Мавзу:-1 Кириш. Ўсимликлар физиологияси фанининг объектлари ва предмети. Ўсимликлар физиологиясининг ривожланиш тарихи ва унинг усуллари, ўсимликлар физиологиясининг бошқа фанлар ичидаги мавқеи

Яшил ўсимликлар ер шаридаги бошқа тирик организмлардан ўзининг бу специфик хусусиятлари билан фарқланади. Биринчидан яшил ўсимликлар энергия манбаи сифатида ёруғликнинг электромагнит энергиясидан фойдаланиб, уларни эркин (кимёвий) энергияга айлантириш қобилятига эга (Фотосинтез).

Анорганик моддаларни ташқи муҳитдан ютган ўсимликлар уларни моддалар алмашинуви жараёнида энергия билан бойитиб, органик модда кўринишида ер шаридаги барча тирик мавжудотлар учун моддий ва энергетик асосини яратади. Иккинчидан яшил ўсимликлар ҳайвонларга нисбатан юқори ривожланган юзага эга. Ўсимликларни ер ости ва устки органларини ривожланишида юқори даражада шохланиш қобилятига эга. Натижада ўсимликлар илдиз орқали тупроқдан, барги орқали ҳаводан озиқланиш доираси кенгайган. С.П.Костичев (1872-1931) “Агар яшил барг бир неча йилга ишлашини тўхтатса, ер юзидаги барча жонзот, жумладан инсон ҳам нобуд бўлади” деган эди.

Анорганик моддаларни ташқи муҳитдан ютган ўсимликлар уларни моддалар алмашинуви жараёнида энергия билан бойитиб, органик модда кўринишида ер шаридаги барча тирик мавжудотлар учун моддий ва энергетик асосини яратади. Иккинчидан яшил ўсимликлар ҳайвонларга нисбатан юқори ривожланган юзага эга. Ўсимликларни ер ости ва устки органларини ривожланишида юқори даражада шохланиш қобилятига эга. Натижада ўсимликлар илдиз орқали тупроқдан, барги орқали ҳаводан озиқланиш доираси кенгайган. С.П.Костичев (1872-1931) “Агар яшил барг бир неча йилга ишлашини тўхтатса, ер юзидаги барча жонзот, жумладан инсон ҳам нобуд бўлади” деган эди.

Ҳозирги вақтда биологиянинг турли соҳалари орасида ўсимликлар физиологияси алоҳида ўрин тутади. Ўсимликларнинг янги навларини яратишда, уларнинг ҳосилдорлигини оширишда, ҳосил сифатини яхшилиш ва уларни сақлашда мазкур фаннинг аҳамияти йилдан-йилга ортиб бормоқда. Ҳозирги замон ўсимликлар физиологияси олтита йўналишга эга деб қаралади:

Биринчиси-биокимёвий йўналиш-фотосинтез ва нафас олиш жараёнида ҳосил бўладиган турли хилдаги моддаларнинг функционал аҳамиятини ўрганади. Шу билан бирга ўсимликларни тупроқдан озиқланиш қонуниятларини ва турли хилдаги анорганик моддалардан органик моддаларни синтезланиш қонуниятларини очиб беради.