Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

qism

OQSILLAR

Oqsil — yuqori molekulali, tarkibi azotli, tabiiy amino- kislota qoldiqlaridan tashkil topgan qo‘shilma. Oqsillar molekulasida aminokislota qoldiqlari soni o‘zgarib turadi, ular bir necha minggacha yetishi mumkin.


OQSILNING VAZIFASI


Oqsilsiz hayot yo‘q — tirik materiya haqidagi har qanday ma’lumotda bu haqiqat aytiladi. Odam tanasining beshdan bir qismi oqsillardan iborat. U odamning hamma a’zolari va to‘qimalarida mavjud. Faqat peshob va safro oqsilni me’yo- rida saqlamaydi. Oqsillarning yarmisi odam mushaklarida bo‘ladi, beshdan bir qismi suyak va kemirchaklarda, o‘ndan bir qismi teriga to‘g‘ri keladi. Soch, teri, tirnoqlarda oqsil — karatin bo‘ladi, u ichaklarda ishlanmaydi va singmaydi.
Oqsillarning biologik vazifalari juda xilma-xil: katalitik (fermentlar), regulator (garmon), strukturali (kollagen), qisqartiruvchi (miozin), tashuvchi (gemoblobin, mioglobin), himoya qiluvchi (immunoglobulin, interferon), zaxira (albumin) va boshqalar. Oqsillar ishtirokida odam o‘sadi va to‘qimalari ko‘payadi. Oqsillar biologik to‘qima devorlari va to‘qima ichki tarkibini tashkil etadi. Oqsillar ishtirokida organizmda suv me’yori tartibga solinadi. Ovqatlanish nuqtayi nazaridan olib qaralganda inson va hayvonot dunyosi ovqatlanishida oqsillar organizmga zarur aminokislotalar yetkazib beruvchi ozuqadir.