Музейшунослик indd

Galereya – bu uzunchoq shakldagi zal bo‘lib, uning bir tomonida 
qator katta oynalar joylashgan. Bu xonaning  yorug‘ligi, shinamligi 
va arxitekturaviy qurilishi tomonidan qulayligi, haykaltaroshliki va 
rassomchilik namunalarini tarqatishda katta rol  o‘ynagan. 
Kabinet  – kichik hajmdagi, kvadrat shakldagi xonadan iborat. 
Bu yerda turli xil noyob ilmiy namunalar va kichik hajmdagi san’at 
namunalari saqlangan. Renessans  davrining ilk bosqichida Lorenso 
Medichi Florensiyada haykallar bog‘ini barpo etish to‘g‘risida farmon 
beradi. XVII asrdan boshlab saroylarning uzun va katta yo‘laklarida  
haykallar va rasmlar qo‘yish urfga kirdi. XVI asrdan boshlab saroy-lar 
qurilishida  alohida rasmlar, haykallar, kitoblar va gravyuralar kollek-
siyalar joylashadigan xonalar rejalashtirilgan. shu  vaqtdan boshlab 
galereya so‘zi tijorat maqsadida ham ishlatila boshlangan, knyazlik 
saroylarida badiiy san’at namunalari uchun alohida xonalar tashkil 
qilingan. Bu xonalarni kabinet deb atay  boshlashgan.
25
Birinchi kabinet 1797–1799-yillarda V.Brenning loyihasi bo‘yicha 
ishlangan. Bu kabinet markaziy korpusning tantanalar majmuasi 
yangi taxt zali bilan bog‘langan, Ilgari bu yerning birinchi qavatida 
kolonadasi qurilgan, shu sababli xona loyihasi murakkab simmetrik 
bo‘lmagan  loyiha asosida ikkita har xil kenglikdagi arkaga bo‘lingan. 
kabinetning devorlari barelyef va dekorativ lepkalar bilan bezatilgan, 
25
 The first treatise on museums. Samuel Quiccheberg”s inscriptiones 1565. 
2013. 34 p.

---

38
avval 3 ta allegorik barelyeflar, amorlar, qurbonliklardan iborat figu-
ralar  medalyonlarning takrorlanishidan iborat, bo‘lgan. Ular Varsha-
va yaqinidagi Lazenka qo‘riqxonasi oranjereyasining eski devorla-
rini bezaydi. 1803-yildan boshlab bu kabinetlarni 2 ta ajoyib bronza 
haykaltaroshlik guruxlari bezay boshlaydi. Bular titanlarni mag‘lub 
qilgan Yupiter va shamollarni boshqargan Yunon deb nomlanadi. 
Bu yerdagi kamerani   Berlin va Lyuksemburg  zavodlarining chinni 
vazalari bezaydi. 
hozirgi vaqtda bu yerda qora yog‘ochdan qilingan zarli, oyna-
li, shishadan iborat rasmlar qo‘yilgan. Avval kabinet  deb kichik 
qutichani yoki  ko‘p harakatlanuvchi totrmalardan iborat shkafcha-
larni aytishgan.Ularda turli xil hujjatlar, bezaklar va qimmatbaho 
buyumlar saqlangan. Bunday konstruksiyada asosan antik tangalar, 
gemmlar, zargarlik buyumlari, mayda plastinkalar hamda ilmiy na-
munalarni saqlashgan. keyinchalik bu xona shu nom bilan atalgan 
mebellar bilan jihozlanib, kabinet deb atay boshlangan. nemis tilida 
kabinet so‘ziga sinonim sifatifa kamera so‘zi ham ishlatilgan.Alohida 
bu ikki so‘z juda kam ishlatilgan. Ular murakkab so‘zlar tarkibiga 
kirib, birinchi qismi yig‘malarning xarakteri haqida.