Muxammed al-Xorezmiy atındaǵı Tashkent informaciyalıq texnologiyaları universiteti Nókis filialı «Telekommunikaciya texnologiyalari hám kásiplik tálim»

2.3 “Programmalastiriw tiykarlari” páninen labaratoriya jumislari ótkeriw metodikası.


Sızıqlı algoritmlar. Nomerler hám qatarlar menen ámeller.
Sızıqlı algoritm - bul algoritm bolıp, ol jaǵdayda esaplar qatań izbe-izlilikde ámelge asıriladı.

Baslaw
Sızıqlı algoritmdıń ádetiy blok diagramması suwretde kórsetilgen.





dáslepki maǵlıwmatlardı
kirgiziw.







Háreket 1.








Háreket n.






nátiyjelerdiń shıǵıwı





Tamamlaniwı



1-súwret. Ápiwayı sxema sızıqlı algoritm


Algoritmniń siziqli dúzilisi menen tipik mashqalalardı ko'rip shıǵamız.
Másele 1. Eki a va b sani berilgen. Olardiń manisleri teris isenim payda etiw.
Mashqalanıń bayanlaması: Ayrim ozine tan mánislerge iye bolǵan ekiózgeriwshi bar. Meyli a niń mánisi X hám b niń mánisi y teń bolsın. A niń mánisi y ga, mánisi bolsa teń boliwi talap qilinadı b x ǵa teń boladı.
Sheshim (ulıwma ): waqtınshalıq qosımsha c ózgeriwshiden paydalanıń
a ózgeriwshiniń baslanǵısh ma`nisin jazıń, a ózgeriwshige b ózgeriwshiniń ma`nisin belgileń hám keyin b ózgeriwshige c ózgeriwshiniń ma`nisi beriledi.
Bunday algoritimnıń blok diagramması suwretde kórsetilgen. 2.

Baslaw





Háreket a,b.






a=b.





b=c




Nátiyje
a.b





Tamamlaniwı



2-suwret. Algoritimniń blok diagramasiniń almasiw mánisleri.
Dasturdiń "psevdo-til"degi teksti:
a,b kiritiń
c=a
a=b
b=c
shıǵıw a, b
Tapsırma 1.Hawa temperaturası t ma`nisin kirgiziw hám tekst shıǵarıw programmasın dúziń.
Eger t>10 dáreje bolsa “Jaqsı hawa rayı!” hám eger t<=10 dáreje bolsa “Jaman hawa rayı!” teksti (derek) v. A. Molodtsov, N. B. Ryjikova. Informatika : testler, tapsırmalar, aldıńǵı tájiriybeler. Rostov n/a: Feniks,2009 ).
Mashqalanıń qoyılıwı : Dáslepki maǵlıwmatlar t dıń ma`nisi, onı qáliplestiriw kerek.
String s. Eger t<10 s='Jaman hawa rayı! ' , keri jaǵdayda s='Jaqsı hawa rayı! '.
Algoritmdıń blok diagramması suwretde kórsetilgen. 3.



Baslaw





Háreket t.






t >10


yaq



s='Jaman hawa rayı! '

s='Jaqsı hawa rayı! '
awa



Háreket s





tamamlaniw


3-súwret. Algoritmdıń blok diagramması hawa rayı haqqındaǵı wazıypalar


Programmanıń " psevdo-til" dagi teksti: kirgiziw t
eger (t<10 ) bolsa
s='Jaman hawa rayı! '
keri jaǵdayda
s='Jaqsı hawa rayı! '
eger tawsıladı
shıǵıw s
Pythondaǵi tekst:
# * kodlaw : utf8 *
#
t=input ('Temperaturanı dárejelerde kiritiń: ')
eger t<10 :
s='Jaman hawa rayı! '
basqa :
s='Jaqsı hawa rayı! '
baspadan shıǵarıw s


Python programmalastırıw tili ápiwayı hám oqiliwi ápiwayı bolǵan programmalastırıw tili bolıp ol anglichan sózlerdi qollap quwatlaydı gilt sózler ornında sol sebepli bul basqasha kóriniske iye.
Python Guido van Rossum tárepinen seksen hám segizinshi jıllarda Niderlandiya daǵı Matematika hám informatika ilimiy izertlew institutında islep shıǵıldı.
Python ABC, Modula-3, C, C ++, Algol-68, SmallTalk hám Unix shell sıyaqlı basqa kóplegen tillerden hám basqa skript tillerinen alınǵan. Buni biz Klaster metodinda tusindirip otemiz