O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti q. X. Abdurahmonov, sh. R. Xolmo‘minov

1.1-rasm. Personal turlari

---

12 
Ishlab chiqarish personali (ishchilar)
odatda moddiy ishlab 
chiqarishda band bo‘lgan xodimlardan iboratdir. Ular mahsulot ishlab 
chiqarishni, uni sotishni, unga servis xizmati ko‘rsatishni amalga 
oshiradilar. Ishlab chiqarish personali, o‘z navbatida, ikki toifaga 
bo‘linadi:
asosiy personal 
– asosan ishlab chiqarish, mahsulotni yig‘ish bilan 
band ishchilar; 
yordamchi personal 
asosan korxonaning xizmat ko‘rsatuvchi 
bo‘linmalarida band ishchilar. 
Ishlab chiqarish personalining mehnat mahsuli tovar (binolar, 
mashinalar, kiyim-kechaklar, oziq-ovqat mahsulotlari va hokazolar) 
sifatida namoyon bo‘ladi. 
Boshqaruv personali 
(xizmatchilar) odatda ko‘proq aqliy mehnat 
bilan band bo‘lib, ishlab chiqarishda boshqaruvni amalga oshiradilar. 
Ular mehnat faoliyatining asosiy mahsuli boshqaruv qarorlarini 
tayyorlash maqsadida tegishli hujjatlar, ma’lumotlar to‘plash, ularni 
umumlashtirish, tahlil etish, qarorlar loyihalarini tayyorlash hamda 
rahbar tomonidan bu qaror qabul qilingandan so‘ng uning ijrosini 
amalga oshirish va nazorat qilishdir. 
Boshqaruv personali ham ikki asosiy toifaga bo‘linadi: 
rahbarlar 
va 
mutaxassislar. 
Rahbarlarning mutaxassislardan asosiy farqi shundan 
iboratki, rahbarlar qaror qabul qilish huquqiga ega bo‘ladilar va ular 
o‘zlariga bo‘ysunuvchi xodimlarga ega. 
Boshqaruv ko‘lamiga muvofiq boshqaruv barcha funksiyalari uchun 
mas’ul 
liniya rahbarlari 
(ular mazkur korxona uchun asosiy hisoblangan 
faoliyat bilan shug‘ullanuvchi 
bo‘linma rahbari hisoblanadilar) 
hamda 
boshqaruv muayyan funksiyalarini amalga oshiradigan 
funksiyali