O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

ORALIQ NAZORAT-№2

Mavzu:Lizing operatsiyalari turlari va ularni amalga oshirish tartibi


Bajardi: HBA-81i guruh talabasi Asqarova O’
Tekshirdi:Ernazarov N

Toshkent-2023
Lizing (moliyaviy ijara) — bir taraf (lizing beruvchi) ikkinchi tarafning (lizing oluvchining) topshirig‘iga binoan uchinchi tarafdan (sotuvchidan) lizing shartnomasida shartlashilgan mol-mulkni (lizing obyektini) mulk qilib sotib olishni va uni shu shartnomada belgilangan shartlarda haq evaziga egalik qilish va foydalanish uchun lizing oluvchiga o‘n ikki oydan ortiq muddatga berishni nazarda tutadigan ijara munosabatlarining alohida turi;
Lizing operatsiyalari, qo’shma lizing, moliyaviy lizing, bo’linma lizing, guruhli lizing, operativ lizing kabi turlarga ajratilinadi.
Moliyaviy lizing boshqa lizing turlaridan o‘ziga xos xususiyatlari bilan ajralib turadi. Moliyaviy lizingda mulkka xizmat ko‘rsatish va sug‘urtalash lizing oluvchi tomonidan amalga oshirilishi ko‘zda tutiladi hamda shartnomani muddatidan avval bekor qilishga yo‘l qo‘yilmaydi. Shartnoma muddati tugagach, foydalanuvchi mulkni sotib olishi, kelishuvni imtiyozli shartlarda yangilashi yoki munosabatlarni to‘xtatishi mumkin. Moliyaviy lizing quyidagi turlarga bo‘linadi: ko‘chmas mulk lizingi, qaytarma lizing, bo‘linma lizing va guruhli (aksiyadorlik) lizing. Bo‘linma lizing asosiy maqsadi bir nechta kredit tashkilotlarini yirik lizing loyihalarini moliyalashtirish uchun birlashtirish hisoblanadi. U lizing beruvchining bitta yoki bir nechta kreditordan lizing mulkining 80 % qiymati miqdorida uzoq muddatli qarz olishini ko‘zda tutadi. Bunda lizing beruvchiqarzdor ssudaning to‘liq va bir vaqtning o‘zida qaytarilishi uchun javobgar bo‘lmaydi, chunki ssuda bevosita qarz beruvchi tomonidan lizing to‘lovlari hisobiga to‘lanadi.
Moliyaviy lizing sxemasi