkita alohida smolalar qatlamiga ajralgunigacha qizdiriladi.
Qizdirish jarayoni tugagach, yugoridagi suvli qatlam tindirilganidan keyin kolbadan to`kib yuboriladi, smola esa tezlik bilan chinni kosachaga solinadi va avval suv hamniomida, keyin qum hammomida 130<sup>0</sup> C gacha xaroratda quritiladi.
Tayoqchada qotgan smola oson maydalanadigan bo`1ganida quritish tugaydi. Quritilgan smola tarozida tortib olinadi.