O‘zbekiston respublikasi oliy va va o‘rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti maktabgacha ta’lim metodikasi kafedrasi matematik tasavvurlarni shakllantirish nazariyasi va texnologiyalari

15.Mavzu: Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida matematika bo`yicha ishlarni rejalashtirish.
Reja:
1.Asosiy matematik tushunchalarni shakillantirishda didaktik o‘yinlardan foydalanish.
2.Xar bir yosh guruhlarida oquv faoliyatini rejalashtirish (ilk qadam dasturi saosida)
3.MTT larida matematik faoliyatni tashkil qilishga qo‘yiladigan talablar.
4.MTT larida matematik faoliyatni tashqil qilishda rivojlanish soxalarini axamiyati.
1-topshiriq. Asosiy matematik tushunchalarni shakillantirishda didaktik o‘yinlarni qollash.
2-topshiriq. Xar bir yosh guruhlarida oquv faoliyatini rejalashtirish (ilk qadam dasturi saosida)
3-topshiriq. MTT larida matematik faoliyatni tashqil qilishda rivojlanish soxalarini axamiyatini taxlil qilish.
^{Metodlar:Qanday,Nima uchun,Nilufar guli,Baliq sikeleti,Trening. Uyga vazifa:}
1 MTT larida matematik faoliyatni tashkil qilishga qo‘yiladigan talablar organish.
2. Xar bir yosh guruhlarida oquv faoliyatini rejalashtirish .
3.Mavzu yuzasidan savollar tuzish.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati.
1.“Ilkqadam”-o‘quvdasturi.Toshkent,2018y 2. Ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo`yiladigan davlat talablari. Toshkent, 2018 y. 3. T.1997. O’zbekiston Respublikasi Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi. 4 Bikbayeva N.U., Ibrohimova 3.I., Qosimova X.I. «Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarda elementar matematik tasavvurlarni shakllantirish — T., «O’qituvchi» 1995. 5. Bikbayeva N.U. «Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarda matematik tasavvurlarni,rivojlantirish»T.1996y.М
O‘ZBEKISTON OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI
NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI
PEDAGOGIKA FAKULTETI
MAKTABGACHA TA`LIM METODIKASI KAFEDRASI

MATEMATIK TASAVVURLARNI SHAKLLANTIRISH NAZARIYASI VA TEXNOLOGIYALARI
FANIDAN

TEST TOPSHIRIQLARI

Namangan

matematik tasavvurlarni shakllantirish metodikasi FANi.
№1

Har xil predmetlardan tuzilgan guruhni toping?

Ayiq, shar, o`yinchoq, qoshiq, kub

Qizil, qalam, ko`k. ruchka, shar

Shaqildoq, qoshiq

Stol, stul, tumba

№2

Bir xil tushunchaga kiruvchi narsalar tasvrlangan qatorni toping?

Kitob, qalam, ruchka, daftar.

Shkaf, qalamdon, shar

Kub, shar, to`rtburchak, shkaf

Sumka, qalam, shar, shkaf

№3

6 ta stol xonaning o`rtasida turibdi, 1 tasi esa deraza oldida turibdi. Gruppada jami nechta stol bor? – Ushbu masala masala turlarining qaysi biriga tegishli?

Illyustratsiyali masala

Og`zaki masalar

Drammalashtirilgan masala

Yozma masala

№4

“Vazada 5 dona gul bor edi. Guli 1 ta gulni oldi vazoda nechta gul qoldi?” Ushbu masala qaysi masala turiga kiradi?

Og`zaki masala

Illyustratsiyali masala

Amaliy masala

Drammalashtirilgan masala

№5

2 kichik guruhdagi bolalarga matematika mashg`ulotlari haftasida necha marta o`tiladi?

1 marta

2 marta

3 marta

4 marta

№6 Manba – N.U.Bikbayeva va boshqalar. Maktabgacha yoshdagi bolalarda matematik tasavvurlarni shakllantirish. Paragraf 1; Qiyinlik darajasi – 1;

EMTSh fani necha bo`limga bo`linadi?

5 bo`lim

6 bo`lim

3 bo`lim

1 bo`lim

№7

Qaysi asarda 1 dan 9 gacha bo`lgan raqamlar va o raqami yordamida arifmetik 4 amalni bajarish qoidalari izohlab berilgan?

“Al jabral - muqobila”

“Hisobi al - hind”

“Turk hisobi”

“Hind hisobi”

№8

“Aytilgan narsalarni faqat rasmlardagina emas, balki real voqealikda ham ko`rsatish juda foydaliroqdir” - ushbu fikr kimniki?

Komenskiy

A.Avloniy

Al Beruniy

Al Xorazmiy

№9

Masalalar necha turga bo`linadi?

3 tur

2 tur

4 tur

5 tur

№10

Agar to`plam biron – bir elementga ega bo`lmasa u qanday to`plami?

Bo`sh to`plam

To`plamlar yig`indisi

Sonlar to`plam

To`liq to`plam

№11

EMTSh mashg`ulotlari ikkinchi kichik guruh bolalarida 1 yilda necha marta o`tiladi?

36 ta

48 ta

28 ta

26 ta

№12

Kichik guruhlarda fazoni, tevarak atrofni bilishga nimalar o`rgatiladi?

Chapga, o`ngga

Ustida, ostida, yuqorisida

Doira, kvadrat, ichiga

Bayroqga, sharcha, o`ngga

№13

“Juftini top”, “O`z o`yingni top”, “Xaltada nima bor” kabi o`yinlardan bolalarga nimani o`rgatish uchun foydalanish mumkin?

Geometrik figuralar va shakllarni tushuntirishda

Miqdor va sanoqni o`rgatish uchun

Kattaliklar bilan tanishtirish

Fazoda mo`ljal olishga o`rgatishda

№14

Maktabga tayyorlov guruhlarida EMTSh mashg`ulotlari 1 yilda necha marta o`tkaziladi?

72 marta

69 marta

80 marta

50 marta

№15

Necha yoshli bolalarda o`z xulqini boshqarish qobiliyati paydo bo`ladi?

6 yoshli

4 yoshli

5 yoshli

3 yoshli

№16

Qaysi guruhda bolalar 1 dan 5 gacha bo`lgan sanoq tartibi bilan tanishadilar va u yoki bu buyumning tartibi bo`yicha o`rnini topish o`rgatiladi?

O`rta guruhda

Kichik guruhda

Tayyorlov guruhida

Katta guruhda

№17

“Qaysi qo`l bilan uzoqqa”, “Nima og`ir”, “qaysi qo`l bilan aniqroq” kabi mashg`ulotlarda bolalarga nima o`rgatiladi?

Masofa va og`irlik haqida tushuncha

Vaqtni bilish

Miqdor va sanoq tushunchasi

Figura va shaklni haqida tushuncha

№18

Al – Xorazmiy qaysi asari bilan algebra asos faniga soldi?

“Al Jabr al - muqobila”

“Hisobi al – hind”

“Xindiston”

“Algebra”

№19

Matematik mashg`ulotlarda o`qituvchi qanday usul va metodlardan foydalanadi?

Amaliy og`zaki, ko`rsatmali

Tasvirlash

Hikoya qilish

Aniq - buyumlarni ko`rsatish

№20

O`rta guruhda bolalarga kattalik haqida nimalarni bilishlari kerak?

Uzunlik, kenglik, bolandlik bo`yicha arzimas kichik farqlarni ilg`ob olishga, har xil kattadagi 2 tadan ko`p buyumlarni taqqoslay olishga o`rgatish kerak.

Uzunlik, kenglik balandlik bo`yicha arzimas kichik farqlarni.

Har xil kattalikdagi 2 tadan kam buyumlarni taqqoslay olish

Har xil kattalikdagi 2 tadan ko`p buyumlarni taqqoslay olish

№21

2 ta lentaning uzunliklari bo`yicha taqqoslashda birinchi va 2 lenta bo`ylab yuritilib, “bu lenta uzunroq, bu lenta qisqaroq” deb qaysi guruh bolalariga kattalik haqida tushuncha beriladi?

Kichik guruh

Katta guruh

Tayyorlov guruh

Kichik guruh

№22

Qaysi guruhda bolalar doira va kvadratni farq qilish, figurani tanish va nomini aytishga o`rgatiladi?

O`rta guruh

Katta guruh

Kichik guruh

Maktabga tayyorlov guruhi

№23

Dramalashtirilgan maslalarda –

Bolalarning kuzatgan, ko`pincha o`zlari bevosita bajargan harakatlari aks ettiriladi

Bolalarning oldingi qilingan ishlari ko`rsatmasiz ag`zaki aks ettiriladi

Mustaqillikni rivojlantirish aks ettiriladi

Bolalarning hayollaridagi o`ylari aks ettiriladi.

№24

4 yoshli bolaga miqdor va sanoq haqida qanday bilimlarini berish kerak?

5 gacha bo`lgan sonlarni sanaydi

10 gacha bo`lgan sonlarni sanaydi

Sonlarni katta, kichikligini farqlash o`rgatiladi.

Masalalar tuzishga o`rgatiladi.

№25

“Maktabgacha yoshdagi bolalarda matematik tasavvurlarni shakllantirish” kitobining muallifi kim?

N.U.Bikbaeva, Z.I.Ibrohimova

S.qurbonboeva, Z.I.Toshtemirov

A.L.Asqarova, U.Bikboeva H.I.qosimova, D.Toshev

G`.Qodirov, Isayev

№26

EMTSh fani qanday fanlar bilan aloqador?

Nutq o`stirish, tasviriy faoliyat, pedagogika – psixologiya

Nutq o`stirish

Tasviriy faoliyat

Pedagogika – psixologiya

№27

Ilk yoshdagi bolalar narsalarni farqlashda avvalo uning nimasiga e'tibor beradilar?

Shakliga

Rang – tusiga

Harakatlariga

Turga joyiga

№28

Bolalarning ilk matematik bilimlarini mustahkamlashda qanday faoliyatlardan foydalanish lozim?

O’yin

Rasm chizish

Loy ishi, qurish – yasash

Hammasi to`g`ri

№29

To`plamlar qanday belgilanadi?

Krell harfining katta harfi bilan

Lotin harfining kichik harfi bilan

Lotin harfining katta harfi bilan

Krell harfining kichik harfi bilan

№30

Modellashtirish qanday usul?

Ko`rsatmali, amaliy

Ko`rsatmali

Amaliy

Og`zaki

№31

Maktabgacha tayyorlov guruhida mashg`ulotlar haftasiga necha marta o`tkaziladi?

2 marta

1 marta

3 marta

3 -4 marta

№32

EMTSh da amaliy usulning harakterli xususiyatlari qaysilar?

Quyidagilarning barchasi to`g`ri

Aqliy faolyait uchun asos bo`ladigan har xil amaliy ishlarning bajarish

Didaktik moterialardan keng foydalanish

Eng elementar usulda sanash, o`lchash va hisoblash ko`nikmalarini hosil qilish

№33

Metodik usul sifatida savollarga qanday talablar qo`yiladi?

Aniqlik, mantiqiy izchillik bolalarning yoshlariga mos

Aniqlik, go`zallik

Mantiqiy izchillik

Bolalarning yoshlariga mos bo`lishi

№34

Maktabga borish oldidan bolalar qanday geometrik figuralarning asosiy xosslari va belgilarini bilishlari va nomlarini aytishlari shart?

Doira, shar, to`rtburchak, kub, uchburchak,oval, silindr, to`g`ri to`rtburchak

Doira to`rtburchak uchburchak

Shar, kub, silindir

To`g`ri to`rtburchak, shar

№35

Rasmda qanday figuralardan foydalanilgan?

Uchburchak, to`rtburchak, to`g`ri burchak

Uchburchak, shar

To`rtburchak, silindr

To`g`ri burchak, kub

№36

5- 6 yashar bolalar bilan ishlashga ta'limning qanday shaklining roli ortadi?

Og`zaki

Ko`rsatmalilik

Amaliy

№37

O’rta guruhda nechtagacha doirachalarga ega bo`lgan sonli figuralardan foydalaniladi?

5 tagacha

6 tagacha

3 tagacha

4 tagacha

№38 Manba – N.U.Bikbayeva va boshqalar. Maktabgacha yoshdagi bolalarda matematik tasavvurlarni shakllantirish. Paragraf 3; Qiyinlik darajasi – 1;

Sifat belgilari bilan farq qiluvchi bir turdagi predmetlar guruhini toping?

1 ta qizil ruchka, 3 ta ko`k ruchka

2 ta qizil qalam, ko`k ruchka

2 ta olma, 3 ta nok

4 ta oq ayiq, 1 ta uycha

№39

Bir xil tushunchaga kiruvchi narsalar berilgan qatorni toping?

2 ta kofta, 1 ta ko`ylak,

3 ta qalam, 1 ta sumka, 1 ta kafta

2 ta parta, 1 ta daftar

4 ta parta, 3 ta sovatcha

O‘ZBEKISTON OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI

NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI
PEDAGOGIKA FAKULTETI
MAKTABGACHA TA`LIM METODIKASI
KAFEDRASI