Mavzu №10. Patogen grammanfiy (meningokokk va gonokokklar) va grammmusbat kokklar

Antigenligi va tasnifi

Streptokokklarda turli xil antigenlar aniqlangan. Hujayra sitoplaz-masida barcha streptokokklarga umumiy bo‘lgan turga oid nukleoproteid tabiatli antigen mavjud. Hujayra devorning yuzasida oqsil tabiatli tur, antigeni devorida esa polisaxarid guruh antigeni aniqlangan.

Polisaxarid guruh spetsifik antigeni tarkibiga ko‘ra barcha streptokokklar A, B, C, D, va S guruhlarga bo‘linadi. Guruhdan tashqari, streptokokklar serologik tiðlarga bo‘linadi va arab raqami bilan belgilanadi.

A guruhi 70 ta tiðni saqlaydi. Bu guruhga odamda turli xil kasalliklarni keltirib chiqaruvchi streptokokklar kiradi. B guruhi odam uchun shartli patogen bo‘lgan streptokokklarni saqlaydi, C guruhi odam va hayvon uchun patogen hisoblangan streptokokklarni saqlaydi. D guruhiga odam uchun patogen hisoblanmagan streptokokklar, enterokokklar kiradi, ular odam va hayvon ichagida hayot kechiradi. Ular boshqa a’zolarga tushsa yallig‘lanish jarayonini keltirib chiqaradi, masalan, xoletsistit, piolit va boshqalar. Shunday qilib, ularni shartli patogenlar qatoriga kiritishimiz mumkin. Ajratib olingan kulturani qaysi guruhga mansubligini guruh zardobi bilan quyiladigan presiðitatsiya yordamida aniqlanadi. Serologik tiðini aniqlash uchun esa tiðospetsifik zardoblar bilan agglutinatsiya reaksiyasi qo‘yiladi.

3.

NEISSERIA avlodiga odam uchun patogen bo‘lgan ikki tur mik-robi kiradi: N. meningitidis va N. gonorrhoeae, Neisseria meningitidis Vekselbaum tomonidan bemorning orqa miya suyuqligidan ajratib olinadi.

Morfologiyasi. Botiq tomonlari bir-biriga qaraganda loviyasimon, juft-juft joylashgan diðlokokklar, kattaligi 0,6—0,8x1,2—1,5 mkm. Ular polimorf, harakatsiz bo‘lib, spora hosil qilmaydi, kapsula hosil qiladi. Grammanfiy bo‘yaladi. Sof kulturada to‘rttadan va alohida kokksimon bo‘lib joylashadi, orqa miya suyuqligidan tayyorlangan surtma preparatda juft-juft bo‘lib joylashadi. Yiringda esa leykotsitlar ichida joylashadi.