Urganch davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti geodeziya, kartografiya va geografiya kafedrasi

ko‘ndalang masshtabdan
foydalaniladi. 
Joyda (yer yuzasida) nuqtalar orasidagi o‘lchangan masofalar uzunligini 
gorizantal proeksiyalarni qog‘ozda kichraytirilish darajasiga masshtab deyiladi
.
Masshtabni son, so‘z va chiziq bilan ifodalash mumkin. Masshtabning
1.1.1-rasm Chiziqli masshtab
1.1.2-rasm Ko’ndalang masshtab

---

6 
kichraytirilish darajasiga qarab masshtabning yirik yokimaydaligianiqlanadi.Obzor 
kartalar 1:1000 000 va undan mayda masshtablarda tuziladi. Kartalar masshtabiga 
ko‘ra yirik (1:10 000 dan 1:100 000 gacha), o‘rta (1:200 000 dan 1:1000 000 
gacha) va mayda (1:1 000 000 va undan mayda) masshtabli kartalarga bo‘linadi.
1
 Masshtablarning ko`rinishlari jadvali (1.1.1-jadval)
Karta nomi 
Sonli
Masshtab 
So‘zli
masshtab 
Masshtab
aniqligi 
Besh yuzli 
1:500 
1 sm. da 5 m. 
0,05 
Mingli 
1:1 000 
1 sm. da 10 m. 
0,1 
Ikki mingli 
1:2 000 
1 sm. da 20 m. 
0,2 
Besh mingli 
1:5 000 
1 sm. da 50 m. 
0,5 
O‘n mingli 
1:10 000 
1 sm. da 100m 
1,0 
Yigirma 
besh mingli 
1:25 000 
1sm.da250 m.
2,5 
Ellik mingli 
1:50 000 
1 sm. da 500 m. 
5,0 
Yuz mingli 
1:100 000 
1 sm. da 1 km. 
10,0 
Ikki yuz mingli 
1:200 000 
1 sm. da 2 km. 
20,0 
Uch yuz mingli 
1:300 000 
1 sm. da 3 km. 
30.0 
Besh yuz mingli 
1:500 000 
1 sm.da 5 km. 
50,0 
Millionli 
1:1 000000
1sm.da 10 km. 
100,0 
Metrli o‘lchovlar sistemasi qabul qilingan mamlakatlarda ko‘rsatilgan 
masshtablar ishlatiladi.