Mavzu – Oksidlanish qaytarilish va Komplеksonomеtrik titrlash mеtodlari

Oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari analitik kimyoda ishlatilishi.

• Oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari analitik kimyoda quyidagi maqsadlarda ishlatiladi.
• 1. Oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari ionlarni va past oksidlanish darajali elementlar birikmalarini yuqori va yuqori oksidlanish darajalilarini past oksidlanish darajasiga o`tkazish maqsadida qo`llaniladi. Masalan: a) Fe2+ ioni analizga halaqit bersa, Fe3+ Ionga, qachonki Fe3+ ioni analizga halaqit bersa, u Fe2+ ioniga aylantiradi.
• 2. Oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari oksidlovchilar va qaytaruvchilar bilan xarakterli reaksiyalar beruvchi ionlarni topish uchun ishlatiladi, masalan:
• K2S + KMnO4 + H2SO4 = K2SO4 + MnSO4 + H2O
• Na3CrO3 +Cl2 + NaOH = Na2CrO4 +NaCl + H2O
• FeSO4 + KClO3 + H2SO4 = KCl + Fe2(SO4)3 + H2O
• MnO2 + KClO3 + KOH = K2MnO4 + KCl + H2O
• NaI + PbO2 + H2SO4 = Na2SO4 + PbSO4 + I2 + H2O
• H2O2 + KMnO4 + KOH = O2 + K2MnO4 + H2O
• Zn + KMnO4 + H2SO4 = ZnSO4 + K2SO4 +MnSO4 + H2O
• Cr2(SO4)3 + Br2 + NaOH = Na2CrO4 + NaBr + Na2SO4+H2O
• Al + K2Cr2O7 + H2SO4 = Al2(SO4)3 + K2SO4 + Cr2(SO4)3 + H2O
• Na3CrO3 + PbO2 + NaOH = Na2CrO4 + Na2PbO2 + H2O
• H2C2O4 + MnO2 + H2SO4 = MnSO4 + H2O + CO2
•  

3. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari kam eruvchan birikmalar hosil qiluvchi ionlarni ajratish uchun ishlatiladi. Masalan:

• 3. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari kam eruvchan birikmalar hosil qiluvchi ionlarni ajratish uchun ishlatiladi. Masalan:
• KMnO4 + KNO2 + KOH → MnO2 + KNO3 + H2O
• SnS + 5H2O2 + 4KOH → K2SnO3 + K2SO4 + 7H2O
• As2S3+14H2O2 +12NH4OH →2(NH4)3AsO4 +3(NH4)2SO4 + 20H2O
• 2Cr(OH)3 +3H2O2 → 2H2CrO4 +4H2O
• 4. Oksidlanish –qaytarilish reaksiyalari miqdoriy aniqlashlar uchun, asosan, titrimetiriyada ishlatiladi.

Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining turli omillarga bog`liqligi. Har qanday reaksiyaning tezligi uni o`tkazish sharoitiga bog`liqligi. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining tezligiga ta`sir etuvchi omillar:reaksiya kirishuvchi moddalarning tabiati, shu moddalar va eritmadagi vodorod ioni konsentratsiyalari(muhit ta`siri), haroratning o`zgarishi, katolizatorlar, kompleks hosil bo`lish reaksiyalari, cho`kmalar tushishi, turtki(tutash)reaksiyalar va boshqalar.

• Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining turli omillarga bog`liqligi. Har qanday reaksiyaning tezligi uni o`tkazish sharoitiga bog`liqligi. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining tezligiga ta`sir etuvchi omillar:reaksiya kirishuvchi moddalarning tabiati, shu moddalar va eritmadagi vodorod ioni konsentratsiyalari(muhit ta`siri), haroratning o`zgarishi, katolizatorlar, kompleks hosil bo`lish reaksiyalari, cho`kmalar tushishi, turtki(tutash)reaksiyalar va boshqalar.