Muxammed al-Xorezmiy atındaǵı Tashkent informaciyalıq texnologiyaları universiteti Nókis filialı «Telekommunikaciya texnologiyalari hám kásiplik tálim»

Blok-sxema

S:=a+b

S





Tamamlaw


2.2 Ámeliy laboratoriya jumisalarin otkeriw boyinsha túsnikler
Ámeliy - laboratoriya shınıǵıwlardı mazmunı hám shólkemlestiriw xarakterine
kóre to’mendegi túrlerge ajratıladı. Ámeliy - laboratoriya shınıǵıwlardı olardıń
xarakteri tárepinen muǵdarlıq (muǵdarǵa baylanıslı bolǵan ) hám sapalı (sapaǵa baylanıslı bolǵan ) jumıslarǵa bolıw múmkin.
Muǵdarlıq ámeliy-laboratoriya shınıǵıwlar anıq ólshewler, esaplap shıǵarıwlar, esaplar menen baylanıslı. Olardıń nátiyjeleri tekserilip atırǵan ob'ekt yamasa hádiyselerdegi muǵdarlıq baylanısıwlardı ashıp beretuǵın arnawlı bir shama menen ańlatpalanadı. Muǵdarlıq ámeliy-laboratoriya shınıǵıwlarǵa tómendegiler mısal bola aladı : maydalanǵan topıraqtıń sapa kórsetkishlarin anıqlaw ; egiw mashinalarında tuqim sarpın anıqlaw ; kultivator jumısshı shólkemlerin sazlaw hám taǵı basqa.
Sapalı ámeliy-laboratoriya shınıǵıwlar dawamında studentler juwmaq shig’aradi, nizamlıqlardı anıqlaydi, bilimlerin tereńlestiredi; olarda zárúr kónlikpeler payda boladı. Sapalı ámeliy-laboratoriya shınıǵıwlarǵa tómendegiler mısal bóle aladı : metallardi soziliwg’a sınap kóriw; atqarılatuǵın jumıstın’ túrine qaray keskishler tańlaw ; hár túrlı tutqishlar hám mashinalardıń dúzilisin úyreniw h.t.b.
Arnawlı pánlerden ámeliy-laboratoriya shınıǵıwları frontal hám nofrontal ótkeriliwi múmkin. Frontal ámeliy-laboratoriya shınıǵıwlarda gruppa daǵı barlıq studentler bir tipdegi úskenelerde jalǵız -jeke bolıp yamasa kishi gruppalarǵa bo’linip islep, birdey tapsırmanı atqaradı.
Ámeliy-laboratoriya shınıǵıwların frontal shólkemlestiriw tómendegi abzallıqlarǵa iye: oqıtıwshıni gruppadaǵı studentlerge basshılıq etiwi hám shınıǵıwdıń atqarılıwın gúzetip turıwı ańsatlasadi; pútkil gruppaǵa bir tema boyınsha jollama beriw múmkin boladı. Bul usıldıń kemshiliklerine oqıw xanasinda júdá kóp birdey ásbap -úskeneler yamasa tarqatpa materiallar bolıwın talap etiliwi kiredi. Oqıw materialın sabaqlarda úyreniwden aldın yamasa úyreniw menen bir waqıtta atqarılatuǵın tájiriybe-ámeliy jumıslar frontal ótkeriliwi maqsetke muwapıq bolıp tabıladı.
Tiyisli oqıw materialın úyreniwdi túwelleytuǵın tájiriybe-ámeliy shınıǵıwlar da frontal ótkeriliwi múmkin. Bunda ámeliy-laboratoriya shınıǵıwlarınıń mazmunı ayırım gruppalar ushın hár túrlı boladı. Nofrontal formada islengen ámeliy-laboratoriya shınıǵıwlar qo'yidagi kemshilikke iye: islerdi shólkemlestiriw hám oǵan basshılıq qılıw málim dárejede qıyın boladı, sebebi oqıtıwshı barlıq studentlerge ulıwma kórsetpe beriw hám nátiyjelerdi jámáát bolıp talqılaw múmkinshiligine iye bolmaydı. Soǵan qaramay ulıwmakásiplik hám arnawlı pánlerdi úyreniwde nofrontal tájiriybe-ámeliy shınıǵıwlar kóbinese ótkeriledi, sebebi bunda hámme studentler ushın bir túrdegi úskene hám úskenelerdi bolıwı shárt emes.
Ámeliy-laboratoriya shınıǵıwlar dawamında studentler málim bir processti
baqlaydi, xarakteristikalaydi, shamalardı o'lsheydi, esaplaydi, qandayda bir hádiyse boyınsha eksperimentler ótkeredi, nátiyjelerdi ulıwmalastıradı, analiz etedi, mexanizm hám jıynama birikpelerdi bólimlerge ajratadı -jiynaydi, retleydi, sazlaydi, qadaǵalaydi