Mavzu №10. Patogen grammanfiy (meningokokk va gonokokklar) va grammmusbat kokklar

Javoblar

1.

Stafilokokklarni birinchi bo‘lib, 1880-yilda L. Paster aniqlagan.

A. Ogston (1882) va F. Rozenbax (1884) ularni chuqur o‘rganishgan.

Morfologiyasi. Stafilokokklar (yunon. staphyle — uzum shingili) sharsimon, diametri 0,5—1,5 mkm, surtmada uzum shingiliga o‘xshab joylashadi. Lekin yiringda alohida yoki juft-juft bo‘lib joylashadi. Ular harakatsiz, spora hosil qilmaydi, maxsus usullarda undirilganda, mikrokapsula hosil qiladi, Grammusbat.

Kultural xossasi. Stafilokokklar fakultativ anaerob, lekin kislo-rodli sharoitda yaxshiroq o‘sadi. Oddiy oziqa muhitida yaxshi o‘sadi va bo‘linib ko‘payadi, qonli muhitda ham yaxshi o‘sadi, optimal harorati 37°C, pHi 7,2—7,4.

Fermentativ xossasi. Stafilokokklar saxarolitik va proteolitik fermentlar ishlab chiqaradi. Saxarolitik fermentlar laktoza, glukoza, saxaroza, maltoza, glitserin va boshqalarni kislotagacha parchalaydi.
Stafilokokkning proteolitik xossasi kazeinni eritish xossasida, jelatinani sekinlik bilan suyultirishda va boshqa oqsillarni parchalanishida namoyon bo‘ladi. Stafilokokklar quyidagi patogen fermentlar ishlab chiqaradi:

1. 
   koagulaza (qon plazmasini ivitadi);
   
2. 
   gialuronidaza (tarqalish faktori);
   
3. 
   letsitinaza (hujayra qobig‘idagi litsitinni eritadi);
   
4. 
   DNK aza (DNKni depolimerizatsiyalaydi);
   
5. 
   fosfataza va boshq.
   

Plazmakoagulaza fermentini aniqlash tillarang, stafilokokkni boshqa turdagi stafilokokklardan farqlashda qo‘llaniladi. Ko‘pgina stafilokokklar penitsillinni parchalaydi.