Переферия ва офис курилмаларини

N outbuk komp’yuterlar. Noutbuk komp’yuterlar hajmi ancha ixcham bo`lib, ammo bajaradigan amallar soni, xotira hajmi shaxsiy komp’yuterlar darajasiga ko`tarilib bormoqda. Ularning qulaylik tomonlaridan biri ham elektr energiyasidan va ichiga o`rnatilgan batareyalarda ham uzluksiz (batareyani har safar almashtirmasdan) ishlash mumkinligidir.
Bunda batareya quvvati energiyaga ulanishi bilan o`zi zaryad ola boshlaydi va u batareya bir necha yillarga mo`ljallangan bo`ladi. Hozirda bunday noutbuklarni IBM, Compaq, Acer, Toshiba va boshqa firmalar ishlab chiqarmoqda. Tabiiyki, bunday komp’yuterlar o`z imkoniyatlari nuqtai nazaridan shaxsiy komp’yuterlarga tenglashayotganini nazarda tutilsa, uning narxi baland bo`lishini sezish qiyin emas. Bundan tashqari, bunday rusumli komp’yuterlar 8-10 yil mobaynida buzilmasdan ishlash qobiliyatiga ega. Ular shaxsiy komp’yuterlar uchun yaratilgan operatsion sistemalar MS DOS, qobiq programmalar, Windows ning oxirgi versiyalarida va boshqa operatsion sistemalar boshqaruvida ishlaydi.


ASOSIY QURILMALAR


Sistema bloki

Sistema bloki bu komp'yuterning eng asosiy qismi. Uning ichida ona platasi, mikroprotsessor, qattik disk yoki vinchester, tezkor va kesh xotira mikrosxemalari, elektron sxemalar yoki kontrollerlar yoki adabterlar, elektr ta`minlovchi blok va disk yurituvchilari hamda boshqa qurilmalar joylashadi. Bu sistema blokiga hamma tashqi qurilmalar bog’lanadi va u ularning ishini ta`minlaydi. Sistema blokning asosiy qismlari:

• 
  Mikroprotsessor yoki protsessor komp'yuterning miyyasi. Komp'yuter ishini boshqarish, barcha hisob-kitoblar va buyruqlarni bajarilishini ta`minlaydi. U kichkina, turtburchak elektron sxema sekundiga bir necha yuz million amallarni bajaradi. Uning tezligi Megagertslarda hisoblanadi va protsessor nomidan keyin yoziladi, masalan Pentium 700.
  
• 
  Qattik disk yoki vinchester tashqi xotira. Ma`lumotlarni doimo saqlash uchun foydalanadi. U vinchester deb nomlanadi. Vinchester nomi birinchi qattik disk nomidan kelib chiqqan (1973 yilda IBM firma tomonidan yaratilgan qattiq disk nomi "30/30" bo’lgan va bu mashxur Winchester miltikning kalibrga o’xshar edi). Ular hajm va ishlash tezligi bilan farqlanadi.
  
• 
  Tezkor xotira mikrosxemalari komp'yuterning vaqtinchalik xotirasi. U dasturlar ishlash jarayonida zarur bo’lgan ma`lumotlarni saqlash uchun foydalanadi. Komp'yuter uchirilgandan keyin shu xotiradagi ma`lumotlar yuqotiladi.
  
• 
  Kesh xotira mikrosxemalari komp'yuter tomonidan dasturlar ishlash jarayonida ko’p ishlatilgan ma`lumotlarni saqlash uchuí foydalanadi. Bu xotira tezkor va doimiy xotira o’rtasida joylashadi.
  
•