Toshkent moliya instituti “Moliya” fani

Foiz stavkasi miqdoriga ta’sir etuvchi omillar
Hisob-kitob pul birligi
To‘lov muddati
To‘lanmaslik riski
Misol. AQSH yoki O’zbekiston davlat obligatsiyalariga mablag’ingizni investitsiya qilmoqchisiz. Ular taxminan bir xil qaytarish muddatiga ega bo’lsin. Ushbu obligatsiyalar nominallari turli valyutalarda ifodalangan: AQSH obligatsiyalari dollarda, O’zbekiston obligatsiyalari – so’mda. O’zbekiston davlat obligatsiyalari bo’yicha yillik foiz stavkasi 16 %, AQSH obligatsiyalari bo’yicha esa 6%. Bir valyutaning boshqasi bilan ifodalangan narxini o’zida aks ettiruvchi valyuta kursi 1 $ =10200 UZS. Sizda 51,0 mln. so’m mablag bo’lsin.
Tasavvur qiling, siz o’z kapitalini so’mda qandaydir ishonchli aktivga investitsiya qilmoqchisiz. O’zbekiston obligatsiyalarini sotib olganingizdan so’ng, o’zingiz uchun 16% lik daromadni kafolatlaysiz. Agar AQSH obligatsiyalarini sotib olsangiz, so’mdagi daromadlilik foiz stavkasi bir yildan keyin so’m bilan $ ning ayirboshlash kursiga bog’liq bo’ladi.
O’z navbatida, bu operatsiya natijasida olingan haqiqatdagi daromadlilik stavkasi quyidagiga teng bo’ladi:
Bir yil davomida $ kursi ortib, 1 $ = 10860 UZSni tashkil qildi deb tasavvur qilamiz. U holda AQSh obligatsiyalarida bo’yicha so’mda ifodalangan haqiqatdagi daromadlilik stavkasi quyidagiga teng:
AQSH G‘aznachilik qimmatli qog‘ozlari daromadlilik egri chizig‘i

Qaytarish muddati 1 yildan dan 10 yilgacha bo‘lgan AQSH G‘aznachiligi obligatsiyalari	5,70
Qaytarish muddati 10 yildan yuqori bo‘lgan AQSH G‘aznachiligi obligatsiyalari	6,21
Qaytarish muddati 1 yildan 10 yilgacha bo‘lgan korporativ obligatsiyalar:
Yuqori sifatdagi	6,45
O‘rtacha sifatdagi