Toshkent tibbiyot akademiyasi farg‘ona filiali “ijtimoiy fanlar” kafedrasi

Mamlakat aholisi - ma’lum bir davlat hududida yashovchi odamlar. U o‘sha mamlakatning fuqarolari hamda mamlakatda yashaydigan chet el fuqarolari, fuqaroligi yo‘q shaxslar (apatridlar) va ikkita fuqarolikni olgan (bipatrit) shaxslardan iborat bo‘ladi.
Mamlakat mudofaasi – mamlakatni uyushtirilishi mumkin bo‘lgan harbiy agressiyani qaytarishga tayyorlashga oid, milliy manfaatlar va xavfsizlikka tahdid soluvchi qurolli nizolarning oldini olish va payini qirqishga oid siyosiy, iqtisodiy, harbiy, ijtimoiy, huquqiy, axloqiy-ruhiy va boshqa umumdavlat tadbirlari tizimi. M.m. quyidagicha ta’minlanadi: strategik (shu jumladan, yadroviy) o‘zini tiyish; mamlakat mudofaasi uchun zarur va etarli bo‘lgan qurolli kuchlar va qurol-aslahalar, mudofaa-sanoat kompleksi, davlat safarbarlik imkoniyatlari; mamlakat aholisining (jangovar) safarbarlik tayyorgarligi; xalq ma’naviy-axloqiy salohiyatining mustahkamligi.
Manfaat –1) amalga oshirishga undaydigan dalillar bilan asoslangan, tan olingan ehtiyojlar; 2) ijtimoiy harakatlarning real sababi. Manfaatning ob’ektiv asosi, ma’lum bir jamiyatdagi iqtisodiy munosabatlardir. Tasniflashda manfaat umumiyligiga ko‘ra (shaxs, guruh, jamiyat manfaati), ob’ektning xarakteriga ko‘ra (milliy, partiyaviy va b.), tan olinishiga ko‘ra (stixiyali va ishlab chiqilgan dastur asosida xarakterlanuvchi), amalga oshirish imkoniyatiga ko‘ra (real va taxminiy), jamiyat taraqqiyotining ob’ektiv tendensiyasiga bo‘lgan munosabatiga ko‘ra (progressiv, reaksion, konservativ) va boshqa ma’lum asoslarga ko‘ra manfaatning shakllari ajratiladi. 3) shaxsning biror predmetga nisbatan qiziqarli, qadrli narsa sifatidagi munosabati.
Menejment – 1. Ishlab chiqarish samaradorligini oshirish va daromadni ko‘tarish maqsadida uni boshqarishning shakli, majmui, tamoyili, usul va vositalari. 2. Ishlab chiqarish jarayoni faoliyati va iste’molchi bilan ishlab chiqaruvchining o‘zaro aloqalari insoniy munosabatlarni boshqarish to‘g‘risidagi fan.
Mehnat resurslari – mehnat faoliyatida ishtirok etish uchun barcha jismoniy va ruhiy imkoniyatlarga ega bo‘lgan mamlakat aholisining qismi.