Prokurorlar um um iy nazoratni amalga oshirishda o ‘z vakolat-
laridan foydalanish b o ‘yicha chegarani to ‘g‘ri belgilashlari kerak.
Chunki, bunda bir tom ondan, aniqlangan qonunbuzarlik hollari
ta ’sir choralarini ko‘rm asdan qolmasligi kerak b o ‘lsa, ikkinchi
tom ondan, korxonalarning tezkor xo‘jalik faoliyatiga bevosita ara-
lashmaslik, idoraviy boshqam v va tekshirav organlarining vazifa
larini bajarmaslik lozim. Umumiy nazoratning chegarasini belgi-
lashda quyidagi qoida m ezon bo ‘lishi mumkin,
qayerda qonun
«harakat qilsa», o'sha yerda umumiy nazorat «ishga tushadi».
Prokurorlar o ‘zlariga yuklatilgan umumiy nazorat funksiyalarini
muvaffaqiyatli ado etishlari uchun ularga zarur vakolatlar berilgan.
Prokurorga u noqonuniy yoki asossiz deb hisoblagan qarorlam i
bekor qilish yoki o ‘zgartirish huquqi berilmagan.
Prokurorga berilgan vakolatlar unga qonun buzilishini yoki
qonundan chetga chiqishni o‘z vaqtida aniqlash, huquqbuzarliklami
qonun bilan belgilangan javobgarlikka tortish va ushbu qonun
buzarlik hollariga imkon yaratgan sabab va sharoitlarni bartaraf
etish uchun choralar ko‘rishga imkon beradi.
1.2. Qonunlar ijrosi ustidan (Umumiy) nazoratni
amalga oshiruvchi prokurorning vakolatlari.
Qonunlar ijrosini tekshirish
Ushbu mavzuni yoritish uchun qonunlar ijrosi yuzasidan tek-
shirishlar o ‘tkazish tartibi, tekshirish natijalarini rasmiylashtirish
va prokuror nazorati hujjatlarini tayyorlash masalalariga ham
oydinlik kiritib ketilishi zarur, deb hisoblaymiz.
Prokuratura organlari tom onidan qonunlar
ijrosini tekshirish
qonunlarning buzilayotganligi to ‘g‘risidagi arizalar va boshqa m a’lu-
m otlar asosida, shuningdek, qonuniylik ahvoli prokuror tom oni
dan choralar ko‘rilishini talab qiladigan holatda ekanligidan kelib
chiqqan holda qonunda belgilangan tartibda o ‘tkaziladi.
Shuningdek, qonunlar ijrosi yuzasidan tekshirishlar o'tkazishga
ish rejalari, hay’at majlisi, muvofiqlashtiruvchi va idoralararo ken-
gashlar qarorlari, Bosh prokuratura rahbariyati tom onidan ijrosi
talab qilingan hujjatlar va qonunda nazarda tutilgan boshqa
holatlar
asos bo ‘ladi.
Q onunlar ijrosi yuzasidan tekshirishlar, asosan,
tegishli m uta-
xassislami jalb qilgan holda o ‘tkaziladi. Tekshirishning yo'nalishidan
q at’i nazar, bu obyektda qabul qilinayotgan huquqiy hujjatlaming
15
0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga muvofiqligi,
shuningdek, fuqarolar va yuridik shaxslar m urojaatlarining hal
qilinishi hamda huquqiy xizmat ishining samaradorligini o‘rganishga
kompleks yondashish talab qilinadi.
Tekshirishlar nazorat qiluvchi rahbar tom onidan tasdiqlangan
reja asosida o ‘tkazilib, belgilangan m uddatda yakunlanishi, tek-
shirishga m as’ul bo ‘lgan xodim shu vaqt mobaynida mutasaddi
mansabdor shaxslardan qonun buzilishiga sabab b o ‘lgan holatlar
bo‘yicha batafsil tushuntirishlar olib, barcha hujjatlarni jamlab,
natijasi haqida nazorat qiluvchi rahbarga m a’lum qilishi va prokuror
nazorati hujjatlari loyihalarini tayyorlashi lozim.
Tekshirishga bir necha xodim ijrochi sifatida jalb etilganda,
ro‘yxatda birinchi ko‘rsatilgan shaxs ijro uchun asosiy m as’ul hisob-
lanadi. Tekshirishda ishtirok etgan xodimlar
tekshirilgan obyekt
m uqaddam nazorat idoralari tom onidan o ‘tkazilgan tekshirish
natijalariga huquqiy baho berishlari va natijasi bo ‘yicha tavsiya
kiritishlari zarur.
Tekshirish natijalari bo'yicha hajmi 15 varaqdan ko‘p bo ‘lma-
gan, umumlashtirilgan tahliliy m a’lumotnoma tuziladi va tekshirishga
m as’ul bo‘lgan prokuratura xodimi, jalb qilingan tegishli mutaxas-
sislar, tekshirilgan obyektning mansabdor yoki javobgar shaxslari
tom onidan imzolanadi. M a’lumotnomaga ilova qilinayotgan boshqa
hujjatlar tuzgan, shuningdek, tekshirilgan
obyektning mansabdor
yoki molga javobgar shaxslari tom onidan imzolanadi.
0 ‘zbekiston Respublikasining «Prokuratura to ‘g‘risida»gi Qonu-
niga muvofiq, protest, qaror, taqdim nom a, ariza va ogohlantirish
prokuror nazorati hujjatlari hisoblanadi. H uquqbuzarliklarning
oldini olish va profilaktika qilish qonun buzilishini
bartaraf qilish
vositasi sifatida qaralm og'i lozim.
Tekshirishda aniqlangan holatlar m ehnat jam oasida ko‘rilib,
natijasi ommaviy axborot vositalarida yoritilishiga ustuvor ahamiyat
beriladi. H ar bir tayyorlangan prokuror nazorati hujjati xususiyatiga
ko‘ra nomlanishi, prokuratura organlarida ish yuritish tartibiga asos
qilingan holda sana q o ‘yilishi va raqamlanishi lozim.
Prokuror nazorati hujjatlari «Prokuratura to ‘g ‘risida»gi Q onun
talablariga binoan, tegishli prokuror yoki uning o ‘rinbosari tom o
nidan imzolanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
