O‘zbekiston respublikasi mudofaa vazirligi

Kimyoviy ta’minlash - jangda guruhni qo‘yilgan vazifani muvoffaqiyatli bajarishga imkon yaratadi. Shu maqsadda, guruh komandiri radiatsion, kimyoviy va bakteriologik (biologik) razvedka qilish usullari va tartibini, yuqori komandir tomonidan berilgan vazifalarni hisobga olgan xolda belgilaydi. Odatda, bunday razvedkani maxsus tayyorlangan va kerakli uskuna, moslamalar bilan ta’minlangan seksiya (ekipaj) olib boradi. Safar quriqlovi harakatida guruh kimyo - razvedkachilari bilan kuchaytirilishi mumkin. Shaxsiy tarkibni xavodagi dushman to‘g‘risida, bevosita xavf va ommaviy qirg‘in qurollarini qo‘llash boshlangani hamda radioaktiv, kimyoviy, bakteriollogik (biologik) zararlanish to‘g‘risida xabardor etish, yagona va doimo qo‘llanadigan signallar orqali amalga oshiriladi.

Bu signallar hamda unga ko‘ra harakatlanish tartibini guruh komandiri jang boshlanishidan oldin barcha shaxsiy tarkibga yetkazishga majbur. Zarurat tug‘ilsa, yuqori radiatsion zararlangan hududlardan o‘tish uchun, mashinalardagi OKK saqlash tizimlari (sistemalari) va shaxsiy himoyalanish vositalaridan foydalaniladi. Zararlangan hududdan o‘tib bo‘lgach, guruh komandirining (katta boshliqni) komandasi bilan qisman maxsus tozalov o‘tkaziladi. Zaharlovchi moddalar qo‘llangan xududdan chiqqanda esa darhol tozalov o‘tkaziladi. To‘lik maxsus tozalov tayinlangan rayonga etib borilgach yoki dam olish vaktida o‘tkaziladi. Dushman yondiruvchi qurollarni qo‘llagan rayondan o‘tish lozim bo‘lsa, guruh komandiri jangovar texnika va shaxsiy tarkibni saqlash choralarini ko‘radi. Xavfli xududdan chiqilgach yonayotgan mashinalarni uchiradi, yaradorlarga, kuyganlarga meditsina yordami ko‘rsatishni, batalon tibbiy punktiga yuborishni uyushtiradi. Guruh, dushman OQQ qullagandagi paydo bo‘ladigan talofatlarni bartaraf etish harakatlariga doimo tayyor bo‘lishi kerak.

Niqoblash - jangni yashirinligini ta’minlash, dushmanni erdan va havodan bergan zarbasidan ko‘riladigan talofatni kamaytirishning asosiy usullaridan hisoblanadi. Niqoblash guruh komandiri tomonidan olingan vazifadan, yuzaga kelgan vaziyatdan kelib chiqqan holda, o‘z ko‘shinlarini dushmanning barcha o‘t ochish va razvedka vositalaridan, muhim joylashgan rayonda yoki jang davomida yashirish maqsadida amalga oshiriladi. Guruh komandiri niqoblanishni tashkil etganda, katta komandir tomonidan o‘tkaziladigan tadbirlarni hisobga olib, yuzaga kelgan vaziyatga qarab, o‘ziga belgilab oladi hamda qo‘shimcha chora - tadbirlarni amalga oshiradi. Niqoblash ishlarini aniqlashtirganda, niqoblashishni buzib qo‘yadigan alomatini ham hisobga olishi, guruh komandiri bunday alomatlari tug‘risida shaxsiy tarkibga yetkazib qo‘yishi kerak.

Kolonnani jipslash pana joylardan, dushman tomonidan kuzatiladigan yo‘ldan chetda, yuqori tezlikda o‘tkazish kerak. Radiostansiyanni qabul rejimidan tashqari foydalanish ta’qiqlanadi. Ochiq yerlarda harakatlanganda, mashinalar farasini yoqish, tungi ko‘rish moslamalaridan foydalanishga ruxsat berilmaydi. Mashinalar farasini niqoblash uchun niqoblash moslamasidan foydalanish yoki muxit rangiga bo‘yab qo‘yish kerak. Kolonnaning aholi punktlaridan chetga, daraxtlar bilan to‘silgan yo‘llar, bevosita temir yo‘llarni yonidagi yo‘llarda harakatlanishi, dushmanni radiolokatsion razvedkasidan yashiradi. Dam olish va jamlangan rayonlarda mashinalar izini erta tongda yo‘qotib, yo‘lga tushish kerak. Gulxan yokishga yo‘l qo‘yilmaydi.

Niqoblash ishlari guruhning o‘z kuchi bilan har qanday sharoitlarda amalga oshiriladi. Dam olish va to‘xtagan rayonlarda jangovar texnika va mashinalar atrof muhit rangiga niqoblanadi. Niqoblashni buzuvchi alomatlar va niqoblanish buzilsa, zudlik bilan tuzatiladi.