Sport patologiyasi asoslari Reja

Reabilitatsiyaning psixologik omillari
.
Bunda sportchi ruhiyatini ko`tarishga asosiy e`tibor qaratiladi. Uning to`liq 
sog`lomlashuviga, sportga qaytishiga, yutuqlarga erishishi mumkinligiga 
ishontiriladi. 
Ratsional kun tartibi, ratsional ovqatlanish, faol dam olish, trenirovka 
mashg`ulotlari hajmini asta-sekinlik bilan oshirilishiga asosiy e`tibor qaratiladi. 
Ayniqsa, uyquning yetarli, tinch va osoyishta bo`lishini ta`minlash lozim. 
Buning uchun sportchi atrofidagi, ya`ni oilasi va jamoadagi psixologik muhitni 
yaxshilash zarur bo`ladi. 
Reabilitatsiyasining tibbiy omillari.
Bunda ikki guruh tadbirlar o`tkaziladi: 
- birinchidan, sportchi organizmining umumiy kuch-quvvatini oshirish, tashqi 
muhitning turli xil ta`sirlariga nisbatan organizmni himoya va qarshilik kuchini 
oshirish, plastik va energetik imkoniyatlarini mustahkamlashga asosiy e`tibor 
qaratiladi; 
- ikkinchidan, sportchi o`tkazgan kasallik (zo`riqish) yoki shikastlanish 
natijasida zararlangan to`qima-a`zolar funksiyasini tiklashga qaratilgan maxsus 
davolash tadbirlari qo`llanadi. 
Tibbiy reabilitatsiyaning birinchi guruh tadbirlariga quyidagilar kiradi: 
1. Ratsional kun tartibi. Shaxsiy gigiyena qoidalariga amal qilish. 
2. Ratsional ovqatlanish. Ayniqsa, kundalik ovqat tarkibida sifatli oqsil va 
vitaminlarga boy mahsulotlarning yetarli bo`lishi: go`sht, baliq, tuxum, pishloq, 
sut, meva va sabzavotlar. 
3. 
Organizmning 
umumiy 
kuch-quvvati, 
immun 
imkoniyatini 
mustahkamlashga qaratilgan ayrim dori-darmonlarni qo`llash. 
4. Fizikaviy omillar: massaj, davolash gimnastikasi, chiniqtirish muolajalari 
quyosh nuridan me`yorda foydalanish. 
Tibbiy reabilitatsiyaning ikkinchi guruh tadbirlari quyidagilardan iborat: 
1. Maxsus davolash tadbirlari. Sportchi o`tkazgan kasallik, zo`riqish, 
shikastlanish asoratlarini to`liq davolash, zararlangan to`qima-a`zolarda sodir 
bo`lgan kasallik o`zgarishlarini to`lig`icha bartaraf etish, zararlangan to`qima-
a`zoning funksiyasini me`yor darajasiga yetkazish. 

---

2. Ushbu davolash tadbirlari kasallik yoki shikatlanish asoratlarining og`ir-
yengilligiga qarab poliklinikada, shifoxonada, maxsus ixtisoslashgan davolash 
markazlarida, sanatoriyda o`tkaziladi. 
3. Sportchi to`liq sog`lomlashtirilgandan keyin, sport vrachi va trenerning 
birgalikdagi xulosasi bo`yicha trenirovka mashg`ulotlari boshlanadi. Ular sportchi 
organizmi, uning har bir to`qima-a`zolarining funksional holatini e`tiborga olgan 
holda, kichik hajmda rejalashtiriladi. Xulosa sifatida ta`kidlash lozimki, tibbiy 
reabilitatsiyaning sifati va natijasi asosan uchta mutaxassisga bog`liq: 
- birinchidan, sportchining o`ziga bog`liq, ya`ni uning xohishiga, irodasiga, 
qunti va sabr - toqatiga; 
- ikkinchidan, trenerning bilimi va malakasiga, shuningdek, xohishiga; 
- uchinchidan, sport vrachining bilimi va tajribasiga.