Ma’ruzachi: b f. n., dotsent Jurayeva A. A

Aortada:

• Tomirlar tizimida eng tor joy.
• Qon oqimining tezligi 50 sm/sek.
• Puls to`lqinining tarqalish tezligi 5-8 m/sek.
• Qon oqimiga qarshilik 19%.
• butun qon hajmining 13%.
• Arterial bosim:

sistolik 120-130 mm simob ustuni

diastolik 70-90 mm simob ustuni

Kapillyarlar:

• qon o`zanining eng keng joyi;
• qonning 5% hajmi saqlanadi;
• qon oqimiga 25% qarshilikni tashkil etadi;
• qon oqimining tezligi 0,5 -1 mm/sek.;
• qon bosimi: arterial qismda 25-30 mm simob ustuni
• organizmda jami 40 mlrd kapillyar bor;
• Kapillyarlarning almashinuv yuzasi 1000 m2 ga teng.

Qon tomirlarda oqiming tezligi

• Aortada - 50-60 sm/s
• Arteriyalarda - 20-40 sm/s
• Arteriolalarda - 5 mm/s
• Kapillyarlarda - 0,5 mm/s
• Venalarda - 7-20 sm/s

Артериал пульс.
Систола даврида, босим ошиши натижасида артериялар деворини ритмик тебраниши пульс деб айтилади.
Пульсни характеристикаси.

• Частотаси
• Ритми
• Баландлиги
• Тезлиги
• Таранглиги

Arterial pulsni tezlatadigan omillar:

• Choy, issiq ovqat, ziravorlar;
• kofe, alkogol;
• emotsiyalar, og`riq;
• bolalarda yig`i va sut emish;
• jismoniy yuklama;
• kunduzi kechasiga nisbatan ko`proq;
• tana haroratini 1° C ga ko`tarilishi puls urishini 6-8 ga oshiradi;
• kasalliklarda (tireotoksikoz, anemiya, yurak kasaliklari va hokazo

Arterial bosimga ta’sir etuvchi omillar.

• Yurakning ishi;

2. Tomirlar o`zani;
3. Aylanadigan qon hajmi;
4. Qonning yopishqoqligi;
5. Jins;
6. Odamning yoshi;
7. Qon tomirlarning qarshiligi;
8. Muhitning harorati, iqlim;
9. Funktsional, emotsional holat