Мавзу: Кириш. Генетика фани, унинг тадқиқот усуллари

Бу услубга мувофиқ:

– чатиштириш учун олинаётган ота-она организмлар бир турга мансуб бўлишлари керак;

– чатиштириш учун олинаётган организмлар бир-биридан кескин фарқланувчи белгиларга эга бўлиши керак;

– ўрганилаётган белгилар тоза, яъни констант бўлиши лозим;

– ажралиш кузатиладиган авлодларда миқдор ҳисобни олиб бориш лозим.

ХХ асрнинг дастлабки ўн йилликларида жинсий йўл билан кўпаювчи барча организмлар учун Г.Мендель принциплари мос келиши тасдиқланди. Кейинроқ ирсийланишнинг янги қонуниятлари кашф этилди. Организмларда аксарият белгиларнинг ирсийланиши ва ривожланишида икки ва ундан ортиқ генлар иштирок этиши аниқланди. Генлар ўзаро таъсирининг комплементар, эпистаз ва полимерия типларида белгиларнинг ирсийланиши ва ривожланишини таъминланиши исботланди.

• ХХ асрнинг дастлабки ўн йилликларида жинсий йўл билан кўпаювчи барча организмлар учун Г.Мендель принциплари мос келиши тасдиқланди. Кейинроқ ирсийланишнинг янги қонуниятлари кашф этилди. Организмларда аксарият белгиларнинг ирсийланиши ва ривожланишида икки ва ундан ортиқ генлар иштирок этиши аниқланди. Генлар ўзаро таъсирининг комплементар, эпистаз ва полимерия типларида белгиларнинг ирсийланиши ва ривожланишини таъминланиши исботланди.

Генетика фанининг ривожланиш тарихида қуйидаги асосий босқичларни белгилаш мумкин:

Генетика фанининг ривожланиш тарихида қуйидаги асосий босқичларни белгилаш мумкин:

Мендель ва унинг издошлари томонидан ирсийланиш ва ирсият қонунларининг кашф этилиши;

Т.Морганнинг хромосома назариясининг яратилиши ва унинг ривожланиши;

Мутация назариясининг яратилиши ва унинг ривожланиши;

Популяцион генетика ва эволюциянинг генетик асослари соҳасидаги тадқиқотлар;

Молекуляр генетика ютуқлари ва истиқболи;

Тиббиёт генетикаси асослари;

Ўсимликлар, ҳайвонлар ва микроорганизмлар селекциясининг генетик асослари.

Генетика фанининг тадқиқот методлари