Мактаб ўқувчилари мисолида волейболга ўргатиш ва жисмоний сифатларни


 Бошланғич синфларда харакатли ўйинлардан фойдаланиш



Download 354,21 Kb.
Pdf ko'rish
bet8/13
Sana24.02.2022
Hajmi354,21 Kb.
#190161
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
maktab oquvchilari misolida volejbolga orgatish va zhismonij sifatlarni rivozhlantirish uslubiyati

6. Бошланғич синфларда харакатли ўйинлардан фойдаланиш
тажрибасини урганиш
Жисмоний тарбия дарсларида ва дарсдан ташкари вактларда
утказиладиган спорт машғулотларида ҳаракатли ўйинлардан фойдаланиш
болалар жисмоний сифатларини ривожлантириш ва ҳаракат малакаларига
ўргатиш самарадорлигини оширади (2, 4).
Маълумки, болалар гудаклигидан бошлаб эркин ҳаракат қилишни
ёктирадилар. Бундай эркин ҳаракатлар бемаксад бўлмайди. Агар турли-туман
ўйинчокдар (кутирчокдар, айикча, кушча, самолёт, автомобиль, трактор ва х.)
хар хил жойларга сочиб ташланган булса, эмаклаб юрадиган болалар ҳам узи
ёктирган (ранги, тури, катта-кичиклиги) ўйинчокдарни олиш ниятида ҳаракат
киладилар. Демак, жисмоний ёки спорт машғулотларини ташкил қилишда ҳам


39
болаларнинг ёши, жинси, қизиқиши ва бошқа хислатлари эътиборга олиниши
лозим.
Спорт тайёргарлиги куп босқичли мураккаб педагогик жараён булиб,
машғулотларни илмий асосда ташкил қилишни таказо этади. Машғулотларда
к,уланиладиган 
жисмоний 
ва 
техник-тактик 
машқлар 
шуғуланувчи
болаларнинг ёши, жисмоний ва функционал имкониятларига мослаб
режалаштирилиши ва қўлланилиши лозим. Ушбу машқлар сони, шиддати,
кайтарилиши ва давом этиш вакти биологик конуниятларга асосланиши даркор.
Агар машқлар юкламаси боланинг имкониятидан ута юқори булса, бундай
юклама шу боланинг организимига салбий таъсир этиши мумкин. Аксинча,
юклама имкониятдан кам булса шаклланиш жараёни сустлашиши мукаррар.
Айрим тренерлар киска муддат ичида жисмоний сифатларни
ривожлантиришни жадаллаштириш, тезрок, малакали спортчи тайёрлаш
максадида махсус ва ихтисослашган машқларни зурма-зураки қўллайдилар.
Тўғри, айрим хрлларда, яъни агар боланинг наслий ва индивидуал жисмоний
имкониятлари серзахира булса, бундай бола тез орада яхши спортчи булиб
етишиши мумкин. Аммо, аксарият хрлларда бундай катта юкламали
машғулотлар боланинг тез чарчаши, зурикиши, хатто унинг касалланишига
олиб келиши мумкин. Спорт амалиётида шундай хрлатлар ҳам учрайдики, бир
бирига ухшаш мунтазам бериладиган машқлар спорт билан энди
шугунланишни бошлаган болада қизиқишни сундиради, унда спортга булган
ихлос йўқрлади, пировардида у спорт билан шугунланмай куяди. Шунинг учун
ёш спортчиларни тайёрлашда, айник,са дастлабки ўргатиш босқичида,
жисмоний сифатларни ривожлантириш, техник-тактик махрратни «кискарок,
йул билан» шакллантиришда ҳаракатли ўйинлардан фойдаланиш ута фойдали
ва муҳим масала булиб хисобланади. Ана шундай масалалар хрлатини урганиш
учун биз 2, 3 ва 4 синф ўқувчилари ўртасида суровнома утказдик (1 жадвал).
1 жадвал
Ўқувчилар иштирокида утказилган суровнома натижалари
(п=30)


40
Саволнома
ЙЎҚ Қисман
1.
ЖТ ўқитувчингиз Ху ларнинг аҳамияти хакида
судбатлар утказадими?
6
20
4
2.
ЖТ дарсида Х,У лар қўлланиладими?
12
3.
Катта танаффуслар ёки дарсдан ташкари
вактларда Х,У лар утказиладими?
2
0
8
4.
Болалар богчасига катнашётган
даврингизда Х,У лар утказилармиди?
4
6
5.
Жисмоний сифатларни ривожлантирувчи Ху
ларни биласизми?
0
12
6.
Болалар билан тўпланиб мактабда ёки
махаллада Х,У лар уйнайсизми?
8
2
7.
Миллий халқ, ўйинларини миллий
кадрият деб тушунасизми?
7
6
Ўқувчилар иштирокида утказилган суровнома натижалари шуни
курсатдики, турли мазмун ва мохиятга эга х;аракатли ўйинлар респондент
болалар хаётида, жумладан уларнинг маънавий ва жисмоний тарбиясида тула-
тукис акс этмас экан. Буни қуйидаги такдим этилган саволларга олинган
жавоблардан билса бўлади.
Саволномада «ЖТ ўқитувчингиз Ху ларнинг аҳамияти хакида сухбатлар
утказадими?» - деб куйилган саволга респондентларнинг факат 6 нафари
ижобий жавоб кайтаришди, 20 нафари «Йўқ,», 4 нафари эса «Қисман» деб фикр
билдирдилар. Агар жисмоний тарбия дарсларида ёки бошқа шароитларда Х,У
лар к,улланилган такдирда хам улар хакида етарли назарий билимга эга булиш
мух;имдир. «ЖТ дарсида Х,У лар қўлланиладими?» - деган саволга 11 нафар
респондент «Х|а», 7 таси «Йўқ,» ва 12 нафари «Кисман» деб жавоб беришди.
Болалар билан утказилган огзаки сухбатларда улар аксарият футбол ва бошқа
спорт ўйинлари билан шуғулланишларини билдирдилар.
Афсусланарли жойи шундаки, суровномада инхтирок этган купчилик
ўқувчилар хатто танаффусларда ёки дарсдан ташкари вактларда ҳам (3 савол)
максадли ташкил килинган ХУ лар билан машгул булишмас экан.
Респондентларнинг 18 нафари «Йўқ,» ёки «Кисман» деган фикрни химоя


41
килдилар.
Шу билан бир каторда 4 саволга берилган натижалардан болаларнинг
купчилик кисми (24 нафари) болалар богчасига катнаган даврларида Х,У ларда
муттасил иштирок этишган.
Болаларнинг жавобларига Караганда улар хатто кандай мазмунли Х|У лар
кандай сифат ёки хислатларни шакллантиришни ҳам аник, фаркдай олмас
эканлар (5 савол жавобларига каранг). Лекин ҳаракатли ўйинларнинг
мохиятини билмасалар-да, деярли барча респондентлар мактабда ёки уз
мах;аллаларида х;аракатли ўйинлар билан манггул булар эканлар.
Саволнома натижаларидан кузга ташланадиган яна бир салбий холат - бу
- 7 саволга олинган жавоблардир. Жумладан «Миллий халқ, ўйинларини
миллий кадрият деб тушунасизми?» - деб номланган саволга болаларнинг 7
нафари «Ха» деб жавоб беришган булса, 17 нафари «Йўқ,», 6 нафари «Кисман»
деган фикрни билдиришди.
Маълумки, жисмоний тарбия дарслари буйича тасдикданган ўқув
режасига ҳаракатли ўйинлар мустақил фан сифатида киритилган, назарий ва
амалий дарслар барча синфларда режалаштирилган. Лекин, болалардан бундай
жавоблар олиниши ушбу масалага жиддий ёндошиш зарурлигига эътибор
каратади.
Академик дарсларда ҳам, дарсдан ташкари утказиладиган машғулотларда
ҳам жисмоний сифатларни ривожлантириш, спорт малакаларига ўргатиш
устивор жщатдан ҳаракатли ўйинлар оркали хал килиниши куйилган
максадларга тезкор ва самарали эришиш имкониятини яратади (2, 4).

Download 354,21 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish