Mehnat bozori statistikasi

1.Ishlab chiqarish usuli: 
1.Asosiy baholardagi yalpi ishlab chiqarish 1057019,7 
2.Maxsulot solig‘i 
69179.5 
3.Subsidiya 
17018,0 
4.Oraliq iste’moli 
45)8179,1 
YAMM=YAICH+MS-S-OI=1057019,7+69179,5-17018,0-4 9 8 17 9 ,1 = 610993.1 
mlrd. so‘m 
2. Taqsimlash usuli 
1. YAlpi daromad va yalpi aralash daromad 309356,6 
2. YOllanma xodimlarning mehnat xaqi 
233384,0 
3. Ishlab chiqarish va import solig‘i 
85270,5 
4. Subsidiya 
17018,0 
YAIMq=(YAD+ YAAD) +MX+ IIS-S=309356,6 + 233384,0 + 85270,5- 
17018,0=610993,1 mlrd. so‘m. 
3. Oxirgi foydalanish usuli
I. YAlpi mavjud daromad 
610993,1 
2.Oxirgi iste’mol xarajatlari 
418735,1 
shu jumladan: 
a) uy xo‘jaliklari 
247082,8 
b)davlat muassasalari 134986,4 
v) uy xo‘jaliklariga xizmat ko‘rsatuvchi
notijorat tashkilotlar 
36676,5 
3. YAlpi jamg‘arma (1-2)192257,4 
YAIM=OIX + YAJ=418735,1 + 192257,4-610993,1 mlrd. so‘m. 
6. YAlpi ichki mahsulot xajmini o‘zgarmas baholarda
hisoblash usullari 
YAlpi ichki maxslot xajmini o‘zgarmas baxolarda xisoblash uchun quyidagi usullar 
qo‘llaniladi: 
1) baho indeksi yordamida deflyatorlash; 
2) ikki karrali deflyatorlash; 
3) fizik xajm indeksi yordamida bazis davr ko‘rsatkichlarini ekstrapolyasiyalash; 
4) xarajat elementlarini qayta baxolash. 
Joriy davrda oxirgi iste’mol uchun foydalanilgan tovar va xizmatlarning qiymatini o‘zgarmas 
baholarda hisoblash baho indeksi yordamida deflyatorlash usuli bilan amalga oshiriladi: 

 






1
0
1
1
1
1
1
1
q
p
q
p
q
p
I
q
p
p

---


1
1
q
p
- joriy davrda oxirgi iste’mol uchun foydalanilgan tovar va xizmatlarning joriy 
baholardagi umumiy qiymati;

1
0
q
p
• joriy davrda oxirgi iste’mol uchun foydalanilgan tovar va xizmatlarning 
o‘zgarmas baholardagi umumiy qiymati; 
Joriy va bazis davrlarda umumiy oxirgi iste’mol uchun foydalanilgan tovar va xizmatlarning 
umumiy qiymati taqqoslansa, fizik xajm indeksi hosil qilinadi: 



0
0
1
0
q
p
q
p
I
q
Baxo statistikasida Laspeyres, Paashe va Fisher indekslari qo‘llaniladi. 
YAlpi ichki mahsulotni o‘agarmas baholarda va fizik xajm indeksni hisoblash uchun qaysi 
indeks qo‘llaniladi degan savol tug‘iladi. 
MHT ning uchinchi xalqaro standartida amaliyotda qo‘llash uchun Fisher indeksi tavsiya 
qilinadi. CHunki Fisher iideksi qo‘llanilganda "indekslar aksimotik nazariyasining” asosiy 
talablaridan biri – indeksning taqqoslash bazisiga bog‘liq emasligini aniqlashdir. Fisher indeksi 
o‘racha geometrik miqdor formulasi yordamida, ya’ni Fisher Laspeyros va Paashe indekslari 
ko‘paymasdan olingan kvadrat ildiz bilan aniqlanadi: 

 








1
0
1
1
0
0
0
1
2
q
p
q
p
q
p
q
p
I
I
I
P
F
Indeksning taqqoslash bazisiga bog‘liq emasligi sabablshi talabni o‘rtacha arifmetik 
miqdor formulasi qanoatlantirmaydi. 
O‘zgarmas baholarda hisoblangan yalpi ichki mahsulot xajmi quyidagi munosabat bilan 
aniqlanadi: 
YAIM=YAICH-OI+MIIS