S. A. Salixov «patentshunoslik, litsenziyalash va sertifikatlash» fanidan Darslik toshkent – 2010

Document Outline

• Kashfiyot ob’ektlari–xodisa, xossa va qonuniylikdir:
  • Kashfiyotni aniqlash tartiblari.
• O’simlik navi nasldan-naslga barqaror ravishda o’tadigan belgilari bilan ajralib turadigan o’simliklar guruhidir. Bunday belgilar o’simlik genotipi yoki genotiplar kombinastiyasini tavsiflab berishi, bunda o’simliklar guruhi aynan shu botanik saksonga mansub boshqa o’simliklar guruhidan bir yoki bir necha belgilari bilan ajralib turishi zarur. Yangi nav sifatida bitta yoki bir nechta o’simlikni taqdim etish mumkin, faqat bunday qism yoki qismlardan navning butun bir o’simliklarini ko’paytirish mumkin bo’lsin. Navning muhofaza qilinadigan ob’ektlari klon, liniya, birinchi avlod, duragay va populyastiyalaridir.
• Hayvonlar zoti deb genetik jihatdan belgilangan biologik va morfologik xususiyatlar hamda belgilarga ega bo’lgan hayvonlar (shu jumladan qushlar, hashoratlar,tut ipak qurti) yoki ularning duragaylari tan olinadi, bunda bu xususiyat va belgilarning ba’zilari aynan shu guruh uchungina xos bo’lishi va uni boshqa guruh hayvonlaridan ajratib turish zarur. Zot urg’ochi va erkak jinsiga mansub yoki naslchilik materiali bo’lishi mumkin. Zotning muhofaza qilinadigan ob’ektlari zot guruhlari, zot ichidagi (zonal) tiplar, zavod tipi, zavod liniyasi, oilalar, partenoklonlar, liniya va duragaylardir.
  • Selekstiya yutuqlariga beriladigan bu ikki hujjatning bir-biridan farqi shundan iboratki, seleksiya yutug’iga patent to’liq ekspertiza o’tkazilgandan so’ng beriladi, guvohnoma berish uchun esa seleksiya yutug’ining bir xilligi va barqarorligini sinash kifoya. Bundan tashqari, guvohnoma O’zbekistonda muhofaza qilinmaydigan botanik hamda zoologik tur va zotlarga ham berilishi mumkin.
• Odatda quyidagi usullardan keng foydalaniladi:
• 1. Mavzuviy yoki predmetli qidirish. Masalan, ushbu qidirish turida texnika darajasidan shu ixtiro bilan o’xshash texnik echimlar aniqlanadi, qidirish biror-bir qiziqarli texnik belgilari yoki o’lchamlari bo’yicha amalga oshiriladi.
• 2. Nomli qidirish. Bunday qidirish muayyan firmaning texnikaning biror-bir soxasi (soxalari)dagi ixtirosini aniqlash zarur bo’lgan xollarda o’tkaziladi. Bundan tashqari, muayyan ixtirochining faoliyati to’g’risida axborot olish juda muhim va xokazo. Nomli qidirish nafaqat texnik, balki tijorat qimmatiga xam ega bo’lishi ravshandir;
• 3. Xujjatning rasmiy belgilari, masalan xujjat nomeri, ustuvorlik sanasi, xujjatning chop etilishi va turi (patent, talabnoma, foydali model) bo’yicha qidirish. Masalan, ixtironing patentga layoqatliligini tadqiq etish, ob’ektning patent sofligini baholashda ushbu qidirish usulidan foydalaniladi.
• Biz ilgari qayd etib o’tganimizdek, bugungi kunda patent qidiruvining eng tezkor vositasi jaxon patent ma’lumotlari bazalarida Internet orqali qidiruv olib borishdir. Shuning uchun misol tariqasida Yevropa Patentidorasi (EPI) ma’lumotlar bazalarida patent axbortini qidirish usulini ko’rib chiqamiz.
• Ushbu ma’lumotlar bazalari bilan ishlash quyidagicha bosqichlardan iborat:
• 1. Ma’lumotlar bazalariga ulanish. Ma’lumotlar bazalariga http://www.epo.org manzilini terib yoki bevosita http://ep/espacenet.com/.EPI veb sayti orqali chiqish mumkin. Ma’lumotlar bazalariga ulangandan so’ng kompyuterda 12-rasmda ko’rsatilgan “B1-es@cenet-yor gateway to patents” beti paydo bo’ladi. Ma’lumotlar bazalari bilan nafaqat ingliz, balki nemis va franstuz tillarida ishlash mumkinligiga e’tiborni qaratamiz;
• 2. Foydalanuvchiga uchta faol darcha taklif etiladi;
• Simple Text – mavzuviy va predmetli qidirish uchun;