O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi Buxoro davlat universiteti Pedagogika va jismoniy madaniyat fakulteti Til nazariyasi va metodikasi kafedrasi Sobit Avezov, Tavakkal Choriyev

 Mavzuni mustahkamlash uchun savollar
1. Tarbiyachiga qanday usuliy yordam ko’rsatiladi va u nazorat 
qilinadi? 
2. Tarbiyachi faoliyati va ilg’or tajribalarini qanday yorita oladi? 
3.Tarbiyachining ixtisoslik bo’yicha malakalari qanday oshiriladi? 
4. Tarbiyachi ota-onalar bilan hamkorligi qanday oshiriladi? 
5. Bog’chada mudira vazifalari nimalardan iborat? 
6. Bog’chada tarbiyachi-usulshunosh vazifalari nimalardan 
iborat? 
7. Bog’chada tuman xalq ta’limi bo’limi usulshunosi vazifalari 
nimalardan iborat? 

---

120
Xulosa 
"Til va nutq o’stirish metodikasi"
fani oliy ta'lim tizimida 
maktabgacha tarbiya bo’limi talabalari uchun o’quv-usuliy qo’llanma 
hisoblanadi. U bo’lajak tarbiyachilarning yosh avlodni har tomonlama 
kamol toptirish, ularning nutqini to’g'ri shakllantirish, mashg'ulot 
jarayonida ta'lim texnologiyasi va zamonaviy modellarini o’rganishga 
qaratilgan.
O’quv-usuliy qo’llanmaning materiallari tugalangan boblar, fasllar 
va qismlar asosida yaratilgan. Har bir bob mavzulari so’ngida mavzuni 
mustahkamlash savollari keltirilgan. Bu savollar bob va mavzularning 
mazmuni, 
materiallarini 
chuqur 
o’rganishga 
da'vat 
etadi.
Mustahkamlash uchun berilgan savollar fanga oid dalillarga qaratilgan 
bo’lib, mashg'ulot jarayonidagi voqealarni bir-biriga qiyoslash, mustaqil 
munosabat bildirish va bolalarning nutqini o’stirish faoliyatining 
uzviyligini ta'minlashga xizmat qiladi.
O’quv-usuliy qo’llanma maktabgacha ta'lim muassasida nutq 
o’stirish jarayonini keng qamrab olganki, unda tarbiyachining 
pedagogik faoliyatining asosi bolalarning lug'at boyligini o’stirish, 
grammatik nutqini to’g'ri shakllantirish, tovush madaniyatini 
tarbiyalash, hikoya qilishga o’rgatish, qayta hikoyalashda monologik 
nutqini kamol toptirish, ularni badiiy adabiyot bilan tanishtirish va
maktabda tayyorlashda savodxonlik ta'limini egallashga qaratilgan. Bu 
vazifalarni bajarishda har bir ishning mazmuni ta'limning o’ziga xos 
metod va usullarini joriy etishga, uni o’rganishni talab etadi. 
Ta'lim jarayonining asosiy shaxsi tarbiyachi sanaladi. Shuning 
uchun uning pedagogik faoliyatida tarbiyalanuvchi nutqini o’stirish 
vazifasi bilan birgalikda, tilshunoslik fani yuzasidan ham har 
tomonlama nazariy bilimga ega bo’lish mas'uliyati yuklanadi. 
Bolalar nutqini o’stirish keng ko’lamli qat'iy rejaga asoslangan. 
Bunda nafaqat tarbiyachi vazifasi, balki bog'cha mudirasi, usulshunos 
va tuman usulshunosining ham muhim pedagogik mas'uliyati va 
ularning o’zaro hamkorligi, uzviyligi zarurat kasb etadi. O’quv-usuliy 
qo’llanmada ana shu shaxslarning bola nutqi rivojidagi burchlari va 
vazifalari ham aniq ko’rsatildi.
Bundan tashqari, qo’llanmada talabalarning fan bo’limlari
yuzasidan egallagan bilimlarini atroflicha nazorat qilish, o’z-o’zining 
bilimini tekshirish maqsadida test savollari tartib berildi. Test savollari 
bo’lim va mavzular doirasida yaratildi.

---

121
O’quv-usuliy 
qo’llanmaning 
ijobiy 
ahamiyati 
shundaki, 
bolalarning nutqini o’stirish vazifasi hozirgi davr maktabgacha ta'lim 
muassasalari uchun yaratilgan