Ma’ruzachi: b f. n., dotsent Jurayeva A. A

Yurakning o`tkazuvchi sistemasi quyidagilarni ta’minlaydi:

• bo`lmachalar va qorinchalar qisqarishini ketma-ketligini
• Bo`lmacha va qorinchalar ishini muvofiqlashtirish.
• Miokard hujayralarining qisqarishini Impulslarning ritmik generatsiyasini
• Yurak avtomatiyasini

Refrakterlik.

• Refrakterlik –bu qo`zg`aluvchanlikning o`ta pasayishi. Bu vaqtda to`qima o`z vazifasini bajaradi va tshqi ta’sirotga javob bermaydi, ya’ni qo`zgalmaydi.
• Refrakterlikning biologik ahamiyati shundaki, bu vaqtda to`qima o`z ishini oxirigacha yetkazadi va bu vaqtda tashqi ta’sirot bunga xalaqit bera olmaydi.

Артериал босим
Аортада қоринчалар систоласи вақтидаги максимал босим – систолик босим деб айтилади, нормада- 110-140 мм/сим. уст. тенг
Диастола вақтидаги минимал босим –диастолик босим деб айтилади, нормада -70-90 мм/сим.уст. тенг.
Систолик босим билан диастолик босимнинг фарқи – пульс босими деб айтилади, нормада-40-45 мм/сим.уст. тенг
Ўртача босим систола ва диастола вақтидаги қоннинг ўртача энергия миқдорини акс этади:
Р ўрт= Рд +1/2 Рп
Чақалоқларда АБ 70/40 мм/сим.уст. тенг.
Ўсмирларда 110/70 мм/сим.уст. тенг.
20-40 ёшда 120/80 мм/сим.уст. тенг.
50 ёшдан кейин 140-150/ 90 тенг.

Puls normada:

• Chaqaloqlarda 120-140 1 minut
• 1 yoshda 120-125 1 minut.;
• 5 yoshda 100 1 minut.;
• 7 yoshda 90 1 minutda;
• 13 yoshda katta odamga mos;
• katta odmda 70-80 1 daqiqa;
• ayollarda erkaklarga nisbatan 6-8 tagacha ko`p;
• keksalarda 60 1 daqiqa va undan ham kamroq.

Arterial bosimni o`lchash asbobi tonometr

Qon aylanish sistemasidagi qonning hajmi:

• 84% - katta qon aylanish doirasida
• 9% - kichik qon aylanish doirasida
• 7% - yurkda
• Qonning aylanib chiqish vaqti 20-23 sekund, 27 sistolaga teng.
• 4/5 qismi katta qon aylanish doirasiga to`g`ri keladi;
• 1/5 qismi kichik qn aylanish doirasiga to`g`ri keladi.