Миср, Пергам, Грек-Бактрия, Парфея, Салавкийлар, Македония


Пергамдаги шоҳ Аттала йылаги. Агора дарвозаси. II аср. Милет



Download 334,17 Kb.
bet2/5
Sana14.05.2022
Hajmi334,17 Kb.
#603784
1   2   3   4   5
Bog'liq
Милоддан аввалги 336 йили Македония подшоҳи Искандар

Пергамдаги шоҳ Аттала йылаги. Агора дарвозаси. II аср. Милет
эмас, балки санъат мактабларининг бир-биридан фарққилишида, бадиий йуналишларининг ранг-баранглигида хам сезилади. Бу йўналиш ва мактабларда грек санъати анъаналари ўз ифодасини топган ва ривожланган. Жумладан, грек санъати анъаналарининг таъсири Шарқий эллинистик давлатларда — Салавкийлар империяси, Пергам, эллинистик Миср, Родос оролидаги савдо марказларида хамда Грецияда сезилади. Эллинизм даврида бадиий мактаблар орасида фарқ сезиларли булди. Бу даврда Греция, жумладан, Аттика Александр Македонский давлатининг парчаланишндан кейин хам бадиий-маданий марказ сифатида ўз кучини сақлаб қолди ва шу ерда классика аньаналари антик даврнинг охиригача давом этди. Милоддан аввалги IV аср охири ва III асргача яшаб ижод этган хайкалтарошлар ўз ижодларида Пракситель, Лисипп ва қисман Скопас аньаналарига таяндилар, уни ривожлантирдилар. Эллинистик Грециянинг монументал ҳайкалтарошлиги ичида даврнинг нодир ёдгорлиги Самофракиялик Ника”хайкали алохида ўринни эгаллайди. У даврнинг нодир ёдгорлигидир.Самофракия ороли учун ишланган бу ҳайкал ғалаба худоси Никага бағишланган. Никанинг қанотларини кенг ёйиб турган пайти тасвирланган. Ҳайкал бирмунча уринган ва шикастланган холда бизнинг давргача етиб келган. Шунга қарамасдан, у ўзининг хаётийлиги, тўлақонлиги билан кишини хайратлантиради. Никанинг жисмоний келишган, соғлом, дуркун қомати шаффоф либос ичидан куриниб, ўзидан нур таратаётгандек туюлади.
Эллинистик Грециянинг яна бир нодир ёдгорлиги Милос ороли учун ишланган Афродита хайкалидир. Милос Афродитаси деб ном олган бу асар ҳайкалтарош Александр томонидан эрамиздан аввалги 120 йилларда ишланган. Бу асарда Афродита бир қўлида Милоснинг рамзи бўлган олма, бир қўли билан тушиб кетаётган либосни ушлаб турган холда тасвирланган деб фараз қилинади. Бу хайкалда классика аньаналари, Пракситель услуби сезилади. Хайкалтарош мармар юзасини юксак истеъдод ва махорат билан ишлаб, жисмоний гўзал, таранг, шу билан бирга, бахмалдек майин аёл қоматини кўрсата олган.
Афинадаги ибодатхона қолдиғи.
Мармарнинг эмоционал имкониятларидан ўринли фойдаланганлиги асарнинг поэтик томонини ошириб юборган. Мармардаги ёруғ-соя ўйинларининг майинлиги, ўзидан тушаётган нурни қайтариши - аёл қомати, умуман, соғлом инсон қоматининг гўзаллигини очишга хизмат қилган. Афродитанинг юзидаги хотиржамлик, жамолининг гўзаллиги ва поэтик рух билан суғорилганлиги учун нафис санъат намунаси даражасига кўтарган.


Download 334,17 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish