Му=аммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети

Махсус ва тармоқ йўналишлар:

• иқтисод социологияси;
• меҳнат социологияси;
• турмуш тарзи социологияси;
• шаҳар ва қишлоқ социологияси;
• бошқариш ва ташкил қилиш социологияси;
• сиѐсат социологияси;
• маданият социологияси;
• илм-фан социологияси;
• таълим социологияси;
• шахс социологияси;
• оила социологияси;
• ѐшлар социологияси;
• бўш вақт социологияси;
• тиббиѐт социологияси;
• этносоциология;
• қизиқишлар социологияси;
• ижтимоий ўзгаришлар ва бошқалар.

Назарий ва амалий социология: уларнинг умумийлиги ва фарқи

• Назарий социология:

Жамият ижтимоий ҳаётининг умумсоциологик, ҳамда умуммилмий даражалардаги функционал ва ривожланиш қонуниятларини ўрганади. Назарий социология жамият ҳаётининг иқтисодий, сиёсий, ижтимоий, маънавий соҳаларининг функционал ва ривожланиш қонуниятлари, ўзига хос хусусиятларини илмий-назарий асосда ўрганади.

• Амалий социология:

Инсон фаолиятини, жамият ҳаётининг турли соҳаларини, жараёнларини бевосита амалий асосда ўрганади. Амалий социологияда эмпирик тадқиқотлардан олинган маълумотлар назарий жиҳатдан умумлаштирилади.

Ҳозирги замон социологик назариялари

• Элтон Мэйо(1880-1949 йй.)нинг меҳнат ва бошкарув муносабатларини ўрганишга қаратилган ва Хоторн экспериментлари номи билан машҳур бўлган социологик тадқиқотлар (бу тадқиқотлар Ғарбий Европани ларзага солган кучли иқтисодий таназзул даврида ўтказилган бўлиб унинг ўз олдига қўйган мақсади – ишлаб чиқариш самарадорлигини оширишнинг қўшимча омилларини қидириб топишдан иборат эди);
• 1943 йилда Абрахаам Маслоу томонидан ишлаб чиқарилган «истеъмолнинг иерархик назарияси» яратилди ва амалиётда қўлланилди;
• 1950 йили Ф.Херцберг томонидан «мотивация назарияси» (меҳнат шароитларининг ички ва ташқи омиллари ҳақидаги назария)яратилди;

• 1957 йили Д.Макгрегор томонидан «бошқарув усуллари назарияси» яратилди (бунда бошқаришнинг 3 асосий усуллари – авторитар, демократик ва аралаш тип ҳақида фикр юритилади);
• 60-йилларда феноменологик назария вужудга келди. Феноменологик социологиянинг шаклланиши Альфред Шюц(1899-1959й.) номи билан боғлиқ. Ўз моҳиятига кўра, феноменологик социология антипозитив йўналишда бўлди.
• АҚШда яна бир антипозитив социологик йўналиш - символик интеракционизм бўлиб, унга Г.Блумер асос солган. «Янги социология» номи билан аталган учинчи антипозитив социлогик йўналиш Ч.Р.Миллс номи билан боғлиқ.