Конуссимон тишли узатмалар

MASHINA DETALLARI BO’LIMI BO’YICHA KURS LOYIXALASH ISHINI BAJARISH NAMUNASI



Loyiha maqsadi: Aralashtirgich apparatining yuritmasini loyihalash. Masala: Aralashtirgich apparat yuritmasi loyihalansin.
Berilgan: Reduktorni chiqish validagi quvvat T₃=1100 kVt, burchak tezligi
 ₃=15,5 rad/sek. Qurilma besh yil mobaynida bir smenada ish bajarishga mo’ljallangan: L=2200 soat; K_sut=0,33; K_yil=0,9.

Yuritmaning kinematik sxemasi:

5 – rasm.

1 – elektrodvigatel; 2 – tasmali uzatma;
3 – konussimon tishli reduktor; 4 – mufta;
5 – ishchi bo’lim (aralashtirgich).

1. Loyihalanayotgan yuritmaning asosiy ko’rsatgichlarini aniqlash.

1. 
   Yuritmaning kinematik xisobi.
   

Yuritmani ishlashi uchun zarur bo’lgan elektrodvigatel quvvatini aniqlaymiz (5-rasm):

N  N
1
N
_ 3 _;
^{el }umum
^umum ^tas ^red ^pod

bu erda:
_{N } T₃  ₃ ³ 1000
_ 1100 15,5 _{ 17,05}
1000
kVt

^_tas – tasmali uzatmaning f.i.k.; ^_tas = 0,96

^red

• 
  konussimon reduktorni f.i.k.
  

^red
= 0,97

^ _pod – podshipnikni f.i.k.
^_umum= 0,96  0,97  0,99²  1=0,92;
^ _pod = 0,99

*foydali ish koeffistienti qiymatlari S.A.Chernavskiy tomonidan yozilgan “Kursovoe proektirovanie po detaley mashin” kitobidagi (1.1) jadvalidan olindi. Bundan keyingi hisoblarda jadval raqami va beti keltiriladi.
Mexanik uzatmalarni F.I.K. qiymatlari.
1.1-jadval

Uzatma	F.I.K.
Yopiq korpusli tishli uzatmalar (reduktor):
Silindrik g’ildirakli	0,97÷0,98
Konussimon g’iildirakli	0,96÷0,97
Ochiq tishli uzatma	0,95÷0,96
Kirimlar soni turlicha bo’lgan yopiq chervyakli uzatma
uchun: z1  1 z1  2	0,70÷0,75 0,80÷0,85
z1  4	0,85÷0,95
Yopiq zanjirli uzatma	0,95÷0,97
Ochiq zanjirli uzatma	0,90÷0,95
Tasmali uzatma uchun:
Tekis kesimli tasma	0,96÷0,98
Ponasimon tasma	0,95÷0,97
Eslatma: xar bir valni tayanchlaridagi ishqalanish hisobiga yo’qotilishini hisobga olish koeffistenti  p  0  0,99  0,995.

2. Yuritma uchun elektrodvigatel tanlash.

N  ^{N3
1 } ум
 ^17,05  18500 Вт  18,5 кBт 0,92

Topilgan quvvat asosida elektrodvigatel 1-ilova asosida tanlanadi. 1.2-jadvalga asosan, N_el=18,5 kVt, aylanishlar soni n_el=1467 ayl/min, sirpanishdagi yo’qotishlar S=2,2% bo’lgan 4A160M4UZ markali elektrodvigatelini qabul qilamiz.
1.2 – jadval.

Asinxron elektrodvigatellarning texnik ko’rsatkichlari

Elektro- dvigatel turi	Nominal quvvati P , kVt	Nominal aylanish takroriyligi n , min ^–1	Elektro- dvigatel turi	Nominal quvvati P , kVt	Nominal aylanish takroriyligi n , min ^-1
Sinxron takroriyligi n=3000 min^–1			Sinxron takroriyligi n=1000 min^-1
4A71AUZ	0,75	2823	4A80A6UZ	0,75	916
4A71V2UZ	1,10	2811	4A80V6UZ	1,10	920
4A80A2UZ	1,50	2874	4A90L6UZ	1,50	936
4A80V2UZ	2,20	2871	4A100S6UZ	2,20	949
4A 90L2UZ	3,00	2871	4A112MA6UZ	3,00	953
4A100S2UZ	4,00	2901	4A112MV6UZ	4,00	949
4A100L2UZ	5,50	2898	4A1326UZ	5,50	967
4A112M2UZ	7,50	2925	4A132M6UZ	7,50	968
4A132M2UZ	11,00	2931	4A160M6UZ	11,00	973
4A160S2UZ	15,00	2937	4A160M6UZ	15,00	974
4A160M2UZ	18,50	2937	4A180M6UZ	18,50	973
4A180S2UZ	22,00	2940	4A200M6UZ	22,00	972
4A180M2UZ	30,00	2943	4A2006UZ	30,00	979
Sinxron takroriyligi n=1500 min^–1			Sinxron takroriyligi n=750 min^-1
4A71V4 UZ	0,75	1388	4A90A8 UZ	0,75	687
4A80A4 UZ	1,10	1419	4A90V8 UZ	1,10	698
4A80V4 UZ	1,50	1413	4A100L8 UZ	1,50	698
4A90L4 UZ	2,20	1424	4A112MA8UZ	2,20	705
4A100S4 UZ	3,00	1434	4A112MA8UZ	3,00	707
4A100L4 UZ	4,00	1430	4A132S8 UZ	4,00	719
4A112M4 UZ	5,50	1445	4A132M8 UZ	5,50	719
4A132S4 UZ	7,50	1455	4A160S3 UZ	7,50	731
4A132M4 UZ	11,00	1458	4A160M8UZ	11,00	731
4A160S4 UZ	15,00	1466	4A180M8UZ	15,00	731
4A160M4 UZ	18,50	1467	4A200M8UZ	18,50	733
4A180S4 UZ	22,00	1470	4A200S8 UZ	22,00	730
4A180M4 UZ	30,00	1472	4A225M8UZ	30,00	737

Elektrodvigatel valining aylanishlar sonini sirpanishlardagi yo’qotishlarni xisobga olgan xolda quyidagicha yozamiz:

ⁿel
 n_c 1  s  n_c  1500  0,022 1500 1467
ayl/min bo’ladi.

bu erda:
n_c -elektrodvigatel aylanishlar soni.

Yuritmaning uzatishlar nisbati: U  ^nel .
n₃
bu erda: n₃ - reduktor chiqish valining aylanishlar soni.

Demak,
_{n } 30₃
3 _
 30 15,5 _{ 148}
3,14

ayl/min

^U yur
^{ U}umum
 ¹⁴⁶⁷  9,91
148

red
Yuritma uchun GOST 12289-76 ga asosan uzatishlar nisbati U ^his  2,0 bo’lgan bir bosqichli (pog’onali) konussimon reduktor tanlaymiz (1.2-jadval).


Konussimon tishli uzatmalar uchun nominal uzatish soni u

1.3-jadval

1-qator	2.0	2.5	3.15	4.0	5.0	6.3	8.0	10.0	12.5
2-qator	2.24	2.8	3.55	4.5	5.6	7.1	9.0	11.2

U xolda yuritmadagi tasmali uzatmani uzatish nisbati:

U  ^Uumum  ^9,91  4,95 .

U
tas
his red
2,0

1.2-jadvalga binoan U _tas  5
qabul qilamiz. Bundan

^Uumum ^{ i}umum.his ^{ U}tas ^Ured ^{ 5  2 10}

^{ n}дв
^100% _ 1467 _100%

h  ^ n₃  ^  _148  _
 0,88%  4%




^{ i}ум.хис ^{ n}3 ^
10 _
148

shart bajarildi.

Konussimon reduktor yetaklovchi valining kinematik va energetik ko’rsatkichlarini aniqlaymiz:

1. 
   aylanishlar soni (tasmali uzatmani):
   

2. 
   burchak tezligi:
   

ⁿ2.his
_ ⁿtl ^Utas
 ¹⁴⁶⁷  293 ayl/min.
5,0

_{ }  n_{2.his } 3,14  293 _{ 30,67}
rad/sek.

2.his _{30 30}
v) Uzatiladigan quvvat:

^N2.his ^{ N}1 ^Т
g) Burovchi moment:
18,5  0,96 17,76
kVt.

T 


^N2.his

2. 
   his
   
   2. 
      his
      

_ 17,76 10³
30,67
 579 Nm

Reduktorni yetaklanuvchi vali uchun:

1. 
   Aylanishlar soni:
   

_{n } ⁿ2.his
 ²⁹³  146,5 ayl/min.

2. 
   his _i
   

2. 
   burchak tezligi:
   

red.his ²

^3.хис
_ ^{ n}3.хис
30
_ 3,14 146,5 _{ 15,3}
30
rad/sek.

v) Uzatiladigan quvvat:

pod
^N3.his ^{ N}2.his ^red ^ 2
17,76  0,97  0,99² 16,9 kVt.

g) Burovchi moment:

T 
^N3.his

2. 
   
   
   his
   

3.his
_ 16,9 10³
15,3
 1102
N  m  1102 10³
N  m

Dvigatel validagi burovchi momentni aniqlaymiz:

^1his
_   n_el
30


^Nel

 ^{3,14 1467}  153,5 rad sek;

30
18,5 10³

^T1.his ^{ }
1.his
153,5
 120 Nm.