Noyob va yо‘qolib borayotgan о‘simliklarning dorivorlik xususiyatlari Reja

Tog‘rayhon

Душица мелкоцветная — Origanum tutthanthum gontsch
Ko‘p yillik o‘t o‘simlik, sershox, ildizi yer bag‘irlab ketadi. Poyasi tikka, shoxlari pastga egilgan. Barglari cho‘ziq, yaxlit. Gullari mayda, oqish-gunafsha rang.

O‘zbekistonning Toshkent, Andijon, Farg‘ona, Sa­markand va Surxondaryo viloyatlari tog‘ yon bag‘irlarida o‘sadi. Gullash davri boshlanganda o‘ti ishlatiladi.

Tog‘rayhon tarkibida efir moyi, fenol, moy, flavonoidlar, askorbat kislota, oshlovchi moddalar bo‘ladi.

Ichni yurishtiradi va ichak tonusini, me'da shirasi ajralishini oshiradi. Yallig‘lanishga, mikroblarga qarshi ta'sir ko‘rsatadi, og‘riq qoldiradi. O‘t haydaydi, ishtaha ochadi, ovqat hazmini yaxshilaydi.

Me'da shirasining kislotaliligi kamaygan yoki mutlaqo bo‘lmagai surunkali gastritda qo‘llanadi. Xoletsistitda, o‘t pufagi va o‘t ajratish yo‘llari diskineziyasida shifo bo‘ladi. Qabziyat va qorinning dam bo‘lishi bilan kechadigan surunkali enterokolitda foyda qiladi.

Tog‘rayhon o‘tidan damlama tayyorlab ichiladi. Ikki choy qoshiq maydalangan tog‘rayhon o‘tiga bir stakan qaynoq suv quyiladi va 15-20 minut damlab qo‘yiladi. Dokada suzib, kuniga 3-4 mahal ovqatdan 15-20 mi­nut oldin 1/2 stakandan ichiladi. Davolash kursi 25 - 30 kun.