N a b ijo n qo dirov

SATTOR BOBONING HIKOYASI
Dam olish kunlarining birida kattalar bosh bo‘lib, 
mahallamiz hovuzini hashar yo'li bilan kovlashni 
boshlab yubordilar. Onam qatlama pishirib dasturxonga 
o‘radi-da, hasharchilarga berib kelishimni tayinladi. U 
yerda ish bir maromda borar, mehnatga yaroqsiz uch- 
to‘rt qariya supaga solingan ko‘rpachalarda suhbatlashib 
o ‘tirardi. Davrada Sattor bobo ham bor. Dasturxonni 
berib, izimga qaytayotgandim u:
- Kel, o ‘g ‘lim, o ‘tir, qani mana buni darrov yeb 
olgin-chi, - dedi qo‘limga issiqqina somsani tutqazib.
- X o‘p bo ‘ladi.
0 ‘tirib ularning suhbatiga quloq tutdim. Sattor bobo 
urush haqida hikoya qilmoqda edi.
- Xullasi kalom, urush rosa quturgan bir payt. 
Hamma quduqlar zaharlangan. Ichimlik suvi anqoning 
urug‘iga aylangan. Ochlikdan ham ko‘ra suvsizlikka 
chidash qiyinligini o ‘shanda bilganman. Faqat o ‘n 
chaqirimlar naridagi ovloq bir joyda zaharlanmagan 
quduq qolgan. 0 ‘sha quduqdan nemislar ham, sovet 
soldatlari ham suv ichardik. Har ikki kunda bir marta 
ikkita soldat navbati bilan borib, quduqdan suv kelti- 
ramiz. Bu juda xavfli edi. Chunki minaga yo‘liqib o ‘lib 
ketish ham hech gap emasdi-da. Navbatimiz kelib, 
Morozov degan o‘ris sherigim bilan idishlami olib 
yo‘lga chiqdik.
40

---

Bir amailab yetib borgach, tepalikdan quduqni ku- 
zata boshladik. Ikki nafar nemis soldati betonlarga 
suvlami olib qo‘yib, yonboshlashib maishat qilishardi. 
Ulaming qurollari bir chetda turar, o'zlari g‘irt mast 
edilar.
Nemischalab «qo‘lingni ko‘tar!» - deya baqirib 
ularga qurol o‘qtaldik. Buni kutmagan nemis soldatlari 
dovdirab qoldi va ikkisi ham darrov qo‘lini ko‘tardi. Bir 
payt yoshi kattaroq nemis chala-chulpa ruschalab:
- Ti xorosho, ya xorosho, Gitler ploxo...
- Ti xorosho, ya xorosho, Gitler ploxo, - deya 
yig‘lay boshladi. Yerda sochilib yotgan oilasi, bolalari- 
ning rasmlariga ko‘zlarini javdiratib imo qilar:
- Deti xorosho, ti xorosho, Gitler ploxo.
- Ti xorosho, ya xorosho, Gitler ploxo, - deganicha 
tinmay yalinar, yuz-ko‘zlari bilan imo-ishoralar qilib, 
bizni ham ichishga undardi. Bechora nemisning ya- 
linishlariga odamzod tugul, tosh ham erib ketardi. 
Bir zumda qishlog‘im, ota-onam, jiyanchalarim ko‘z 
oldimga keldi. Sherigimga qaradim. Uning horg'in 
nigohlari, ertaga jangda o ‘lib ketamizmi... Kel, inson- 
ligimizcha qolaylik, - deganday tuyuldi. Nima bo ‘lsa 
bo Tar, Morozov ikkimizning ham ko‘nglimiz yumshab, 
qurollami bir chetga qo‘yib, ularga sherik boTdik. 
Nemis soldatlarida anchagina spirt bor ekan.
To‘ygunimizcha ular bilan birga xursandchilik qil- 
dik. Oyoqlarimiz chalishib, og‘zimizda kuylar cha- 
lib, to‘rtalamiz rosa raqsga tushdik va quchoqlashib 
xayrlashdik. Yarim tunda suvlarini olib nemislar o ‘z 
tomonlariga, biz o ‘z yo‘limizga qarab ravona bo‘ldik.
41

---