Все права принадлежат "Bogdan" и "Rayfer"

i 1
^{ 200} ,
10
M  _ m _i
i 1

 200

Yuqoridagi statistik ma’lumotlarni qiyosiy tahlil qilish maqsadida dastlab har ikki variasion qator bo’yicha o’rtacha o’zlashtirish ko’rsatkichlarini hisoblab chiqamiz:
_{ 1} 10 ₁

x  _ n x 
(11  25  16  30  20  40  26  50  22  55  22  60  22  70  16  80 

^N i 1 ^{i i}
200
1

24  90  21  95 ) 

12360

200
( 275
 480
 800
 1300
 1210
 1320
 1540
 1280
 2160
 1995 ) 

 62 %
200

_{ 1} 10
y  _ m y 

1
( 2  25  8  30

 12  40

 26  50

 26  55  30  60

 34  70

 14  80 

^M i 1 ^{i i}
200
1

24  90


13430
200
 26  95 ) 

 67 %

200
( 50

 240
 480
 1300
 1430
 1800
 2380
 1120
 2160
 2470 ) 

 

Demak, absolyut o’sish
y x  67%  62%  5%
ni tashkil etadi. Endi har ikki

statistik tanlanma bo’yicha tajriba – sinov ishlari xatoliklarini hisoblashga o’tamiz. Dastlab tanlanma dispersiyalarni hisoblaymiz.



S
₁ 10

x
²  n
^N i 1 ⁱ
( x_i

 x ) ² 
48300
200

 241 ,5



S
₁ 10

y
2  m

13. 
    i 1 ⁱ
    

( y _i

 y ) ² 

41140
200

 205 , 7

Standart og’ish ko’rsatkichlari:



x
S 


 15 ,5

Variasion ko’rsatkichlar:

S   14 ,3



y
^S _x 15 ,5  95 %

x
V   95 % 
x ⁶²
 23 ,7 %

S

y
V  y  95 %
y

14 ,3  95 %


67

 20 , 2 %

Har ikki statistik tanlanma bo’yicha variasiya ko’rsatkichlari 25% dan kichik. Bu esa o’z navbatida tajriba–sinov ishlari qoniqarli ekanligini ko’rsatadi, bu ko’rsatkich tajriba so’ngida boshidagiga nisbatan

x y
V  V
 23 ,7 %  20 ,2 %  3,5 %
yuqoridir.


Biz yuqorida tajriba–sinov ishlari o’rta qiymatlari farqli ekanligini ko’rsatgan


edik. Endi ularga mos kelgan nazariy (noma’lum)
_x va
o’rta qiymatlar tengligi

y
haqidagi
H :   
gipotezani Styudent mezoni orqali tekshiramiz. Unga mos

x

y
statistika qiymati:

y  x
( 67
 62 )
200 71

^T N , M ^
 
 3 , 4

₂ 2
S _{x } ^S y

13. 
    M
    

241 ,5  205 ,7 ²¹







va

x y
Demak, H gipoteza rad etilib, deyarli muqarrar ravishda





x

y
yuqoridagi hisoblardan kelib chiqqan holda esa, doimo   , ya’ni tajriba–sinov

ishlari so’ngida o’rtacha ko’rsatkichlar doimo yuqori bo’lishligiga ishonch hosil qildik, ya’ni tajriba–sinov ishlari boshidagi hamda so’nggidagi natijalar talabalarning mavzu yuzasidan bilimlari, tushunchalari bir–biridan tubdan farq qilib, yuqoridagi qiyosiy statistik tahlilni hisobga olgan holda olib borilgan pedagogik tajriba ishlari samaradorligi mavjuddir, degan xulosaga kelishimiz mumkin.

Shunday qilib, o’zbek xalq pedagogikasi va islom ta’limoti ijtimoiy- pedagogik g’oyalarini o’rganish, talabalarning bo’lg’usi pedagog sifatida shakllanishiga yana bir bor ijobiy ta’sir ko’rsatib, ularni ma’naviy yuksak, har tomonlama barkamol shaxs bo’lib shakllanishida katta ahamiyatga ega ekanligi isbotlanib, talabalarning ma’naviy jihatdan rivojlanishi 3,4 % ga o’sganligi kuzatildi.
A.Navoiy nomidagi Samarqand davlat universitetida pedagogika fanlari yo’nalishida, xususan, Pedagogika tarixi, umumiy pedagogika, xalq pedagogikasi darslarida, shuningdek ma’naviyat soatlarida, professor-o’qituvchilar tomonidan tashkil etilayotgan ochiq mashg’ulotlarda o’zbek xalq pedagogikasi va islom ta’limoti ijtimoiy-pedagogik g’oyalari bilan mavzularni o’rganish, mazmun jihatidan qo’llash, ular asosida talaba yoshlarning tarbiyasiga ijobiy ta’sir etadigan turli shakllar bugungi kunda ham muvaffaqiyat bilan qo’llanilmoqda. Masalan, “Pedagogika tarixi” fanidan 3-bosqich talabalariga biz tomonimizdan ishlab chiqilgan uslubiy shakl yordamida ochiq dars o’tkazish tavsiya etildi va dars yakunida talabalar bilimining o’zlashtirish samarasi o’sganligi kuzatildi.

Ikkinchi bob bo’yicha xulosalar

O’zbek xalq pedagogikasi va islom ta’limoti ijtimoiy-pedagogik g’oyalari mavzusini o’rganish, mavzuning amaliy jihatlarini tadqiq etish va tajriba sinovlar o’tkazishda, quyidagi xulosalarga keldik:

1. 
   Ta’lim-tarbiya ishlarining rivojlanishiga sabab bo’lgan g’oyalarni chuqur tahlil etishda uni atroflicha mantiqiy baholash, imkon darajasida tarixiy merosimizning ilmiy-nazariy asoslaridan foydalanish uslublarini izlash zaruriyati yuzaga keldi.
   
2. 
   Turli mualliflarning ma’lumotlari, tahlili o’rganilishi natijasida tarixiy manbalarni tadqiq qilishning ilmiy-pedagogik jihatini rivojlantirishga yo’naltirish muhimdir.
   
3. 
   VIII-XI asrlarda Vatanimiz diniy, dunyoviy, falsafiy, pedagogik ilmlarni yuksaltirishda Osiyodagi boshqa davlatlarga qaraganda yuqori o’rin egallagan. O’sha davrda islom madaniyatining shakllanishi muhim ilmiy hodisadir, xususan, muhaddislar Imom al-Buxoriy, Imom at-Termiziy, Is’hoq ibn Rohvayh Marvaziy, Muhammad ibn Bashshor; faqih olimlar Abu Saxl Saraxsiy, Abu Hafsli Kabir Buxoriy, tafsirshunos Abdulkarim Bazdaviy, faylasuf-tarixchi Abu Nasr Forobiy, tibbiyot allomasi Ibn Sino, arab tili muammolari bilan shug’ullangan Javhariy, Az- Zamahshariylarning fanlar rivojidagi ilmiy mehnati pedagogik fikrlar, qarashlar rivojlanishi uchun asos bo’lib xizmat qildi, deyish mumkin.
   

8. Imom Termiziy o’z zamonasining mufassirlari va muhaddislari bilan uchrashib, faqat hadisning matni emas, uning mazmuni hamda falsafasini tushunib yetishga harakat qilgan va hadislarning xilma-xillarini tahlil qilish darajasini egallagan allomadir.
10. Hadislarning son jihatdan ko’pchiligi asosan oila, oilaviy tarbiya masalalariga qaratilgandir.

14. 
    Islom ta’limotining tarbiyaviy masalalari, pedagogik-psixologik jihatlari yosh avlodni tarbiyalashda tarixiy meros sifatida muhim vosita bo’lib hisoblanishining ilmiy-nazariy jihatlari mavjuddir.
    
15. 
    Insonparvarlik va demokratizm g’oyalari hadislarning tub mazmunida yuqori o’rin egallaydi. Shuningdek, u to’la ma’noda tarbiyaviy manfaatlarni o’zida ifodalay oladi.