Олигополик бозор


Камалган шахс муаммоси («дилемма заключенного»)



Download 60,29 Kb.
bet4/5
Sana23.06.2022
Hajmi60,29 Kb.
#697679
1   2   3   4   5
Bog'liq
15-мавзу

2.Камалган шахс муаммоси («дилемма заключенного»).
Ўйинлар назариясида энг оддий Уйинлар турига икки киши катнашадиган Уйинлар киради. Агар Уйинда уч ва ундан ортик Уйинчи катнашса, у холда баъзи Уйинчилар келишиб стратегия тузиши мумкин, бу эса тахлилни мураккблаштиради. ТУлов суммасига кура уйинлар тулов суммаси нолга тенг ва нолдан фаркли бУлиши мумкин. ТУлов суммасинол булган Уйинга антогонистик Уйинлар дейилади: ютилган сумма, бой берилган суммага тенг, яъни умумий ютук нолга тенг. Уйинчиларнинг келишквига кура, Уйинлар коопреатив (бу ерда Уйинчилар келишиб коалиция тузадилар, яъни бир неча Уйинчи келишиб биргаликда харакат килади) ва нокооператив (хар бир Уйинчи Узи учун Уйнайди).
Нокооператив, тУлов суммаси нолга тенг бУлган Уйинга Курно модели мосил бУлса, тУлов суммаси нолга тенг бУлмаган Уйинга «камалган шахс муаммоси» киради. Ушбу муаммонинг ахамияти хам шундаки, олигопол фирмалар Ушбу муаммога купрок дуч келадилар. «Камалган шахс муаммоси» мазмуни шундан иборатки, икки киши биргаликда жиноят килинганликда айбланади. Уларни хар бири алохида хонага камалган ва улар бир-бири билан алока кила олмайди. Уларнинг хар бирини жиноят килганлигини бУйнига олишни талаб килмокда. Хар бирининг олдидаги асосий муаммо килинган, лекин исботланмаган жиноятни бУйнига олиш керакми ёки йукми?
Агар иккаласи хам жиноят килганини бУйнига олишса, уларнинг хар бирига 6 йилдан камок жазоси берилади. Агар улар бУйнига олишмаса, исботловчи материал йуклиги учун жиноятни исбот килиш мумкин булмайди, натижада иккаласи хам 3 йилдан жазо олади. Агар иккаласидан биттаси жиноят килганлигини буйнига олса, 1 йил камок жазосини олади, буйнига олмаган 10 йил жазо олади.
Хар бир камалган шахс олдида муаммо туради. Агар иккаласи келиша олса улар хар бири 3 йилдан камок жазосини олар эди. Лекин, уларнинг бири Билан гаплашиш имконияти йук. Агар келишган такдир хам улар бир-бирига ишониши кийин. Нима учун деганда 3 йил Урнига 1 йил камокда утириш, уларни хар кандай мажбуриятлар кечишга мажбур килиш мумкин. Ечимлар матрицасига карасак, А шахс кайси вариантни куллашидан катъий назар Б шахс буйнига олса у ютиб чикади яъни икала вариантда хам Б шахс А шахсдан куп вактга камалмайди (6 ёки 1 йил). Худи шундай, Б шахс кайси ечимни танламасин, агар А шахс буйнига олса у хам ютиб чикади. Демак, иккласини хам буйнига олиш ечимини танлаши эхтимоли юкорирок.
Олигополик фирмалар хам куп холларда «камалган шахс муаммо»ларига учраймиз бундай холатда фирмалар олдида хам куйидаги вариантлардан бири туради: агриссив ракобат – оркали иккинчи томонга карашли бозор улушининг маълум кисмини эгаллаш (нарх стратегияси оркали), ёки пассив харакат килиш, ёки иккинчи томон билан келишиш. Лекин у пассив харакат килса, иккинчи томон агрессив харакат килиб, унинг бозордаги улушини бир кисмини эгаллаб олиши мумкин. Шунинг учун хам фирмалар лдида «камалган шахс муаммоси» туради.
Фараз килайлик, дуополик бозорда иккита фирма бир хил махсулот сотади дейлик. Курно мувозанатида хар бир фирма бир-бирлик махсулот нархини 4 сумдан килиб белгилаб 12 минг сумдан хар бири билан келишиб нархни 7 сумга кутаришса, 15 минг сумдан даромад оладилар. Улардан бири нархни 7 сум килиб белгиланган, иккинчи фирма 4 сум килиб белгиласа, 18 минг Сум фойда олади, биринчи фирманинг фойласи 6 минг сумга тушади. Ушбу вазиятнинг вариант ечимлари куйидаги расмда келтирилган.
2-фирма







нарх 4 сум

нарх 7 сум

1-фирма

нарх 4 сум

12000 12000

18000 6000




нарх 7 сум

6000 18000

15000 15000


Download 60,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish