Техник конструкциялаш ва моделлаш

DIREKTO
 
R
  
D
 
irektor
  
о‘rinbosari
  
–
  
bosh
  
i
 
ќ
 
tisodchi
  
 
D
 
irektor
  
о‘rinbosari
  
-
  
bosh
  
muhandis
  
Ishlab
  
chi
 
ќ
 
arish
  
bо‘yicha
  
d
 
irektor
  
о‘rinbosari
   
 
Tadb
 
irkorlik
  
ishlari
  
bо‘yicha
  
d
 
irektor
  
о‘rinbosari
  
 
Bosh  hisobchi   
Texnika  nazorati  
bо‘limi  
Bosh  konstruktor  
bо‘limi  
Bosh  texnolog  
Ilmiy - texnik  
Bosh  mexanik   
Ijodkorlik  va  
ixtirochilik  
bо‘limi  
Xavfsizlik   
Marketing   
Moliya   
Mehnatni  tashkil  
ќ ilish  va  ish  ha ќ i  
bо‘limi   
Ta’minot  
bо‘limi  
Sotish   
Ma’muriy   
x 
о‘jalik  bо‘limi   
1 -  Sex  
2 -  Sex  
3 -  Sex  
10 -  Sex  
Цех участкалари  
Цех участкалари  
Цех участкалари  
Цех участка лари  

---

11 
 
Biologik usullar mehnat  predmeti jonli organizmlarda rо‘y beradigan bioximiyaviy jarayonlar 
ta’sirida о‘zgarishi bilan xarakterlanadi. Biologik usullar sanoatning bir qancha tarmoqlarida, masalan, 
oziq-ovqat, ximiya, yengil sanoatda keng tarqalgan, shuningdek, ular metallurgiyada ham  о‘rin olgan 
bо‘lib,  maxsus  bakteriyalar  yordamida  rudadan  ayrim  metallarni  (mis,  marganets,  xrom  va 
boshqalarni) ajratib olish yо‘llari topilmoqda. 
Energetik  usullar  energiyaning  elektr,  yadro  va  boshqa  turlaridan  bevosita  foydalanish  orqali 
amalga  oshiriladigan  texnologik  jarayonlarni  о‘z  ichiga  oladi.  Masalan,  mis  va  alyuminiy  elektroliz 
yо‘li bilan olinadi (buni fizika va ximiya darslarida bilib olasiz), kо‘p detallar yuqori chastotali toklar 
bilan mustahkamlanadi va hokazo.  
Qator  materiallarni  qayta  ishlash  texnologiyasi  yuqorida  kо‘rib  chiqilgan  asosiy  usullar 
kombinatsiyasiga  tayanadi.  Kombinatsiyalashgan  usulning  misoli  sifatida  metallga  ximoyalovchi  va 
dekorativ  qoplamalarni  elektroximiyaviy  metod  bilan  surtishni  kо‘rsatish  mumkin.  Detallarga 
elektrofizik  usulda  ishlov  berish  ham  kombinatsiyalashgan  usulga  kiradi.  Buning  namunasi 
materiallarni elektronlar tutami bilan ishlash (payvandlash, kesish) dir.  
Texnologik jarayon (4-rasm) texnologik operatsiyalardan tashkil topadi. Texnologik operatsiya 
— texnologik jarayonning tugallangan qismi bо‘lib, uni ishchi (yoki ishchilar gruppasi) uzluksiz bitta 
ish о‘rnida bitta buyumni tayyorlash (zagotovka, detal, yig‘ish birligi va xokazolar) bо‘yicha bajaradi. 
Sizlar  mehnat  talimi  jarayonida  yog‘ochga,  metallga,  gazlamaga  ishlov  berish  bо‘yicha  ayrim 
texnologik  operatsiyalarni:  zagotovkani  oldindan  rejalash,  ishchi  chizmalarga  qarab  turli  detallar 
tayyorlash, detallardan tayyor buyumlarni yig‘ish kabi ishlarni bajargansiz.  
Ishlab chiqarishning qator tarmoqlarida texnologik operatsiyalar о‘tishlarga ajraladi.   
 
О‘tish  operatsiyaning  qismlarga  bо‘linmaydigan  va  instrumentni  (moslamani  almashtirmay) 
bitta yoki bir nechta ishchi tomonidan ish rejimini о‘zgartirmay  bajariladigan tugal qismidir. Masalan, 
mashinasozlik  korxonasining  yig‘uv  sexidagi    ishchi  buyumni  yig‘ish  jarayonida  gaykovert,  toretsli 
klyuch,  о‘lchov  instrumentlaridan    foydalanadi.  Uning  barcha  ishlari  birgalikda  slesarlik  yig‘uv 
texnologik  operatsiyasining  mazmunini  tashkil  etadi,  ammo  gaykovert  bilan  ishlash    -  bir  о‘tish, 
toretsli klyuch bilan ishlash boshqa bir о‘tish, shtangensirkul bilan nazorat о‘lchashlar uchinchi о‘tish 
hisoblanadi.