Олигополик бозор



Download 60,29 Kb.
bet1/5
Sana23.06.2022
Hajmi60,29 Kb.
#697679
  1   2   3   4   5
Bog'liq
15-мавзу


15-мавзу. Бозор ҳокимияти шароитида нарх белгилаш
тамойиллари

  1. Истеъмолчи ортиқчалигини эгаллаш.

  2. Истеъмолчи даромодига кўра нарх белгилаш.

  3. Истеъмол хажмига кўра нарх белгилаш.

  4. Товарлар категориясига кўра нарх белгилаш.

  5. Олигополик бозор

Юкоридаги бобларда курган эдикки, ракобатлашган бозорда истеъмолчи ва ишлаб чикарувчиларнинг ортикчаликлари Узининг максимал кийматига эришади. Монопол ракобатлашган бозорнинг самарали ёки самарасиз эканлигини тахлил килиш учун ракобатлашган бозорларнинг узок муддаьли ораликдаги мувозанат холатларини таккослаймиз. Ракобатлашган ва монопол ракобатлашган бозорларнинг узок муддатли ораликдаги мувозанат холатлари. (1-расмда келтирилган)

C C

P*
Q Q
Бу икки бозор уртасидаги фаркларни куйидагиларда куриш мумкин:
1. Ракобатлашган бозорда Р*=МС булса, монопол ракобатлашган бозорлардаги нарх чекли харажатдан юкори Рм >МС, демак, истеъмолчи кушимча бир бирлик махсулот учун тулайдиган нарх, бир бирлик махсулотни ишлаб чикариш харажатидан юкори. Агар ишлаб чикариш хажми Qм дан QE микдоргача оширилганда (МС чизиги Билан талаб чизиги ксишган Е нукта) истеъмолчи ва ишлаб чикарувчининг умумий ортикчалиги штрихланган майдон микдорига тенг микдорда ошган булар эди.
Бунинг сабаби монопол хокимиятнинг соф юкотишларга олиб келишидир, монопол ракобатлашган бозордаги корхоналар хам нисбатан монопол хокимиятга эга.
2. Ракобатлашган бозорда мувозанат холат N нуктада этишилса, монопол ракобатлашган бозорда М нуктада эришилади. Ракобатлашган бозорда талаб чизиги горизонтал булиб, фирманинг фойдасини 0-га тенг булиш нуктаси уртача харажатнинг минимал кийматига тугри келади. Монопол ракоьатлашган бозорда талаб чизиги пастга томон ётик булади. Шунинг учун хам фирма фойдасиниг 0-га тенг нуктаси уртача хражатнинг минимал нуктасидан чапрок томонга силжиган бУлади ва фирма микдорга тенг резерв кувватга эга булади. Бу резерв кувватлар самарасиз хисобланади. Нима учун деганда уртача харажатларни ишлаб чикариш хажмини ошириб, камайтириш мумкин. Бундай самарасизлик ахолининг турмуш даражасини пасайтиради. Демак, монопол ракобатлашган бозор самарасиз хисобланади. Лекин шу Билан бирга монопл ракобатлашагн бозорнинг ижобий томонлари тугрисида хам гапириш мумкин.
Монопол ракобатлашган бозордаги фирмаларнинг монопол хокимияти ката эмас. Бозордаги фирмаларнинг махсулотлари бир-бирини Урнини босади ва шунинг учун хам алохида фирма юкори монопол хокимиятга эга булла олмайди. Демак, айтиш мумкинки монопол хокимиятдан курадиган соф йукотишлар хам унча ката булмайди. Талаб чизигининг ётиклиги, талабнинг эластик эканлигини билдиради, шунинг учун фирмаларнинг резерв куввати хам ката эмас. Бошка томондан, монопол ракобатлашган бозор товарлар ассортиментини кенгайтиради. Бу уз навбатида истеъмолчиларга ракобатлашаган товарлар бозорида танлаш имкониятини оширади. Монопол ракобаташагн розлога мисол сифатига Тиш ювиш пасталари бозори, кийим кечак ва озик овкат бозорларини келитириш мумкин.

Download 60,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish