O‘zbekiston respublikasiaxborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti farg’ona filiali

Tizimlar. Ularning arxitekturasi, strukturasi, texnik ko’rsatkichlari
Axborot tizimidan oldin “Tizim nima?” degan savolgajavob beraylik. Tizim (sistema) deb, yagona maqsad yo’lida bir vaqtning o’zida ham yaxlit ham o’zaro bog’langan tarzda faoliyat ko’rsatadigan bir necha turdagi elemantlar majmuasiga aytiladi.
Turli elementlardan tashkil topgan turli maqsadlarga xizmat qiluvchi tizimlarga misollar ekltiramiz:

T.N	Tizim turi	Tizim elelmentlari	Tizimning asosiy maqsadi
1	Korxona	Odamlar, qurilmalar, materiallar, bin ova h.k	Majhsulotlar ishlab chiqarish
2	Kompyuter	Elektron, elektro mexanik qurilmalar	Ma’lumotlarni qayta ishlash
3	Telekommunikatsion tizim	Kommunikatsion vositalari, elelmentlar, aloqa kanallari qurilmalari	Aloqa kanallarini o’zaro bog’lash va ma’lumot almashinuvini ta’minlash
4	Axborot tizimi	Kompyuterlar, kompyuter tarmoqlari, odamlar, axborot usulidagi dasturiy ta’minot va boshqalar	Axborotlarni avtomatlashgan holda qayta ishlash

Informatikada “Tizim” tushunchasi ko’proq texnik vositalar va dasturiy to’plamga nisbatan ishlatiladi. Kompyuterning texnik qismini “Tizim” deb tasavvur qilish mumkin. Xuddi shunday hisobotlarni tayyorlash va electron hujjatlar oqimini boshqarish kabi amaliy vazifalarni yechish uchun mo’ljallangan dasturlar to’plamini ham “Tizim” deb hisoblash mumkin. Xo’sh, bunday vaziyatta “Bu axborotlardan qanday foydalanish kerak?” degan tabiiy savol ko’ndalang turadi. Bunday savolga javob berishda ma’lum ketma-ketlikda ish yuritishimi lozim.