Mavzu: pishloq tayyorlash texnologiyasi

Pishloqdagi tasvirlarning hosil bo`lishi

Pishloqning yetilishi gazlarning hosil bo`lishi (CO<sub>2</sub> , NH<sub>3</sub>, H<sub>2 ,</sub> O<sub>2</sub>) bilan boradi, ular orasidagi ulushi 90 % ga teng gazlarning hosil bo`lishi geterofermentativ rivojlanishiga, shuningdek, aminokislotalarning dekarboksillanishiga bogliq. Pishloqlarda bakteriyalar maksimal rivojlanish davrida ko`p miqdorda gaz ajraladi.
Avval gazlar pishloq zardobida yengil eriydi, eritmalar to`yingach esa pishloq donalar oralig`ida to`plana boshlaydi. Ular pishloq massasini qo`zg`ata boshlaydi, natijada esa bo`shliqlar – ko`zchalar hosil qiladi. Oqsil massasining zichlashishi hisobiga namlik ajraladi; bu namlik “ko`zcha” larda “yosh”larni hosil qiladi. “ko`zcha” larning miqdori va tabiati pishloqdagi tasvirlarni yuzaga keltiradi. Gaz tez hosil bo`lsa “ko`z” mayda 0,6-0,5 sm diametrli (mayda qattiq pishloqlar), sekin ajralganda esa – yirik, diametri 1,2 smli ko`zlar hosil bo`ladi. (yirik qattiq pishloqlar)
Yirik pishloqlarda (Shvedsar turidagi) ko`zchalar ular tayyorlangan kundan 20- 25 kun o`tgach, ba`zan esa kechroq hosil bo`ladi. Ular to`g`ri doira shakliga ega, asosan CO₂ bilan oz miqdorda H₂ va O₂ bilan to`ladi. Karbonat angidrid asosan propion kislotalarning bijg`ishi natijasida hosil bo`ladi. Mayda pishloqlarda ko`zchalar mayda, kam va doira simon bo`ladi.
Agar bijg`ish jarayoni me`yorda o`tsa, tasvirlardagi “ko`z”lar yumaloq, bir tekis tarqalgan bo`ladi. Me`yoriy jarayon buzilgudek bo`lsa, pishloqning yoki bu turga xos bo`lmagan tasvirlar yuzaga keladi. Sut va pishloqning ITGB bilan ifloslanishi yetilishning birinchi kunidanoq gaz hosil bo`lishiga olib keladi. Tasvir katakli, yig`ilgan, ba`zan esa bu bakteriyalarning tezkor rivojlanishi pishloqning sochiluvchanligini hosil qiladi.
Sut yoki mog`orga tushgan yog` kislotali bakteriyalar sekin rivojlanadi; u avval hosil bo`lgan ta`svir stidan o`z tasvirini hosil qiladi; yog` kislota bijg`ishidan pishloqning kech yetiluvchanlik davri hosil bo`ladi.