Erkin Xojiyev

Respublikasi  Iqtisodiyot  vazirligi  va  O`zbekiston  Respublikasi  Davlat  statistika 
qo`mitasi  tashkil  qilindi  hamda  mamlakatni  rivojlantirishning  uzoq  muddatli 
strategiyasi hamda kompleks dasturlarini ishlab chiqish va amalga oshirish, quyidagi 
g`oyat  muhim  vazifalarni  hal  etishga  qaratilgan  chuqur  o`ylangan  va  mutanosib 
ijtimoiy-iqtisodiy  siyosatni  o`tkazish  O`zbekiston  Respublikasi  Iqtisodiyot  vazirligi 
zimmasiga yuklandi. 
Iqtisodiyot  vazirligi  quyidagi  muhim  vazifalarni  hal  etishga  qaratilgan  davlat 
boshqaruvi organi hisoblanadi: 
makroiqtisodiy 
barqarorlikni, 
iqtisodiyotni 
mutanosib 
va 
dinamik 
rivojlantirishni ta'minlash; 
ko`p  ukladli  va  samarali  faoliyat  ko`rsatuvchi  iqtisodiyotni  shakllantirish, 
xususiy  mulkchilikning  yetakchi  rolini  ta'minlash,  bozor  infratuzilmasini 
rivojlantirish; 
boy tabiiy va mineral - xom ashyo resurslaridan, yaratilgan ishlab chiqarish va 
ilmiy-texnik  potensialdan  samarali  va  oqilona  foydalanishga  yo`naltirilgan  aniq 
maqsadli  tarkibiy  siyosatni  amalga  oshirish,  eksport  imkoniyatini  rivojlantirish  va 
mamlakat iqtisodiyotini jahon iqtisodiy tizimiga keng integratsiyalashni ta'minlash; 
yangi  ish  o`rinlari  yaratish,  mehnat  resurslarini  ish  bilan  oqilona  ta'minlash 
muammolarini hal etish, aholini aniq tarzda ijtimoiy muhofaza qilishni kuchaytirish, 
aholi  turmush  darajasining  barqaror,  izchil  o`sishini,  ijtimoiy  infratuzilmaning 
rivojlanishini ta'minlash; 
mamlakat  mintaqalari  iqtisodiyotining  mutanosib  va  kompleks  rivojlanishini, 
ishlab  chiqarish  kuchlarining  maqbul  va  samarali  rivojlanishini  hamda  respublika 
hududlari bo`yicha joylashtirilishini ta'minlash. 
Iqtisodiyot vazirligi o`ziga yuklangan vazifalarni mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy 
rivojlantirishning  qisqa  va  o`rta  muddatli  prognozlarini  ishlab  chiqish  va  amalga 
oshirishni  ta'minlash  hamda  O`zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasining 
Umumiqtisodiyot  kompleksiga  kiruvchi  vazirliklar  va  idoralar  faoliyatini 
muvofiqlashtirish yo`li bilan ro`yobga chiqaradi. 
Quyidagilar Iqtisodiyot vazirligining asosiy vazifalari hisoblanadi: 
                                                 
200
 “O`zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to`plami”, 2002 yil, 24-son 

---

jamiyatni  rivojlantirish  va  demokratik  qayta  o`zgartirishlar  maqsadi  va 
ustuvorliklaridan  kelib  chiqqan  holda  iqtisodiyotni  yanada  erkinlashtirish  va  isloh 
qilishning,  iqtisodiyotni  boshqarishning  bozor  metodlari  va  mexanizmlarini  joriy 
etishning puxta o`ylangan strategiyasi ishlab chiqilishini tashkil etish; 
asosiy  makroiqtisodiy  ko`rsatkichlarni,  respublikaning,  mintaqalarning 
iqtisodiy  va  ijtimoiy  rivojlanishi  darajasini  kompleks  ravishda  izchil  tahlil  qilish, 
iqtisodiy  va  ijtimoiy  jarayonlarning  rivojlanish  tendensiyalarini  o`rganish, 
iqtisodiyotdagi mavjud nomutanosibliklarni aniqlash va ularni bartaraf etish yo`llarini 
asoslash; 
iqtisodiyotni  rivojlantirishning  ko`p  variantli  senariylarini,  mamlakatni 
ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlantirishning  mintaqalar,  tarmoqlar  va  iqtisodiyot  sektorlari 
bo`yicha qisqa va o`rta muddatli prognozlari va dasturlarini ishlab chiqish; 
muhim qiymat, moddiy va mehnat balanslarini ishlab chiqishni tashkil etish; 
asosiy  makroiqtisodiy  ko`rsatkichlarning  pul-kredit  agregatlari,  davlat  budjeti 
parametrlari,  tashqi  savdo,  to`lov  balanslari  va  tarmoqlararo  balanslar  bilan  o`zaro 
bog`liqligini ta'minlovchi ta'sirchan mexanizmni shakllantirish; 
budjet-soliq,  pul-kredit,  valuta  va  monopoliyaga  qarshi  siyosatning  umumiy 
yo`nalishlari, tabiiy monopoliyalar mahsulotlari, tovarlari va xizmatlariga narxlar va 
tariflarni  tartibga  solish  mexanizmini  takomillashtirish,  to`lov,  moliya  va  moddiy 
balanslarni  shakllantirish  va  ularning  amalga  oshirilishini  nazorat  qilish  bo`yicha 
takliflar tayyorlashda qatnashish; 
demografik  prognozlarni,  aholini  aniq  tarzda  ijtimoiy  muhofaza  qilish,  ichki 
iste'mol  bozorini  to`ldirish,  odamlar  farovonligini  oshirish,  ijtimoiy  infratuzilmani 
rivojlantirish dasturlarini ishlab chiqish; 
iqtisodiyotni  tarkibiy  qayta  o`zgartirishlarning  o`rta  muddatli  prognozlarini, 
tarmoqlarni  rivojlantirish,  zamonaviylashtirish  va  texnologiya  bilan  qayta  jihozlash, 
ishlab chiqarishlarni mahalliylashtirish, ilg`or, resurslarni tejaydigan texnologiyalarni 
joriy etish dasturlarini ishlab chiqish; 
tarkibiy siyosat maqsadlariga erishishni, mintaqalarni kompleks rivojlantirishni 
ta'minlovchi  qisqa  va  o`rta  muddatli investitsiya  dasturlarini  ishlab  chiqish bo`yicha 
ishlarni muvofiqlashtirish; 
ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning maqbul sur'atlari va nisbatlarini, mineral va 
xom  ashyo  resurslaridan  oqilona  foydalanishni,  O`zbekiston  iqtisodiyotini  barqaror 
rivojlantirishni 
ta'minlovchi 
zamonaviy 
ishlab 
chiqarish 
infratuzilmasini, 
telekommunikatsiyalar vositalarini rivojlantirish; 
eksport  potensialini  rivojlantirishni  rag`batlantirish,  tashqi  savdo  va  to`lov 
balanslarini  maqbullashtirish  bo`yicha  takliflar  ishlab  chiqish,  tovarlar  (ishlar, 
xizmatlar)  eksporti  prognozlarini  tayyorlash,  respublikani  jahon  iqtisodiy  tizimiga 
integratsiyalash strategiyasini ishlab chiqishda qatnashish; 
respublika  uchun  muhim  ahamiyatga  ega  bo`lgan  investitsiya  dasturlarini 
amalga oshirishga xalqaro moliya tuzilmalari, xorijiy moliya va sug`urta tashkilotlari 
hamda  donor  mamlakatlarni  ishtirok  etishga  faol  jalb  etish  maqsadida  ular  bilan 
hamkorlik ishlarini muvofiqlashtirish.  

---

Iqtisodiyot  vazirligiga  Vazir  rahbarlik  qiladi.  Vazirni  lavozimga  tayinlash  va 
lavozimdan ozod qilish O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga muvofiq amalga 
oshiriladi. 
Iqtisodiyot  vazirining  bir  nafar  birinchi  o`rinbosari  va  Bosh  boshqarmalar 
boshliqlari  hisoblanadigan  uch  nafar  o`rinbosari  bo`ladi.  Vazirning  birinchi 
o`rinbosari  maqomiga  ko`ra  Vazirga,  Vazir  o`rinbosarlari  Bosh  boshqarmalar 
boshliqlari Vazirning birinchi o`rinbosarlariga tenglashtiriladi. 
Iqtisodiyot vazirligi o`z huzuridagi: 
Samarali iqtisodiy siyosat markazi; 
Iqtisodiy nochor korxonalar ishlari qo`mitasi; 
Tovar  bozorlari  kon'yunkturasini  o`rganish  hamda  investitsiya  loyihalari  va 
dasturlarini ekspertizadan o`tkazish respublika markazi; 
Vazirlik ma'muriy binosidan foydalanish boshqarmasi; 
"O`zbekiston  iqtisodiy  axborotnomasi"  jurnali  tahririyati  faoliyatiga  rahbarlik 
qiladi. 
Qoraqalpog`iston  Respublikasi  Iqtisodiyot  vazirligi,  viloyatlar  va  Toshkent 
shahar  Iqtisodiyot  bosh  boshqarmalari,  shuningdek  respublika  shaharlari  va 
tumanlaridagi  iqtisodiyot  bo`limlari  tegishli  ravishda  Qoraqalpog`iston  Respublikasi 
Vazirlar  Kengashiga,  viloyatlar,  shaharlar  va  tumanlar  hokimliklariga  hamda 
O`zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligiga qarashli bo`ladi. 
Ularning  faoliyatiga  bevosita  rahbarlik  qilish  va  muvofiqlashtirishni 
O`zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi amalga oshiradi. 
Iqtisodiyot  vazirligida  9  kishidan  iborat  Hay'at  tuziladi,  uning  shaxsiy  tarkibi 
O`zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasi  tomonidan  tasdiqlanadi.  Hay'at 
o`zining  muntazam  o`tkazib  turiladigan  majlislarida  mamlakatni,  tarmoqlarni  va 
hududlarni  ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlantirishning  muhim  muammolarini,  prognozlash 
metodologiyasini  va  uni  tashkil  etishni  yaxshilash,  kadrlarni  tanlash  va  joy-joyiga 
qo`yish  masalalarini  ko`rib  chiqadi.  Hay'at  qarorlari  Iqtisodiyot  vaziri  buyruqlari 
bilan hayotga tatbiq etiladi.