Mavzu: Yara infeksiyasi. Sepsis. Yirik qon – tomirlar shikastlanishi, qon oqishi va qon quyish

Mavzu: Yara infeksiyasi. Sepsis. Yirik qon – tomirlar shikastlanishi, qon oqishi va qon quyish.
Hozirgi vaqtda ma’lumki o ‘q yaralar birlamchi mikroblar bilan ifloslangan. Yaralanish vaqtida yaraga mikroblar yaralovchi snaryad va yot jismlar bilan tushadi. Yaralangandan so‘ng ochiq yaraga mikroblar tushishi sababli ikkilamchi
ifloslanadi. Yaraga tushgan mikroorganizmlar yaradan oqib chiqayotgan qon va ekssudat bilan chiqib ketishi, qisman fagotsitoz va nospetsefik immunitetning gumoral omili uchraydi. Bunda yara jarayoni yiringlamasdan kechadi. 0 ‘q yaralarda yara infeksiyasining rivojlanishi uchun qulay sharoitlar yaratiladi.
0 ‘q yaraning ifloslanishini yara infeksiyasiga o ‘tishda umumiy va mahalliy xarakterdagi omillar olib keladi.
Umumiy omillarga: qon yo‘qotish, ochlik, sovqotish, yomon og‘riqsizlantirish va yetarli immobilizatsiyasining yo‘qligi, o ‘tuvchi radiatsiya kiradi.
Mah a lliy om illa rg a : y arad a n ek ro tik va tik lanm ay d ig an to ‘qimalarning b o ‘lishi, o ‘q yaraning murakkabligi; yara sohaning ishemiyasi (qon tomirlarni spazmi, magistral qon tomirlarning shikasti, jgut qo'yilishi); suyaklaming sinishida immobilizatsiyaning yo ‘qligi yoki steril emasligi natijasida suyak bo ‘laklar to ‘qimalarining ikkilamchi shikasti; yaralarni radioaktiv yoki zaharlovchi moddalar
bilan ifloslanishlari; birlamchi jarrohlik ishlovining past sifatliiigi va
kech bajarilishi kiradi.
Yara infeksiyasi bu — makroorganizm bilan mikroorganizmning o ‘zaro ta ’siridir. Ikkinchi jahon urushida 10% yaradorlarda parchali yaralanishlardan so‘ng yaraning infeksiyasi asorati kuzatildi. Eng ko‘p xillarda yiringli infeksiya - 7,3%; kam anaerob klostridiai —1 -2% va nisbatan ju d a kam qoqshol - 0,07%.
Yara infeksiyasi quyidagi turlarga ajratiladi:
“ yiringli;
— chirituvchi;
— anaerob;
— qoqshol.
Yiringli infeksiya
Yiringli yara infeksiyasi yara infeksiyasining eng ko‘p uchraydigan turidir. Yiringli yara uzoq muddat davom etadigan b o lsa , odatda, stafilokokka grammanfiy mikroblar - ichak tayoqchasi, protey va boshqalar qo‘shiladi. Keyinchalik grammanfiy mikroorganizmlar ustun kelib, yiringli yallig‘lanishini uzoq davom etishiga olib keladi. Yiringli yara infeksiyasi yaralanishdan so*ng 3 - 5 kun o ‘tgandan keyin klinik belgilari namoyon boMadi. Yiringlash tana haroratining ko‘tarilishi, titroq, pulsning tezlashishi, neytrofilni chapga urilishi kata leykotsitozi kabi umumiy beigilarda namoyon boMadi. Mahalliy: yarada og‘riq kuchayadi, yallig‘lanish ortadi va yara chetlarida giperemiya, uning devorlari yiring bilan qoplanadi, yaradan yiring oqish paydo boMadi. Agar chok q o ‘yilgan boMsa, u o ‘lgan to ‘qimaga botib kiradi va patologik yara ajratmasining cliiqib ketishini qiyinlashtiradi. 0 ‘rab turgan teri osti to ‘qima va mushaklararo yogk kletchatkasining jarayonga jalb etilishi yara von fiegnionasini rivojlanishiga olib
keladi. Bunda kletchatkaning yiringli inllltratsiyasi aniq chegaraga ega bo'lmaydi.