Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

LABORATORIYA ISHI №8
III, IV VA V GURUH KATIONLAR ARALASHMASINING ANALIZI TARTIBI
Ajratilgan vaqt - 4 soat

Ishdan maqsad: III, IV va V guruh kationlar aralashmasi analizi tartibini o`rganishdan iborat.
Kerakli jihoz va reaktivlar: probirka, kolba, suv hammomi, shtativ, gaz gorelkasi,sentrafuga, asbest, distirlangan suv, probirkalar;
NaOH, NH<sub>4</sub>OH, NH<sub>4</sub>Cl, Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>, H<sub>2</sub>O<sub>2</sub>, K<sub>4</sub>[Fe(CN)<sub>6</sub>], K<sub>3</sub>[Fe(CN)<sub>6</sub>], HCl, HNO<sub>3</sub>, Na<sub>2</sub>S<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, K[BiI<sub>4</sub>], III, IV va V guruh kationlarining eruvchan tuzlari.
Identiv o`quv maqsadi:
1.Talaba III, IV va Vguruh kationlarining xususiy reaksiyalarini tushunib
bajaradi va bu guruhlarni bir-biridan ajratishni biladi.
2.III, IV va V guruh kationlari aralashmasini laboratoriya sharoitida
mustaqil tahlil qila oladi.
Laboratoriya ishini bajarish tartibi: III guruh kationlariga Al³⁺. Cr³⁺Zn²⁺,Sn^:2+,Sn⁴⁺,As³⁺,As⁵⁺kabi kationlar kiradi, guruh reagenti o`yuvchi ishqorlar bo`lib, ortiqcha ishqor ta’sirida eriydi.
IV guruh kationlariga Mg²⁺,Mn²⁺. Fe²⁺, Fe³⁺, Bi³⁺. Sb^III va Sb^Vkabi kationlar kiradi. Guruh reagenti o`yuvchi ishqorlardir
V guruh kationlariga Cu<sup>2+</sup>, Cd<sup>2+</sup>. Ni<sup>2+</sup>,Co<sup>2+</sup>. Hg<sup>2+</sup>kabi kationlar kiradi. Guruh reagenti o`yuvchi ishqorlar bo`lib, mo`l ammiak bilan ta’sirlashib, komplekslar hosil qiladi.
1.IV, V analitik guruhlar kationlarini III guruh kationlaridan ajratish uchun unga bir necha tomchi vodorod peroksid va mo'l miqdor 2 N NaOH eritmasi qo'shiladi. Eritma shisha tayoqcha bilan aralashtirib turilgan holda 3-5 daqiqa qizdiriladi. Vodorod peroksidning ortiqchasi eritimani qaynatib, chiqarib yuboriladi. Cho'kma sentrifugalab ajratiladi. Cho'kmada Fe(OH)₃,H₂MnO₃,Co(OH)₃,Cd(OH)₂, Ni(OH)₂,.Cu(OH)₂, Mg(OH)₂, HgO, Bi(OH)₃, SbO(OH)₃, (1-cho'kma) va sentrifugatda AlO^-, ZnO^2-, SnO^2-, CrO^2-, AsO^3- (1-eritma)
2. Surma ionini ajratish uchun 1-cho`kma tarkibida vodorod peroksid bo'lgan biroz miqdor 2 N HNO₃, eritmasida qizdiribturib eritiladi. Bunda SbO(OH)₃, HSbO₃ ga, H₂MnO₃ va Co(OH)₃ , Mn²⁺ va Co²⁺ ga aylanadi.Cho'kmani(2-cho'kma)sentrifugalab ajratgandan so'ng konsentrlangan HCl eritmasida eritib, undan surma topiladi. Eritmada Fe³⁺, Mn²⁺, Co²⁺, Ni²⁺, Mg²⁺, Cu²⁺, Cd²⁺, Hg²⁺, Bi³⁺(2-eritma) qoladi.