O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet378/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   374   375   376   377   378   379   380   381   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A



Дубинин  Н.П.  Биологические  и  социальные  факторы  развития  человека. 

Вопросы   ф илософии,  1977,  № 2,  46—57-betlar.

387



biologiyaning  maxsus  bo‘limlari  ekanligiga  ishonch  hosil  qi- 

lamiz,  deb  ta ’kidlaydi,  E.O.Uilson.  Tarix  va  badiiy  adabiyot 

inson  faoliyatini  yagona  biologik  tur  sifatida  o‘rganuvchi  vosita 

ekanligiga  guvoh  bo‘lamiz,  deydi  pirovardida  u.

Insonning  mohiyatini  biologiyalashtiruvchi  qarashlarga  qarshi 

chiqqan  boshqa  bir  guruh  insonshunos  olimlar  inson  kamo- 

lotida  hal  qiluvchi  omil  —  ijtimoiy  muhit,  ya’ni  inson  ijtimoiy 

muhitning  mahsuli,  degan  g‘oyani  ilgari  surdilar.

Ayniqsa,  bizning  asrimizda  antiutopik  adabiyotda  hammani 

tenglashtirishga  qaratilgan  ijtimoiy  g‘oyaga  asoslangan  yangi  ide­

al  jamiyat  modelini  yaratishga  qaratilgan  harakatlar  boshlandi. 

Masalan,  angliyalik  antiutopik  yo^uvchi  O.Xaksli  o'zining  «Yangi 

dunyoning  to ‘lg‘oqlari»  (1932-y.)  romanida  mehnatning  turiga 

qarab,  o‘sha  mehnatga  moslashgan  inson  degan  mavjudotning 

sunyiy  turlarini  yaratish  mumkinligini  isbotlashga  urinadi  va  o‘sha 

yasama  insonning  dastlabki  tiplarini  yaratadi.

Ba’zi  faylasuflar,  ruhshunoslar  insonning  mohiyatini  ruhiy 

holatlar,  istaklar,  intilishlar  va  mayllar  belgilaydi,  degan  g'oyalami 

ilgari  suradilar.  Bunday  qarashlami  freydizm  ta’limotida  yaqqol 

ko'rishimiz  mumkin.  Ushbu  ta’limotning  asoschisi  —  avstriyalik 

vrach,  psixolog  olim  Zigmund  Freyddir  (1835—1939-y.)1.

Inson  ruhiyatining  buyuk  tadqiqotchisi  Z.Freydning  fanga 

qo‘shgan  hissasini  jahon  jamoatchiligi  haqli  ravishda  Aristotel, 

Nyuton,  Gyote,  Darvin,  Eynshteyn  kashfiyotlari  bilan  teng- 

lashtiradi.  Zigmund  Freyd  inson  ruhiy-ma’naviy  olamini  tahlil 

qildi,  inson  ma’naviy  olami  shakllanishida  onglilik  bilan  ongsiz- 

lik  orasidagi  o‘zaro  aloqadorlik  mexainizmini  har  tomonlama 

o‘rgandi.  U  inson  ma’naviyatini  chuqur  o'rganib,  ongsizlik  in­

son  ruhiyatining  asosini  tashkil  etadi,  degan  xulosaga  keladi  va 

uning  tushuntirishicha,  insonda  onglilikka  qaraganda  ongsizlik 

tomon  intilish  kuchliroq  bo‘ladi.  Ongsizlikni  belgilovchi  va  hal 

qiluvchi  muhim  omil  —  jinsiy  mayldir.  Inson  ruhiyati  xuddi 

shu  jinsiy  maylning  qondirilishi  bilan  bevosita  bog‘liq.  Ruhiyat- 

ning  buzilishi  ham  ana  shu  jinsiy  maylning  qondirilmaganligi-




Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   374   375   376   377   378   379   380   381   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish