Tema: «Hazirgi dunya siyasiy ha’m ekonomikaliq kartasinin’ o’zgeriw qasiyetleri»

QARAQALPAQSTAN AWIL XOJALIGI HAM AGROTEXNOLOGIYALARI INSTITUTI
ZOOINJENERIYA FAKULTETI

Ekonomikaliq geografiya paninen

R E F E R A T

Marketing (awil xojalig’i) ta’lim bag’dari 1-shi kurs

______ Isledi: Kaliev Jamshid
______ Tekserdi: Abishov Muhammed
Tema: «Hazirgi dunya siyasiy ha’m ekonomikaliq kartasinin’ o’zgeriw qasiyetleri»

Kirisiw 3
Tiykarg’i bo’lim 4
Dúnya siyasiy kartasınıń mánisi mazmunı hám áhmiyeti. 4
Dúnya siyasiy kartasınıń qáliplesiw dáwirleri 7
Oraylıq Aziya siyasiy kartası (keyingi eki ásir dawamında sonıń menen birge házirgi kunge shekem dawam jetip atırǵan waqıyalar tiykarında payda bolǵan siyasiy karta. 9
Hazirgi zaman dunya juzinin` siyasiy ha`m ekonomikaliq kartasinin` ozgerisi ozgeshelikleri 11
Juwmaq 17
Paydalanilg’an adebiyatlar 17
Paydalanilg’an internet resurslar 17

Kirisiw

Ekonomikalıq geografiyalıq kartalar, túrli ekonomikalıq hádiyseler hám xojalıq iskerligi tarawların sáwlelendiriwshi temalı kartalar túri. Ortasında E.-g. Tema boyınsha olar tómendegilerge ajratadılar: umumekonomikalıq, pútkil xalıq xojalıǵın xarakteristikalaytuǵın (ekonomikalıq rayonlar hám aymaqlıq islep shıǵarıw kompleksleri kartaları, ekonomikalıq oraylar hám túyinler, ekonomikalıq baylanıslar, ekonomikalıq rawajlanıw dárejeleri, tarmaqlardıń qánigeliklashuvi hám basqalar ), hár qıylı kartalar. sanaat hám aylanba tarawları (tarmaq kartaları, awıl xojalıǵı kartaları, transport hám baylanıs kartaları, qurılıs sanaatı kartaları, sawda hám finans kartaları hám basqalar ). E.-g.ga. miynet resursları, tábiy resurslar, olardı xojalıq iskerligi ob'ektleri retinde xarakteristikalaytuǵın kartalardı kirgiziw. E.-g. dıń tutasǵan jayında. tap. hám tábiyaat kartaları - resurs -bahalaw kartaları (agroiqlim resursları, aymaqlardı ekonomikalıq rawajlandırıw shártleri, tábiyaattı qorǵaw hám basqalar ).

Birinshi qolda jazılǵan E.-g. k. Rossiyada 17-ásir aqırında payda bolǵan. 40 -jıllardan baslap. 19 -ásir birinshi basılǵan E.-g. tap.. Revolyuciyadan aldınǵı eń zárúrli E.-g. k. 60 -jıllardaǵı reformalardan keyin jaratılǵan. 19 -ásir: “Evropa Rossiyası zavod sanaatınıń tiykarǵı tarmaqlarınıń statistikalıq atlasi” (1869—73), v. P. Semyonov-Tyan-Shanskiy tárepinen dúzilgen “Evropa Rossiyasınıń sawda -sanaat kartası” (1900) hám basqalar.
E.-g. k. óndiriwshi kúshlerdi rawajlandırıw hám jaylastırıwdı joybarlaw hám prognozlawdı támiyinlew, xalıq xojalıǵın basqarıw ushın xızmet etedi. Birinshi sovet E.-g. tap., keń maba qazanǵan, v. I. Lenin ǵayratı menen jaratılǵan " Rossiyanı elektrlashtirishning sxematik kartası" (1921) edi. " Ullı Sovet Jáhán Atlasi" (BSAM, 1937), SSSR hám mámlekettiń bólek aymaqları ekonomikalıq hám kompleks atlaslarınıń jaratılıwı ishki hám jáhán xojalıq kartografiyasining rawajlanıwına úlken úles qosdı. Urıstan keyingi jıllarda SSSR hám basqa mámleketlerdiń bir qatar ekonomikalıq -geografiyalıq atlasları hám de respublikalar, aymaqlar hám wálayatlardıń kompleks atlasları jaratılıwı úlken tabıs boldı ; ilimiy-málimleme, bilimlendiriw hám úgit-úgit maqseti.