Toshkent tibbiyot akademiyasi farg‘ona filiali “ijtimoiy fanlar” kafedrasi

Migratsiya – 1) Ko‘p hollarda iqtisodiy va siyosiy barqarorlik tufayli turar joy, ish o‘rnining o‘zgarishi bilan bog‘liq ko‘chish, aholini ko‘chirish. Ko‘chishning qaytmaydigan, vaqtinchalik, mavsumiy, doimiy o‘zgarib turadigan turlari mavjud; 2) hayvonlarning ko‘chib yurishi.
Millat – O‘zligini anglagan, o‘z ruhiyatiga ega odamlarning tarixiy, ijtimoiy-iqtisodiy va ma’naviy jihatdan shakllangan birligi. Millat yagona til, hudud, yagona iqtisodiy mintaqa, umumiy madaniyat, milliy an’analar, milliy boylik, milliy qadriyat, milliy manfaatlarni birgalikda himoya qilishning shakllanish jarayoni mahsulidir. Millatning shakllanish jarayoni va u tomonidan qilingan hatti-harakatlar siyosiy tashkilotlarning turli shakldagi davlatlarning yuzaga kelishiga sabab bo‘ladi. Millat – turli elatlardan iborat, biroq yagona mamlakat hududida uzoq davr mobaynida yashashi natijasida hududiy, iqtisodiy, turmush va madaniy an’analarning yangidan shakllanishi jarayonida paydo bo‘lishi ham mumkin.
Millat tushunchasi german-roman tillarida asosan «millat-davlat» ma’nosida qo‘llaniladi. YA’ni «millat» ta’rifi, ko‘proq siyosiy jarayonga taalluqli bo‘lib, asosan, davlatchilikka ega bo‘lgan millatlarga xosdir. Rus tilida esa «Natsiya» ta’rifi – ko‘proq tarixiy-ijtimoiy etnik jarayon bilan bog‘liq. Dunyo ilmiy adabiyotida ushbu ta’rif ko‘proq davlat suverenitetiga yaqin, ya’ni davlat tushunchasi bilan bog‘liq deb qaraladi. Misol uchun, K.Hollis o‘zining «Parlament va uning suvereniteti» nomli asarida Buyuk Britaniyaning davlat suvereniteti yoritishda milliy suverenitet haqida gapiradi. «Millat» so‘zini «davlat» ma’nosida BMT nomlanishida ham ko‘rishimiz mumkin. Sovet olimlari esa «milliy» so‘zi tagida ba’zi bir ijtimoiy voqelikning etnik va etnosiyosiy tomonlarini tushunganlar. Hozirgi adabiyotlarda «millat» tushunchasi «davlat» sinonimida ishlatilishiga qaramasdan, ba’zi holatlarda bu paradigma ishlatilib kelmoqda.
Millatlararo to‘qnashuv - turli millatlarning qarama-qarshi manfaatlari orasidagi to‘qnashuv. Ular ko‘pincha ko‘p millatli davlatlarda sodir bo‘ladi, ko‘p holatlarda o‘zga davlatlar, o‘zganing milliy manfaatlari uchun, shu kabi to‘qnashuvlarni yuzaga keltiradilar. Alohida holatlarda millatlararo to‘qnashuv, qurolli to‘qnashuv shaklida bo‘lib o‘tadi.