“statistika” fanidan “Tashqi iqtisodiy faoliyat statistikasi” mavzusi

Download 0,5 Mb. bet 6/9 Sana 26.03.2022 Hajmi 0,5 Mb. #511287

Bog'liq
3. slayd

Bu sahifa navigatsiya:

• Xizmatlar schyotida rezident va norezidentlar oʼrtasidagi xizmatlar ayirboshlash operatsiyalari xizmatlarning guruhlari boʼyicha qayd etiladi.
• Toʼlov balansini tahlil qilish. Joriy operatsiyalar scheti tahlili

6. Jami		3. Jami

Hisoblardagi muhim kontseptsiyalar. Toʼlov balansining standart tasnifi. Аsosiy komponentlar.
Toʼlov balansini tuzishdan asosan ikkita maqsad koʼzlanadi. Birinchidan, har bir mamlakatning tashqi dunyo bilan boʼlgan iqtisodiy munosabatlari natijalarini bilishi va ikkinchidan, boshqa mamlakatlar toʼlov balansidan foydalangan holda dunyo miqyosida tovarlar, xizmatlar, investitsiya va kreditlar bozorida boʼlayotgan jarayonlarni bilish.
Toʼlov balansi tarkiban joriy operatsiyalar, kapital va moliyaviy operatsiyalar schyotidan iborat boʼladi. Joriy operatsiyalar schyotida tovarlar va xizmatlar hamda daromadlar va joriy transfertlar bilan boʼladigan operatsiyalar alohida-alohida kichik schyotlarda qayd etiladi.
Tovarlar schyotida egalik huquqi mutlaq tovarni olayotgan birlik foydasiga oʼtayotgan tovarlar, qayta ishlash va tuzatishga moʼljallangan tovarlar, portda transport tashkilotlari tomonidan sotib olingan tovarlar (benzin, kerosin va h.k.) alohida-alohida qayd etiladi. Bundan tashqari, nomonetar oltin bilan boʼlgan operatsiyalar ham alohida qayd etiladi. Tovar sifatida eksport (import) qilinadigan oltin.
Xizmatlar schyotida rezident va norezidentlar oʼrtasidagi xizmatlar ayirboshlash operatsiyalari xizmatlarning guruhlari boʼyicha qayd etiladi. Masalan, transport, sayyohlik, sugʼurta, qurilish, aloqa va h.k.
Daromadlar schyotida rezident va norezident birliklarning tashqi dunyo iqtisodiyotida ishtirok etishlari natijasida olgan va bergan daromadlari qayd etiladi. Daromadlar odatda ikki turga boʼlinadi: 1) ish haqi bilan bogʼliq daromadlar (keyinchalik qisqacha- ish haqi); va 2) investitsiyalardan olingan yoki berilgan daromadlar.
Toʼlov balansini tahlil qilish. Joriy operatsiyalar scheti tahlili
Toʼlov balansi mamlakat rezidentlari bilan chet el norezidentlari oʼrtasida sodir boʼladigan operatsiyalarning majmuidan iborat. Shu sababli, toʼlov balansini tuzishda turli xil axborotlar zarur boʼladi.
Toʼlov balansining axborot bazasini hamma mamlakatlar uchun yagona tarkibga va andozaga keltirish amaliy jihatdan mumkin emas. Chunki, dunyoda iqtisodiyoti bir xil ikkita mamlakatni topish mushkul ish.
Bundan tashqari, har bir olingan axborotni toʼlov balansida qayd etishdan oldin uni mohiyatiga qarab toʼlov balansi nuqtai nazaridan qarab chiqilishi kerak.

Download 0,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: