O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

3.1-jadval   

Shtangali chuqurlik nasosi uzatmalarining texnik parametrlari va  tavsifi 

№  Namunaviy о‗lchamlari 

PNSH-60-2,1-

25 

PNSH 80-3-40 

OPNSH 80-3 

90 

50 

1 

Eng katta tortishish 

zо‗riqishi  

60 

80 

80 

2 

Polirovkali shtokning 

yо‗li uzunligi , m 

2,1;1,8;    

1,5;1,2; 

3,0;2,5;2,0;   

1,6;1,2 

3,0;2,5;2,0 

3 

Bir daqiqadagi 

tebranishlar  soni  

5,3 ….10,2 

4,3….12 

1,8…5,4 

3,2….9,3 

4 

Dvigatel  quvvati, kVt  

11, 15,18,5 

22,30 

7,5;11;15 

15;18,5;22 

5 

Gabarit о‗lchamlari, 

mm uzunligi  

kengligi  

balandlik  

 

7250 

1770 

5450 

 

7100 

2250 

5385 

 

7200 

2250 

6610 

6 

Massasi , kg  

8505 

12400 

12100 

 

---

 

92 

Reduktorlarda quyidagilar e‘tiborga olingan:  

1.  Uzatmalarni  nazorat  qilish  va  moy  qо‗yish  uchun  tepa  qopqoqning  tez  

olinuvchanligi. 

2. Reduktorni moylash  sathining vizirli va shtirli kо‗rsatkichlari. 

3. Maxsus tiqin reduktordan moylarning oqishini qiyinlashtiradi. 

4. Tishli uzatmalarning majburiy moylash tizimini mavjudligi. 

 

3.6. Uskunalarni montaj qilish 

Qisqa muddatda uskunalarni sifatli ta‘mirlash va montaj qilish uchun avvalo, 

ish joyida texnika xavfsizligini barcha talablariga rioya qilgan holda rasional tashkil 

qilish zarur (detal va qismlarni, asbob-uskunalarni, kо‗tarma-transport uskunalarini 

joylari  ish  zonasini  tо‗sish  uchun  zarur  bо‗lgan  tо‗siqlar,  ogohlantiruvchi 

uskunalar).  Yirik  uskunalarni  ta‘mirlash  va  montaj  qilish  uchun  ish  joylari 

mobillashgan,  ya‘ni  bir  obyektdan  ikkinchisiga  oson  kо‗chirib  о‗tkazish  mumkin 

bо‗lishi  kerak.  Ish  joyida  dastgohlar,  detallarni  yuvish  uchun  moslamalar,  zarur 

bо‗lgan slesarlik asbob-uskunalarni tо‗plami

  

tayyor bо‗lishi kerak. 

Qо‗llanayotgan  asbob-uskunalarni  ishga  yaroqliligiga  alohida  e‘tibor  berish 

zarur.  Zarba  beruvchi  asboblar  (bolg‗a,  press,  katta  bolg‗a)  qattiq  va  qovushqoq 

jinsli  quruq  yog‗och  soplarga  zich  kiydirilgan  va  metall  ponalar  bilan 

mustahkamlangan  bо‗lishi  zarur.  Siquvchi  moslamalar  siquvchi  vintlari  ishga 

yaroqli  bо‗lishi  kerak.  Detallarni  sirlash  uchun  kerak  bо‗lgan  qisqichlar,  montaj 

temir  va  boshqa  asboblar  bir-biriga  nisbatan  deformasiyasiz,  g‗adir-budursiz 

bо‗lishi shart. Pnevmatik, elektr va abraziv asboblar (jilvirli va shliflangan xalqalar) 

puxtaligi sinovdan о‗tgan bо‗lishi kerak. 

Har  bir  ta‘mirlashdan  (yoki  montajdan)  avval  uskuna  va  uning  alohida 

qismlari  bо‗laklarga  ajratiladi.  Ta‘mirlanayotgan  uskunalar  elektr  tarmog‗idan  va 

kommunikasiyadan  uzib  qо‗yish  va  ichidagisini  bо‗shatish  kerak.  Uning  ishchi 

hajmi yuvilib, imkon darajasida quritiladi. 

Uskunalarni  ajratish  tayyorlovchi  korxona  tomonidan  uskunalarga  qо‗shib 

berilgan  hujjatida  kо‗rsatilganidek  yoki  ta‘mirlash  va  montaj  bо‗yicha  maxsus 

---

 

93 

kо‗rsatmaga  binoan  olib  boriladi.  Har  qanday  holda  ham  qismlarga  ajratish 

muhofaza  qobiqlari  va  shitlarni  yechishdan  boshlanadi.  Uskunalarni  butkul 

qismlarga ajratishda ularni avval maksimal yirik qismlarga, keyin mayda qismlarga 

yoki  alohida  detallarga  ajratiladi.  Qismlarga  ajratilayotgan  detallar,  agar  ularda 

korxona  belgisi  bо‗lmasa  tamg‗alanadi.  Tutashtiriluvchi  yuzalar  yoki  tomonlar, 

iplar,  bо‗yoqlar,  tamg‗alar  bilan  jihozlanadi.  Bu  tadbirlar  uskunalarni  yig‗ish 

jarayonini yengillashtiradi. 

Ta‘mirlash  va  montaj  vaqtida  uskunalarni  yig‗ishni,  uning  detallarini 

iflosliklardan,  changdan  va  konservasiya  moylaridan  tozalashdan  boshlanadi. 

Ayniqsa, ishqalanuvchi yuzali detallarni yaxshilab tozalash kerak.  

Yuvuvchi  suyuqlik  sifatida  detalda  tо‗plangan  chо‗kindilarning  xossalariga 

qarab kerosin, ishqor, petrov kontakti va suv qо‗llaniladi. 

Detallarni  yuvish  bilan  band  bо‗lgan  ishchilar  himoyalanuvchi  kо‗z 

oynaklarda va rezina qо‗lqoplarda ishlashlari, shuningdek, texnika xavfsizligining 

barcha talab etilgan kо‗rsatmalariga qat‘iy rioya qilishlari shart. 

Uskuna  va  ularning  qismlarini  ta‘mirlash  va  montaj  qilish,  ularning 

konstruksiyalari va eksplutasion xususiyatlariga mos holda amalga oshiriladi.