|
8- amaliy mashg’uloti.
Mavzu : Marshrutizatorlar, ularning xillari va ko’rsatgichlarini o’rganish.
Ishdan maqsad: Marshrutizatorlar, ularning xillari va ko’rsatgichlarini o’rganish.
Topshiriq: 1. O’tilgan ma’ruza matni va tavsiya etilgan adabiyotlardan mavzuga oid bilimlarni takororlash.
2. Xisobot tuzing va unda keltirilgan bayon asoslarini aytib bering.
Nazariy qism.
Ko'pchilik hollarda ko'prik va marshrutizatorlar tarmoqda ishlatilib, kompyuterlar asosida yaratilgan bo'ladi, tarmoqda maxsus vazifani bajaradi, ya'ni tarmoqning ikki va undan ko'p qismini birlashtiradi. Vaholanki, boshqacha ko'prik va marshrutizatorlar ham mavjud, ular faqat bir vazifani bajarishga ixtisoslashtirilgan. Bir qator firmalar tomonidan ishlab chiqariladigan modul ko'rinishli marshrutizatorlar shassi asosida qurilgan konsentratorlarga o'rnatish uchun moslangan.
Modul shaklida ishlab chiqarilgan marshrutizatorlar narxi kom- pyuter asosidagisiga qaraganda ancha arzon bo'ladi.
Ko'priklarning vazifasi. Yaqingacha ko'priklar tarmoqlarni qismlarga ajratishda asosiy qurilma vazifasini bajarar edi. Ularning narxi marshrutizatorlarning narxiga qaraganda arzon, tezligi yuqori, shuningdek, OSI modelining ikkinchi bosqich protokollari uchun shaffofdir. Abonentlar tarmoqda ko'prik borligini bilmasliklari ham mumkin va ularning hamma paketlari tarmoqdagi kerakli manzilga hech qanday muammosiz yetkaziladi.
Ko'prik, odatda, kompyuterga ikkitadan to'rttagacha tarmoq adapteri o'rnatilgan qurilma bo'ladi. Bu adapterlarning har biri tarmoq qismining bittasiga ulangan bo'ladi. Ko'prik ishlatilgan tarmoq tuzilishi (konfiguratsiya) ancha murakkab bo'lishi mumkin (7.8-rasm), lekin ularda tutashgan yo'nalishlar (petlya) bo'lishi kerak emas va paketlarning o'tadigan yo'li yagona bo'lishi shart (7.9-rasm). Aks holda, tutashgan yo'nalishdan keng o'tkazish (shirokovehatelno’x) paketlarining ko'p marotaba o'tishi natijasida tarmoqda yuklama oshishi hosil bo'ladi va boshqa muammolar kelib chiqishi mumkin. Bunday holat yuzaga kelmasligi uchun ko'priklarda asosiy daraxt (Spanning tree — osnovnoe derevo) algoritmidan foydalanish ko'zda tutilgan. Bu algoritm mavjud ko'priklar o'rtasida muloqot olib borish natijasida, tutashgan yo'nalish hosil qiluvchi ko'prik portlarini o'chirib qo'yadi (masalan, 7.9-rasmdagi ikkinchi ko'prikning ikkala portini o'chirib qo'yadi). Bu xususiyat sharofati bilan ko'priklar yordamida tarmoq qismlarining ulanishini takrorlash mumkin (ya'ni tugun hosil qilish), sababi, agarda, biror aloqa yo'li ishdan chiqqan taqdirda tarmoqning yaxlitligini takroran ulangan (alternativ yo'lni ulab) aloqa yo'lini avtomatik ravishda ulash orqali tiklash mumkin bo'ladi. Bu algoritm ba'zi bir kommutatorlarda ham ishlatiladi, chunki ular ham tugunli tarmoqlarda ishlay olmaydi.
Ko'prik bir vaqtning o'zida bitta paketga ishlov (signalni qayta tiklash) bera oladi, kommutator kabi bir necha paketga ishlov bera olmaydi. Portlardan biriga kelgan har qanday paketga quyidagicha ishlov beriladi:
1. Ko'prik paketni jo'natgan abonent manzilini ajratadi va abonentlar manzillar jadvalidan uni qidiradi. Agarda, bu manzil jadvalda bo'lmasa, u holda jadvalga kiritib qo'yadi. Shunday qilib, har bir tarmoq qismining ko'prik portlariga ulangan abonentlar manzil jadvali avtomatik ravishda hosil bo'ladi.
2. Ko'prik paketni qabul qiluvchining manzilini ajratadi va hamma portlarga tegishli bo'lgan manzillar jadvalidan uni qidiradi. Agarda, paket o'zi kelgan segmentidagi abonentga manzillangan bo'lsa, u qayta tiklanmaydi. Agarda, paket tarmoq abonentlarining hammasiga manzillangan bo'lsa yoki ko'p punktli bo'lsa, u holda qabul qilingan qurilmadan tashqari, hamma portlarga qayta tiklab uzatiladi. Agarda paket bitta abonentga tegishli bo'lsa, u holda shu abonent tarmoqning qaysi bo'lagida joylashgan bo'lsa, faqat o'sha portga jo'natiladi. Nihoyat, qabul qilinishi kerak bo'lgan qurilma manzili hech bir manzillar jadvalidan topilmasa, u holda paket qabul qilingan portdan tashqari tarmoqdagi barcha portlarga uzatiladi.
7.8-rasm. Ko'prikli tarmoq
Abonentlar manzilining jadval o'lchami chegaralangan bo'ladi, shuning uchun ulardagi axborotni avtomatik ravishda yangilab turish imkoni bilan hosil qilinadi. Uzoq vaqt paket uzatilmagan abonentlar manzili ma'lum vaqtdan so'ng (odatda, 5 minut) jadvaldan o'chirib yuboriladi. Bu esa, tarmoqda o'chirib qo'yilgan abonent yoki tarmoqning boshqa qismiga o'tkazilgan abonent manzilining jadvalda ortiqcha joy egallab turmasligini kafolatlaydi.
Chunki ko'prik va, shuningdek, kommutator ham kadr ichidagi axborotni tahlil qiladi (jismoniy manzillarni, MAC manzillarni), ko'pincha u paketlarni emas, kadrlarni qayta uzatadi, deb aytishadi.
7.9-rasm. Ko'prikli tarmoqda tugun.
Kommutator holati kabi, ko'prikning unumli ishlashi uchun ko'rib o'tilgan «80G’20 qoidasi»ni bajarish kerak, ya'ni uzatish- larning ko'p (80 % dan kam bo'lmagan) qismi tarmoq qismining ichida amalga oshishi kerak, tarmoq bo'lagidan tashqarida emas.
An'anaviy ko'priklar ichki va tashqi turlarga ajratiladi. Ichki ko'priklar kompyuter-server asosida amalga oshiriladi, buning uchun ularga, odatda, to'rttagacha tarmoq adapterlari o'rnatiladi
Deytogrammaga tarmoq manzillari kiradi, oddiy ko'p tarmoq- lardan iborat bo'lgan, marshrutizatsiyalanadigan tarmoqda abonentlarni aniqlaydi. Masalan, IRX deytogrammasining tarmoq manzili 10 baytdan iborat bo'lib (7.13-rasm), o'z tarkibiga tarmoq maydon nomerini (4 bayt), abonentning qaytariluvchi jismoniy manzilini (MAC manzil) oladi. Marshrutizator aynan qabul qiluvchi abonentning tarmoq manzilidagi tarmoq maydon nomeriga ishlov beradi. Bu holatda faqat ko'priklar, kommutatorlar va repiterli konsentratorlar bilan bo'lingan bir nomerga ega bo'lgan tarmoq yaxlit tarmoq hisoblanadi.
Har bir abonent (uzel) paket jo'natishdan avval, paketni qabul qiluvchiga to'g'ri jo'nata oladimi yoki u marshrutizator xizmatidan foydalanishi kerakmi, degan masalani aniqlashtirib oladi. Agarda, uzatuvchi abonent tarmog'ining shaxsiy nomeri bilan paket uzatilishi kerak bo'lgan abonentning tarmoq nomeri mos kelsa, u holda paket to'g'ri marshrutizatsiya qilinmasdan uzatiladi. Agarda, manzil boshqa tarmoqda bo'lsa, u holda uzatiladigan deytogramma marshrutizatorga jo'natilishi kerak, shundan so'ng marshrutizator kerakli tarmoqqa paketni uzatib yuboradi. Bu holda paket, asosan, marshrutizatorga manzillangandek bo'ladi (xuddi o'z tarmog'ining biror abonenti kabi), paketga joylangan deytogramma boshqa tarmoq abonentiga manzillangan, ya'ni uzatuvchining tarmoq manzil maydoniga. Har qanday holda ham abonentning uzatish qurilmasining tarmoq manzil maydoniga o'zining tarmoq nomerini joylagan bo'ladi (4 bit) va o'zining MAC manzilini ham (6 bayt) joylaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
